DUMANSIZ HAVA SAHASI

1
DUMANSIZ HAVA SAHASI NEDEN? NASIL?
Dilek ASLAN HÜTF Halk Sagligi AD. diaslan_at_hacettep
e.edu.tr
2
KAPALI ORTAM
http//coelhoconstruction.com/images/indoor-air-po
llution-house.jpg
3
KAPALI ORTAM
4
Kapali Alan 16 Mayis 2008 tarihli Resmi Gazetede
yayimlanan Basbakanlik Genelgesinde kapali alan
sabit veya seyyar bir tavani veya çatisi
(çadir, güneslik vb. dâhil) olan, kapilari,
pencereleri ve giris yollari disinda bütün yan
yüzeyleri geçici veya kalici olarak tamamen
kapatilmis alanlar ile ayni sekilde tavani veya
çatisi olup yan yüzeylerinin yarisindan fazlasi
kapali bulunan yerler olarak tanimlanmaktadir.
5
KAPALI ORTAMIN/ALANIN BIREYIN SAGLIGINI TEHDIT
EDICI NITELIKTE OLMAMASI GEREKIR INSAN
FAKTÖRÜ KAPALI ORTAMIN NITELIGI KIRLETICILERIN
VARLIGI
Bluyssen PM. Towards an integrative approach of
improving indoor air quality. Building and
Environment 44 (2009) 19801989.
6
SIGARA DUMANI EN ÖNEMLI KIRLETICILER ARASINDA..
http//www.achooallergy.com/images/air_quality.jpg
7
SIGARA DUMANI
250sinin kanser yaptigi bilinen/(ya da) zehirli
olan 4000 den fazla sagliga zararli madde
içermektedir.
8
SIGARA DUMANI
ANA AKIM Mainstream Smoke Sigarayi içen kisi
tarafindan sigaradan nefes çekildikten sonra agiz
ve burundan disariya üflenen duman

• YAN AKIM
• Sidestream Smoke Içe çekilmeyen sigaranin
  ucundan çikan duman

9
SIGARA DUMANINDAN PASIF ETKILENIMANA AKIM
YAN AKIM
10
SIGARA DUMANINDAN PASIF ETKILENIM ÖNEMLI BIR
SORUNHALK SAGLIGI SORUNU
11
PASIF ETKILENIM BASLICAEvdeSosyal yasamin
geçirildigi yerlerdeIsyerinde....
12
PASIF ETKILENIM AÇISINDAN RISK GRUPLARI
ÇocuklarDünyada 700 milyon çocukKadinlar/gebel
erYaslilarHaklarini korumama olasiligi olan
gruplar (örnegin engelliler)Çalisanlar (her yil
20 000 çalisanin ölümü)
13

• ERISKINLER
• Kesin kanit
• Koroner arter hastaligi
• Akciger kanseri
• Kadinlarda üreme sistemi ile ilgili sorunlar
• Anlamli kanit
• Inme
• Nazal sinüs kanseri
• Meme kanseri
• Ateroskleroz
• KOAH
• Erken dogum

• ÇOCUKLAR
• Kesin kanit
• Orta kulak iltihabi
• Solunum sistemi ile ilgili öksürük, hiriltili
  solunum
• Yetersiz akciger fonksiyonlari
• Ani bebek ölüm sendromu
• Alt solunum yolu hastaliklari
• Düsük dogum agirligi
• Anlamli kanit
• Lenfoma
• Lösemi

http//tobaccoatlas.org/secondhandsmoke.html.
Erisim tarihi 14 Nisan 2009.
14
SDPEe atfedilen ölümler (25 Avrupa Birligi
Ülkesi, 2002)

1. Iskemik kalp hastaligi
2. Inme
3. Akciger kanseri
4. KOAH

http//tobaccoatlas.org/secondhandsmoke.html.
Erisim tarihi 14 Nisan 2009.
15
PASIF ETKILENIMAVRUPA
Avrupa Tütün Kontrolü Raporu, 2007 pp. 52.
16
PASIF ETKILENIMAVRUPA
Litvanya--64,9
Moldova--96,7
Türkiye--85,9
Avrupa Tütün Kontrolü Raporu, 2007 pp. 52.
17
Ev ortaminda sigara içildiginde

• Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmis
  olmaktadir.
• Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla
  basvurmaktadir.
• Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmaktadir.
• Bebeklerde ani, kolik tarzi karin agrisi görülme
  sikligi 2 kat artmaktadir.
• Çocuklarda astim ve solunumsal enfeksiyon riski 2
  kat artmaktadir.
• Çocuklarda akciger kanseri, kronik bronsit
  sikligi artmaktadir.
• Esi sigara içen kadinlarda akciger kanserinden
  ölüm 2-3 kat artmaktadir.

Orsel O. Ankara Il Tütün Kontrolü Denetim
Ekipleri Egitim Programi, Basilmamis sunum
materyali. 19-20 Mart 2009, Ankara. Boztas, G.,
Aslan, D., Bilir, N. Çevresel Sigara Dumanindan
Etkilenim ve Çocuklar. Sürekli Tip Egitimi
Dergisi, 2006 15 (5), 75-78.
18
http//julia871203.files.wordpress.com/2008/12/_44
084703_children1.jpg
http//www.mountpics.com/thumbnails/passive-smokin
g.jpg
19
EKONOMIK KAYIPLAR UNUTULMAMALI !!
http//www.who.int
20
ÖNLEMEK GEREKLI !!
http//www.holgerappel.com/media/second.hand.smoki
ng02.jpg
21
Tütünle Mücadele
1. BASLATMA 2. BIRAKTIR 3. SIGARA DUMANINDAN
PASIF ETKILENIMDEN KORU
22
Tütünle Mücadele
BASLATMA BIRAKTIR SIGARA DUMANINDAN PASIF
ETKILENIMDEN KORU
23
SDPEden korunma açisindan güvenli bir sinir
yok !!100 dumansiz ortam (hava) saglanmali
!!DIKKATHAVALANDIRMALAR ORTAMDAKI DUMANIN
(ZARARLI MADDELERIN) GIDERILMESI IÇIN YETERLI
DEGIL !!!
24
DIKKAT HIÇBIR HAVALANDIRMA SISTEMI DUMANI
TEMIZLEMEYE YETMEMEKTEDIR !!!
YAPILMASI GEREKEN 100 DUMANSIZ ALANLAR !!!
25

• TKÇS Madde 8-Tütün dumanindan korunma
• Taraflar, bilimsel kanitlarin tütün dumanina
  maruz kalmanin ölüm, hastalik ve sakatliklara
  neden oldugunun kuskuya yer birakmayacak biçimde
  kanitladigini kabul ederler.
• Her bir Taraf, kapali is yerlerinde, toplu tasima
  araçlarinda, kapali kamu alanlarinda ve
  gerektiginde, kamuya açik diger yerlerde tütün
  dumanina maruz kalmayi engellemek için, ulusal
  yasalarla belirlenen mevcut resmi yetki
  alanlarinda, etkin yasal, icrai, idari ve/veya
  diger önlemleri alacak ve uygulayacak ve bu
  önlemlerin, yetkisine giren diger düzeylerde de
  kabulü ve uygulanmasini etkin bir sekilde tesvik
  edecektir.

http//www.who.int/tobacco/research/secondhand_smo
ke/en/. Erisim tarihi 14 Nisan
2009. http//www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?opti
oncom_contenttaskviewid107Itemid36. Erisim
tarihi 14 Nisan 2009.
26
DUMANSIZ ORTAMDÜNYADA VE TÜRKIYEDE YASAL
DÜZENLEMELERLE DESTEKLENEN BIR SÜREÇ
27
ULUSLARARASI DÜZEYDE

• DUMANSIZ ORTAM IÇIN ADIM
• ATMIS ÜLKE ÖRNEKLERI GÜN
• GEÇTIKÇE ARTMAKTADIR !!

28
ULUSLARARASI YÖNLENDIRME DOKUMANLARI..M-POWE
R
29
M-POWER (KUVVET)

• M-Monitor, tobacco use and prevention policies
• Tütün kullanimini ve önleme politikalarini
  izlenmesi
• P -Protect people from tobacco smoke
• Bireylerin sigara dumanindan pasif
  etkilenimlerinin önlenmesi
• O-Offer help to quit tobacco use
• Sigarayi birakmak isteyenlere yardim edilmesi
• W-Warn about dangers of tobacco
• Bireylerin sigaranin zararlari konusunda
  uyarilmasi
• E-Enforce bans on tobacco advertising,promotion
  and sponsorship
• Tütün reklami, tanitimi ve sponsorlugu ile
  ilgili yasaklarin uygulanmasi
• R-Raise taxes on tobacco
• Tütüne uygulanan vergi miktarini artirilmasi

30
M-Monitor, tobacco use and prevention
policies Tütün kullanimini ve önleme
politikalarini izlenmesi
IKI IÇIÇIDEN BIRISI TÜTÜN KULLANIMINA BAGLI
ÖLMEKTEDIR !!
10 facts on the tobacco epidemic and global
tobacco control. http//www.who.int/features/factf
iles/tobacco_epidemic/en/index.html. Erisim
tarihi 8 Haziran 2009.
31
P -Protect people from tobacco smoke Bireylerin
sigara dumanindan pasif etkilenimlerinin
önlenmesi
Isyerlerinde tütünsüz politikalarin uygulanmasi
çalisanlar arasinda tütün kullanimini 30
azaltmaktadir. HER ÜÇ ÇALISANDAN BIRISI BU
ALISKANLIGI TERK EDEBILMEKTEDIR.
10 facts on the tobacco epidemic and global
tobacco control. http//www.who.int/features/factf
iles/tobacco_epidemic/en/index.html. Erisim
tarihi 8 Haziran 2009.
32
O-Offer help to quit tobacco use Sigarayi
birakmak isteyenlere yardim edilmesi
DÜNYA NÜFUSUNUN SADECE 5INDE DONANIM YETERLI
33
W-Warn about dangers of tobacco Bireylerin
sigaranin zararlari konusunda uyarilmasi
DÜNYADA SADECE 15 ÜLKEDE PAKETLERIN ÜZERINDE
RESIMLI UYARILAR BULUNMAKTADIR.. DÜNYA NÜFUSUNUN
6SI
34
W-Warn about dangers of tobacco Bireylerin
sigaranin zararlari konusunda uyarilmasi
35
W-Warn about dangers of tobacco Bireylerin
sigaranin zararlari konusunda uyarilmasi
31 MAYIS --DÜNYA SIGARA IÇMEME GÜNÜ 2009
TEMASI PAKETLER ÜZERINDE UYARILAR
36

• E-Enforce bans on tobacco advertising,promotion
  and sponsorship
• Tütün reklami, tanitimi ve sponsorlugu ile ilgili
  yasaklarin uygulanmasi

37

• E-Enforce bans on tobacco advertising,promotion
  and sponsorship
• Tütün reklami, tanitimi ve sponsorlugu ile ilgili
  yasaklarin uygulanmasi

38

• R-Raise taxes on tobacco
• Tütüne uygulanan vergi miktarini artirilmasi

10luk vergi artisi tüketimi gelir düzeyi
yüksek olan ülkelerde 4 ve gelir düzeyi düsük
olan ülkelerde 8 azaltmaktadir. 70lik artis
günümüzde sigaraya bagli meydana gelen ölümlerin
dörtte birini engelleyecegi tahmin edilmektedir.
10 facts on the tobacco epidemic and global
tobacco control. http//www.who.int/features/factf
iles/tobacco_epidemic/en/index.html. Erisim
tarihi 8 Haziran 2009.
39

• R-Raise taxes on tobacco
• Tütüne uygulanan vergi miktarini artirilmasi

40
http//www.ssuk.org.tr/images/afis_foto_karikatur/
31_mayis.jpg. Erisim tarihi 8 Haziran 2009.
41
SIGARASIZ (TÜTÜNSÜZ) BIR YASAM BIRLIKTE HAREKET
EDELIM !!
diaslan_at_hacettepe.edu.tr