Otakoidler - PowerPoint PPT Presentation

1 / 155
About This Presentation
Title:

Otakoidler

Description:

Otakoidler Prof. Dr. S leyman AYDIN Farmakoloji Anabilim Dal . Autos : kendi, akos: etkili ila (Gr.) Hormon teriminin yerine kullan lmas nerilmi (1917 ... – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:683
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 156
Provided by: suleyma8
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Otakoidler


1
.
  • Otakoidler
  • Prof. Dr. Süleyman AYDIN
  • Farmakoloji Anabilim Dali

2
.
  • Autos kendi, akos etkili ilaç (Gr.)
  • Hormon teriminin yerine kullanilmasi önerilmis
    (1917)
  • Lokal etkili mediyatorler (lokal hormonlar)
  • Parakrin etki
  • Bir mediyatör, hem Otakoid hem nöromodulator
    olabilir
  • Kan dolasimi ile uzaklara bozulmadan tasinip
    etkili olmazlar

3
Otakoidler
  • Vücutta endojen olarak yapilir,
  • Sentezi ve yikimi için enzimler vardir.
  • Baglandiklari reseptörleri vardir.

4
Otakoidler
  • Histamin
  • Serotonin (5-hidroksitriptamin)
  • Eikazonoidler
  • Siklooksijenaz ürünleri (prostaglandinler)
  • Lipoksijenaz ürünleri ve lökotrienler
  • Arasidoni asid epoksijenaz ürünleri (EET.ler)
  • Peptid yapili otakoidler

5
Otakoidler
  • Peptid yapili otakoidler
  • Anjiotensinler
  • Kininler
  • Endotelinler
  • Natriuretik peptidler
  • Urotensin II
  • Gaz yapisinda otakoidler
  • NO
  • H2S
  • CO

6
Otakoidler
  • Digerleri
  • Endotel kaynakli hiperpolarizan faktor (EDHF)
  • Epitel kaynakli gevsetici faktör (EpDRF)

7
Histamin
  • Kimyasal yapi Beta-imidazoletilamin
  • Sentezi
  • Histidin (histamin dekarboksilaz) Histamin
  • Yikimi
  • Diamin oksidaz (DAO) ve Histamin.N.metil.transfera
    z enzimleri ile imidazol.asetikasid ve
    metil.imidazol.asetikasid'e yikilir.
  • Immun savunmada ilk cevap

8
  • Dagilimi
  • sinir sistemi,
  • GI
  • Solunum
  • Bag doku
  • Kan
  • Hücresel olarak Mast, bazofil, lökosit, neuron
  • Hücre içinde Heparin ile birlikte.
  • Reseptörleri H1, H2, H3, H4
  • Sinyal iletimi Gq (H1) Gs (H2)I Gi/o (H3,H4)

9
Histamin etkileri
  • KVS
  • hipotansiyon,
  • vazodilatasyon,
  • Kapiller permeabilite, ödem
  • Lökosit migrasyon artisi
  • Solunum bronkospasm, bronkokonstriksiyon,
  • Ekzokrin bez salgisinda artis(nazal ve bronkial
    sekresyonlar)
  • Deri ve Immunolojik (allerjik etki)
  • Lewis uçlü cevabi (kizariklik, sisme ödem)
  • kasinti

10
Farmakolojik etkiler
  • Bulanti kusma ishal
  • Hipotansiyon, tasikardi
  • Urtiker kasinti kizarma, allerjik reaksiyon
  • Bronkospazm
  • Ülser (parietal hücre etkisi)
  • Yara iyilesmesinde artis
  • Anafilaksi, allerjik reaksiyonlar
  • basagrisi

11
Histamin saliverici etkenler
  • Fiziksel etkenler
  • Mekanik, çarpma, çizik
  • Sicak, soguk
  • Bitkisel ve hayvansal etkenler
  • Allerjik reaksiyona neden olan bitkiler (örn.
    isirgan)
  • Hayvan ve böcek isirmalari sokmalari (ari,
    örümcek akrep)
  • Kimyasal etkenler
  • Çesitli xenobiotikler
  • Ilaçlar (opiatlar ve bazi antihistaminikler
    dahil)

12
Histamin preparatlari
  • Histamin
  • Aklorhidri tanisi
  • Feokromositoma tanisi
  • Histamin yan ekiler
  • (asiri dozda) hipotansiyon, tasikardi,
  • bronkospazm, dispne
  • Siddetli basagrisi, bulanti kusma diare
  • (tedavisi için fizyolojik antagonisti adrenalin
    inj. edilir)
  • Betahistin Hcl
  • Betazol

13
Histamin preparatlari
  • Betazol
  • Histamindeki imidazol halkasi yerine pirazol var.
  • H2 selektif.
  • Aklorhidri için kullanim.
  • Betahistin.HCl
  • Histamindeki imidazol halkasi yerine piridin var.
  • DAO 'a dayanikli
  • p.o.
  • Meniere hast.a kullanim

14
Histamin Reseptör Blokörleri
  • Sadece H1 ve H2 reseptör blokörleri kullanimda
  • H1 antagonistleri
  • Histamin H1 antagonistleri, klasik
    antihistaminikler olarak bilinir
  • Gerçekte 'invers agonsitler'dir
  • Lipofilik özellik
  • Kan beyin Bariyerini geçer, santral etki
    gösterirler
  • Sedasyon, istah artisi, kognitif ve motor etkide
    azalma
  • Parasempatolitik etki , antiserotonerjik etki
  • Agiz kurulugu, idrar retansiyonu, sinus
    tasikardisi, istah artisi

15
  • Sempatolitik etki (alfa adrenerjik)
  • Hipotansiyon, sersemlik, refleks tasikardi
  • KBB'i geçemeyenler ikinci kusak
    antihistaminikler olarak bilinir. Santral
    etkileri (sedasyon) çok azdir.

16
Histamin H1 Reseptör Blokörleri
  • substitue etilamin grubudur
  • Kimyasal olarak, 6 alt gruba ayrilir
  • Etanolamin türevleri
  • Etilendiamin türevleri
  • Arilalkilamin türevleri
  • Piperazin türevleri
  • Piperidin türevleri
  • Fenotiazinler

17
Histamin H1 reseptör antagonistleri
  • Etanolaminler
  • Difenhidramin
  • Dimenhidrinat
  • Karbinoksamin
  • Doksilamin
  • Klorfenoksamin

18
  • Etilendiaminler
  • Antazolin
  • Mepiramin (pirilamin)
  • Tripelenamin

19
  • Alkilamiler
  • Akrivastin
  • Deksklorfeniramin
  • Deksbromfeniramin
  • Klorfeniramin
  • Dimetinden
  • Triprolidin

20
  • Piperidinler
  • Terfenadin
  • Feksofenadin
  • Loratadin
  • Desloratadin
  • Siproheptadin

21
  • Piperazinler
  • Buklizin
  • Meklizin
  • Sinarizin
  • Hidroksizin
  • Setirizin
  • Levosetirizin

22
  • Fenotiazinler
  • Prometazin
  • Mekitazin

23
Etanolaminler
  • Asagidaki etkileri Güçlü
  • Antihistaminik,
  • Sedatif
  • Antikolinerjik
  • Bu gruptan Doksilamin ve difenhidramin hipnotik
    olarak kullanilabilir
  • Tasit tutmasinda karsi ve
  • Parkinson hastaliginda etkili.

24
Etilendiaminler
  • Antihistamin etkileri güçlü,
  • Sedatif etkileri belirgin
  • Mepiramin hipnosedatif olarak kull.

25
Alkilaminler
  • Sedatif etkileri zayif
  • En güçlü antihistaminik etkinlik
  • Bu gruptan akrivastin, ikinci kusak, sedasyon
    yapmayan üyedir.

26
Piperidinler
  • KBB.i kolay geçemezler
  • Sedatif etkileri az
  • Ikinci kusak antihistaminiklerin çogunlugu bu
    grupta
  • Antikolinerjik etkileri zayif
  • Bu gruptan siproheptadin ayni zamanda
    anti.serotonin etkilidir

27
Piperazinler
  • Anti.emetik etkileri bulanti kusmalarda kull.
  • Hareket hastaligina karsi etkili
  • Etki süreleri daha uzun
  • Antikolinerjik ve sedatif etkileri zayif
  • Bu gruptan setirizin ikinci kusak antihistaminik
    grubuna girer.

28
Fenotiazinler
  • Antihistaminik sedatif ve antiemetik etkileri
    güçlü
  • Antikolinerjik etkileri belirgin
  • Tasit tutmasina karsi etkili
  • Etki süreleri uzun
  • Prometazin hipnosedatif olarak kull.

29
Ikinci kusak antihistaminikler
  • KBB.i geçemezler
  • Santral etkileri zayif
  • Sedasyon yapma güçleri düsük
  • Üyeleri
  • akrivastin, azelastin,
  • terfenadin feksofenadin
  • loratadin Desloratadin
  • mizolastin setirizin levosetirizin

30
  • Asagidaki ilaçlarin metabolitleri etkindir
  • Astemizol,
  • Terfenadin (prodrug)
  • Loratadin
  • ebastin

31
Farmakolojik etkileri ve kullanilis
  • Mast hücresinde histamin sentezini etkilemezler
  • Histamin saliverilmesini inhibe etmez
  • Saliverilmis histamin etkisini bloke ederler
    (histaminle olusan vazodilatasyonu,
    hipotansiyonu, bronkospazmi, allerjik
    reaksiyonlari bloke ederler)
  • Santral etkiler (sedasyon, dikkat dagilmasi
    hipnotik etki)

32
  • Allerjik hastaliklarda (böcek sokmalari dahil)
  • Meniere hastaligi, tasit tutmasi (hareket hast.)
  • Anti emetik olarak
  • Soguk alginligi / nezle
  • Saman nezlesine etkili Vazomotor rinite karsi
    etkisi az
  • Premedikasyon (doksilamin, prometazin,
    difenhidramin)
  • Gebelik kusmalarinda karsi etkilidir
  • Ilk trimesterde kullanilmamalidirlar
  • Süte geçer

33
Yan tesirleri
  • Sedasyon
  • alkol ve hipnosedatiflerin etkilerini artirir
  • Parasempatolitik etki (tasikardi, görme
    bozuklugu, konstipasyon, a.kurulugu)
  • Epilepsili hastalarda konvulziyon
  • Allerjik dermatit, hematolojik bozukluk (anemi)
  • QT uzamasi, aritmi,

34
Histamin H2 reseptor blokörleri
  • Yapi olarak histamine benzerler
  • H2 reseptör antagonistleri
  • Antisekretuar ilaçlardir
  • Parietal hücre de Adenil siklaz ve cAMP azaltir
  • Mide HCl sentezini inhibe ederler (etken ne
    olursa olsun)
  • Pepsin salgisin inhibe ederler
  • Mide mukus salgisini etkilemezler
  • Mide motilitesini etkilemez

35
H2 antagonistleri
  • Ilk uye simetidindir.
  • Ranitidin
  • Imidazol yerine furan halkasi vardir
  • H1 reseptörleri etkilenmez
  • Tek doz 12 saat etkili. (p.o)
  • 4-6 hafta, 150 mg, 2 kez.
  • i.v., infuzyon, i.m. verilebilir
  • Renal tubuler sekresyonla atilir
  • GI yan etkiler, basagrisi, yorgunluk, yaslilarda
    halusinasyon, trombositopeni.
  • Hepatik kan akimini azaltir.

36
Famotidin
  • Imidazol yerine tiazol halkasi var
  • ranitidin.den daha uzun etki suresi
  • Duodenum ulserinde gunde tek doz (yatarken) oral,
    40 mg.

37
Nizatidin
  • Uzun etki süreli
  • Gunde tek doz (yatarken) 300mg, p.o.
  • Terleme, ukrtiker, hepatik hucre zedelenmesi,
    transaminaz duzeyinde artis.
  • Trombositopeni, hiperurisemi

38
H2 antagonistlerinin kullanimi
  • Duodenum ulseri
  • Mide ulseri
  • Zollinger-Ellison sendromu
  • Analjezik gastroenteropatisi
  • asid.aspirasyon sendromu (Mendelson sendromu)
  • Refluks özofagit)
  • Stres ulseri, kanama
  • Karsinoid sendrom

39
Mast hücre stabilizatorleri
  • Mast hücre membranini stabilize ederler
  • Mast hucresinden histamin saliverilmesi inhibe
    olur
  • Histamin reseptörleri etkilenmez
  • Uyeler
  • Sodyum kromoglikat
  • Ketotifen
  • nedokromil

40
Serotonin
  • Kimyasal olarak, 5-hidroksitriptamin (5-HT)
  • Hayvan, bitki, omurgasizlar böcek ve çesitli
    venomlarda bulunur
  • (isirgan otu, akrep ari venomu)
  • 5-HT, ilaç olarak kullanimi yoktur
  • Reseptörleri 5-HT.. olarak isimlendirilir

41
Dagilimi
  • enterik sistem, (APUD h.),
  • SSS (rafe)
  • Trombosit
  • (hayvanlarda mast h.)

42
Sentez ve yikimi
  • Triptofan
  • (triptofan hidroksilaz)
  • 5-hidroksitriptofan
  • (aromatik L-aminoasid dekarboksilaz)
  • 5-hidroksitriptamin (serotonin 5-HT)
  • . reseptörlere
  • baglanma ve etki

43
Sentez ve yikimi
  • Serotonin
  • ( MAOA ve MAOB )
  • 5-hidroksiindolasetaldehid
  • aldehid dehidrogenaz
  • 5-hidroksiindolasetikasid (5-HIAA)
  • (Renal atilim)

44
.
  • 5-HT, disaridan hücreye alinir (uptake). Bazi
    ilaçlar bu uptake islemini engeller (kokain,
    imipramin ve benzeri TCA)
  • Trombin trombositlerlern 5-HT saliverilmesine
    neden olur
  • p-klorofenilalanin, triptofan hidroksilaz inhibe
    eder
  • p-kloroamfetamin, serotonerjik nöron toksinidir.
  • Oral serotonin, MAO etkinligi nedeniyle sistemik
    dolasima geçemez
  • 5-HT, Kan beyin bariyerini geçemez, ama triptofan
    geçer!.

45
Farmakolojik etkileri
  • 5-HT ilaç olarak kullanilmaz
  • KVS etkileri degiskendir
  • Iskelet kas damarlari hariç damarlari büzer
    (cilt, mide barsak uterus, beyin umbilikal
    damarlar)
  • Damar büzücü etkide setonerjik 5-HT1, 5-HT2
    etkisine ek olarak
  • Alfa-adrenerjik reseptör aktivasyno
  • Ang.II, PGF2alfa, katekolamin etkilerinin
    amplifiye olmasi önemli
  • Insan koroner arterinde dilatasyon, yuksek dozda
    hafif kasilma.
  • Kemoreseptör uyarimi ile refleks kan basinci
    yükselmesi yapar.
  • Vazodilator etkiden NO sorumlu

46
  • Renal damarlar 5-HT.ye duyarli. Nekroza kadar
    giden renal damar kasilmasi olur.. .. Antidiurez.
  • Umbilikal damar kasilmasi, düsük, bebek ölümü
  • Pulmoner damar kasilmasi venler burada çok
    duyarli.
  • Insanda i.v. Uygulandiginda 3 fazli cevap vardir.
  • 1. kisa bir düsme,
  • 2. kasilma
  • 3. uzun süren düsme
  • ( .Bezold-jarisch etkisi. )

47
  • Insan mast hücresinde histamin.
  • Solunum sisteminde, solunum stimulasyonu (5-HT3)
  • Astimlilarda bronkokonstriksiyon
  • GIS, ince barsaklarda spasm, ishal.
  • Sican mide fundusu serotonin icin bioassay
    organi.
  • Emesis (CTZ)
  • Antiemetik olarak 5-HT3 antagonistleri
    kullanilir. Bunlar
  • Ondansetron, granisetron, tropisetron,
    palonosetron..
  • Adrenal medullayi stimule eder
  • Rezerpin tarafindan depolari bosalir.

48
Reseptörleri
  • 5-HT1..- 7
  • Reseptör gruplari
  • 5-HT1 grubu (5-HT1A, 1B, 1C, 1D, 1E, 1F) en
    buyuk grup.
  • 5-HT2 grubu
  • 5-HT3 grubu (Na geçiren iyon kanali
    depolarizasyon yapar)
  • 5-HT4 grubu
  • ( 5-HT6 ve 5-HT7 vardir)

49
5-HT fizyolojik önemi
  • Trombositler trombosit agregasyon artisi,
    adhezyon artisi, vazokonstriksiyon (kanama
    durmasi..)
  • GIS barsak peristaltizminde artis
  • Pankreas.
  • Pineal bez
  • 5-hidroksitriptamin N-asetiltransferaz enzimi ile
    5-HTden melatonin olusur.
  • Karanlikta melatonin sentezi artar.
  • Melatonin, Uyku bozukluklarinda, jet lag
    vakalarinda tedavi sansi var.

50
Patolojik önemi
  • Karsinoid tumorler (krizler, flushing,
    subendokardial fibrosis, skleroderma )
  • Migren
  • Pulmoner emboliye bagli spazm
  • Dumping sendromu
  • Gebelik ile ilgili patolojik durumlar erken
    dogum, ölü dogum, perinatal bebek ölümleri..

51
  • SSS hastaliklari
  • Depresyon
  • Istah kontrolu (sinaptik aralikta 5-HT miktarini
    artiranlarin ve uptake inhibitörlerinin istah
    azaltici olarak kullanilmasi)
  • Fenfluramin, deksfenfluramin
  • Sibutramin
  • Serotonin agonistleri istah artirir (kilo)
  • Pizotifen, siproheptadin
  • Hipertiroidizm ve otismde kan 5-HT düzeyi artar..

52
Terapötik amaçla kullanilan 5-HT agonist ve
antagonistleri
  • 4.1. Sumatriptan suksinat ve diger triptanlar
  • 5-HT1B/D agonisti
  • Akut migren nöbet tedavisinde ind.
  • Tam agonist
  • Oral biyoyararlanimi düsük, s.c. Uygulama.
  • Triptanlar gebe, emziren ve koroner hastalara
    verilmez. Yasli ve hipertansiyonlulara
    önerilmez.

53
  • Yan etkileri
  • Agri,
  • bas ve gögüste sikisma, agirlik,
  • kizarma/flushing,
  • bas dönmesi,
  • emesis,

54
Diger triptanlar
  • Zolmitriptan (intranazal spreyi var)
  • Eletriptan
  • Almotriptan
  • Fravotriptan
  • Naratriptan
  • Rizotriptan
  • () sersemlik yapar, makine kullananlar dikkat
    etmeli

55
  • 4.2. Pizotifen hidrojen maleat
  • 5-HT2 blokoru,
  • Nonselektif, parsiyel agonist.
  • Antiserotonerjik ve antihistaminik etkileri güçlü
  • Zayif antimuskarinik etkili
  • Oral uyg., hepatik eliminasyon, yarilanma ömrü 1
    gun
  • Migren ve küme (cluster) basagri profilaksi için
    kullanilir, akut nöbette kullanilmaz
  • Istah artirir.

56
  • Yan etkiler
  • sedasyon,
  • kramp,
  • kas agrsi,
  • bulanti
  • diare,
  • ödem.
  • Anoreksia nervosa için kullanilabilir.

57
  • 4.3. Siproheptadin.
  • antiseronin (5-HT2 antagonisti) tam antagonist.
  • antihistaminik ve sedatif etkili
  • Antikolinerjik etkili
  • Ca2 kanal blokaji
  • Kullanimi
  • mide karsinoidi,
  • migren profilaksisi,
  • Oral (1 mg)
  • Yan etkileri
  • sedasyon, kilo alma, atropin benzeri etkiler

58
  • 4.4. Metizerjid
  • D-lizerjik asid dietilamid
  • ergot alkaloitlerin ergonovin (ergometrin) in
    semi.sentetik türevidir.
  • 5-HT1 ve 5-HT2 antagonisti
  • parsiyel agonist. tek basina serotonerjik,
    vazokonstriktor etkili.
  • ergot alkaloitleri gibi alfa-adrenerjik
    reseptorlere etki etmez.
  • kullanim migren, karsinoid sendrom ( R2 )
  • (Tr.de yok) ( R1 )

59
  • 4.5. Ketanserin
  • 5-HT2 tam antagonisti
  • alfa1-adrenerjik reseptor antagonisti
  • antihipertansif etkili,
  • Reynauld sendromunda etkili
  • trombosit agregasyonunu inhibe eder.
  • oral, 2-3 kez, 20-4 mg / gün.

60
  • 4.6. 5-HT3 Reseptör antagonistleri.
  • Antiemetik etkili (CTZ üzerine)
  • Ondansetron,
  • granisetron,
  • tropisetron,
  • Dolasetron
  • palonosetron

61
  • 4.7. Buspiron
  • 5HT1A parsiyel agonisti.
  • dopaminerjik D2 reseptörler ile etkilesir.
  • ansiyolitik etkili
  • 4.8. S.S.R.I
  • selektif olarak SSS.de serotonin uptake (içeri
    alim) inhibitörleri.
  • antidepresan etkili grup.
  • Fluoksetin.
  • Metaboliti norfluoksetin.
  • depresyonlu ve obsesif kompulsif hastalarda
    etkili.

62
  • Sertralin
  • etkisi güçlü. Hepatik yikilma ürüne
    N-sesmetilsertralin etkili ve yarimi ömrü uzun
    (100h.) gebe ve çocuklarda kullanilmamali.
  • (serotonin sendromu )
  • paroksetin
  • fluvoksamin
  • sitalopram ve essitalopram

63
  • 4.9. S.S.N.R.I
  • Serotonin ve noradrenalin uptake inhibisyon
    yaparlar.
  • Antidepresan olarak kullanilirlar. Örnekleri
  • Mirtazepin
  • Venlafaksin
  • Milnesipran
  • duloksetin

64
Peptid Yapili Otakoidler
  • Angiotensinler
  • renin-anjiotensin sistemi(R.A.S) olarak
    bilinir.
  • renin kesfi, 1898, KVSde önemi 1970ler
  • anjiotensin yapan yerler
  • 1.1 Hormonal R.A.S sistemin dolasimda
    anjiotensin
  • renal juxtaglomerular aparat dan salgilanan
    renin etkisi altinda anjiotensinojenden
    anjiotensin I ve daha sonra ang-II, ang-III ve
    ang-IV olusur.
  • 1.2. Doku R.A.S. yerel olusur. Olustugu
    dokular
  • kardiyak, damar, renal, suprarenal, serebral,
    pankreas, testis, hipofiz, göz ve mast h.
  • 1.3. intraseluler R.A.S. hucre icinde olusur.

65
(No Transcript)
66
  • Anjiotensin Iden anjiotensin II olusmasi
    enzimatik islemdir.
  • Bu enzimatik islemi, Anjiotensin Dönüstürücü
    Enzim (ADE) yapar. (angiotensin converting
    enzyme ACE)
  • Angiotensinogen ? A.I -? A.II ? AIII ve A.IV.
  • (renin) (ACE)
  • ADE, bradikininin inaktive olmasini saglar.
  • Günlük alinan Na önemli (neden?)

67
Angiotensin Reseptörleri
  • AT1 ve AT2
  • AT1 reseptörü
  • kalp, damar, renal, suprarenal korteks, hepatik
    doku, adrenerjik neuron uçlari, beyin.
  • Gq/11
  • Kardiomyosit, duz kas, endotel buyumesi ve
    mitotik etki.
  • AT2 reseptörü
  • Adrenal medulla, uterus, ovarium, endotel, beyin,
    fetal doku
  • Guanil siklaz, K kanali açilmasi,
  • Mitoz, apoptosis (AT2 knock.out fareler
    hipertansiftir)

68
Angiotensin Farmakolojik etkileri
  • KVSde kan basinci artar,
  • damar ve kalp stimule olur
  • Sempatik tonus artar
  • Aldosteron salgisi artar
  • Hipertrofi
  • Dipsojenik etki, tuz alma istegi
  • Hipofizden ACTH ve ADH salgi artisi
  • GFR ve idrarda azalma
  • Proliferasyon artisi, mitojenik etki
  • Proenflamatuvar etki
  • Tümorlerde DRAS artisi. ACE inh. Ve AT1
    antagonistleri kanser riskini azaltir.

69
Tedavide önemi
  • ACE inhibitörlerini kullanimi
  • esansiyel hipertansiyon,
  • konjestif kalp yetmezligi
  • Akut myokard infarktusu
  • Aterosklerotik damar hastaligi
  • Renal yetmezlikte kullanilir
  • Ilaç örnekleri
  • Kaptopril,
  • Enalapril

70
  • enalapril,
  • benazepril,
  • fosinopril,
  • kinapril,
  • lizinopril,
  • moeksipril,
  • perindopril,
  • silazepril,
  • trandolapril,
  • rimapril

71
  • Angiotensin Reseptör blokörleri
  • AT1 Reseptör Blokörleri
  • Antihipertansif olarak kullanimlari
  • Losartan, valsartan, irbesartan, kandesartan,
    telmisartan, olmesartan, eprosartan
  • Renin inhibitörü
  • Aliskiren

72
2. Kininler
  • Peptid yapili
  • 2 ana grup Bradikinin ve tasikininler
  • Bradikininler
  • Bradikinin
  • Kallidin (lizil-bradikinin)
  • Metionil-lizil-bradikinin
  • Tasikininler
  • P maddesi ()
  • Nörokinin A, Nörokinin B
  • Hemokinin 1
  • Endokinin A ve Endokinin B
  • Nöropeptid K ve gama
  • CGRP
  • .() neuromediator. Aljezi, vazodilatasyon,
    barsak spazmi yapar. Duz kasi dogrudan kasar ve
    ACh saliverilmesi yapar.

73
  • Kallikreinlerin plazma ve doku çesitleri vardir.
  • 3ncü çesidi, sadece prostatta vardir tanida
    degeri vardir PSA olarak bilinir.
  • Kininler kininaz I ve kininaz II e yikilir.
  • Kininaz II, Anjiotensin Dönüstürücü enzim (ACE)
    olarak bilinir.
  • Bradikinin reseptörleri,
  • B1 ve B2
  • Gq/11
  • Klinikte kullanilan agonist ya da antagonistleri
    yok.

74
  • Etkileri
  • Vazodilatasyon endotelsiz damarda dogrudan
    kasilma
  • Proenflamasyon (prostaglandin aktivasyonu)
  • Damar permeabilitesinde artis
  • Damar disi duz kaslarda kasilma duodenum hariç
    kasilmalar.
  • Astimlilarda bronkokonstriksiyon
  • Aljezik etki güçlü
  • GIS sivi sekresyonu
  • Lökosit migrasyon ve fagositoz artisi
  • Doku hasarinda büyüme faktoru gibi etki
    (proliferatif etki)
  • Intrinsik koagulasyon yolak aktivasyonu
  • Aprotinin (Trasylol) sigir dokusundan elde
    edilir, kallikrein ve proteazlari inhibe eden
    proteindir. Karsinoid sendrom ve KVC
    operasyonlarda kull.

75
3. Endotelinler
  • 1988, endotelden (Yanagisawa et al.)
  • Çok güçlü vazokonstriktor (urotensinden sonra
    bilinen en güçlü)
  • Çesitleri ET1, ET2, ET3, ET4

76
  • Dagilimi
  • endotel, endokard, myokard, damar, renal,
    pulmoner, hepatik, pankreas, barsak, dalak, sinir
    hucreleri.
  • Reseptör
  • ETA, ETB
  • Etkileri
  • Fetal gelisim,
  • Yavas uzun güçlü vazokonstriksiyon, (bu etkiye
    renal damarlar duyarli)
  • GFR azalmasi, su.tuz tutulmasi
  • Bronkospasm (ET1 ile)
  • Mitojenik etki ( )
  • Vaskuler hiperplazi
  • Hipertansiyonda yükselir..

77
  • Endotelin yukseldigi durumlar
  • Hipertansiyon, kalp yetmezligi, pulmoner
    hipertansiyon, renal yetmezlik, preeklampsi,
    diabet, organ reddi, kardiojenik sok
  • Reseptör antagonisti
  • Bosentan
  • Non.selektif antagonist
  • Pulmoner hipertansiyon

78
4. Natriuretik peptidler
  • Yeni peptidler
  • ANP 1981
  • BNP 1988
  • CNP 1990
  • ANP ve BNP kalp, damar, sinir sistemi, renal,
    suprarenal bez hipofizde yüksek miktarda var.
  • Diastolde ve ET1, ET2 etkisiyle saliverilmesi
    artar.
  • Reseptörler Guanilat siklaz üzerinden etki cGMP
    artisi
  • Etkiler Diuresis, natriuresis, Renin salgi
    inhibisyonu, vazodilastayon, hipotansiyon

79
5. Urotensin II
  • 1985
  • Sinir sistemi, kardiak, hepatik, pankreas dokusu
    ve lökositlerde
  • Gq
  • En güçlü damar kastirici. Endoteline göre 10
    kat..
  • Venlerde etkisiz. () inotropik etki
  • Kalpte hipertrofi,
  • damarda proliferatif etki

80
Nitrik oksid (NO)
  • Iki atomdan olusur N ve O
  • Eski adi EDRF
  • Radikal. Çok kisa ömürlü.. NO2 ve NO3e dönüsür.
  • Kimyasi 1772
  • Canlida etkisi 1980 Furchgott ve Zawadski
    (Nobel)
  • Sentezi
  • L-Arginin - - (NOS)- - -gt L-Sitrullin NO
  • Etki
  • .NO..- - (sGS)- - -gt GTP - - (GTP) - - gt cGMP
    (PKCPDEPP)

81
  • Sentezinde etkili olan Nitrik oksid sentaz
    enzimin çesitleri var
  • iNOS (inducible)
  • eNOS (endothelial)
  • nNOS (neuronal)
  • Etkileri
  • Vazodilatasyon, E() etki.
  • Antitrombotik, antiproliferatif etki.
  • Sok, kalp yetmezliginde rolu.
  • Bronkodilatasyon, KOAHda yetmezligi
  • SSSde nöromediyator. Periferde NANK etkiler.

82
NO (devam)
  • G.I Düz kas gevsemesi, kan akim artisi, pilor
    stenozunda NO yetersizligi.
  • Immun sistemde mikroorganizmalara karsi etkili
    araç. Enflamasyon, sokta rolu.
  • Doku hasarinda rolu.
  • Renal kan akimi artisi,
  • Penil ereksiyonda rolu ve eksikliginde empotans..
  • NO Antagonisti (L-NoARG vb.) varliginda kan
    basincinda yükselme.

83
(No Transcript)
84
EIKAZONOIDLER
85

86
Eikozanoidler
  • Endojen
  • Yag asidleridir
  • 20 karbon atomlu (eicosa yirmi (Gr.) )
  • Cift baglari var Linolenik ve linoleik asidden
    de sentezi olur
  • Halkasal / Siklik bas kisimlari farkli alt
    gruplar olusturur
  • Vucutta yaygin
  • Membran fosfolipidlerinden enzimatik etki ile
    olusurlar
  • Kendi ozel reseptorleri var

87
Eikozanoidler
  • Membran fosfolipidlerinden fosfolipaz A2 /PLA2/
    ve fosfolipaz C / PLC / ile arachidonic acid
    olusur.
  • PLA2 enziminin en az iki izoformu var
  • Sekretuvar PLA2 ve
  • Sitozolik PLA2
  • Fosfolipaz C /PLC/ yolagi fosfatidilinozitol
    hidrolizi ile, diasilgliserol /DAG/ ve
    inositoltrifosfat /IP3/olusur.
  • DAG uzerinden gliserid lipaz ile arachidonic acid

88
  • Eikozanoid onculeri
  • 1. archidonic acid (204n-6)
  • 2. 5,8,11,14,17-eikozapentaenoik acid (205n-3)
    EPA
  • 3. 8,11,14-eikozatrienoik acid (203n-6)
  • PLA2 inhibisyonu bu otakoid olusum yolaklarini
    inhibe eder.

89
Eicosatrienoic acid (C203)
Arachidonic acid (C204)
Eicosapentanoic acid (C205)
90
Eikozanoidler
  • Sentezleyen enzimleri vardir
  • Omurleri cok kisadir
  • Depolanmazlar
  • Yaygin olarak bulunurlar
  • Fizyolojik ve patolojik onemleri vardir.

91
Eikozanoidler
  • Olusturan enzimlere gore 3 ana grup
  • 1. siklooksijenaz urunleri / COX /
  • 2. Lipoksijenaz urunleril / LO /
  • 3. 450 monooksijenaz urunleri

92
membran
PLA2
PLC
Arachidonik acid
DAG- Lipaz
Diacylgliserol
COX
Tromboksan A2 TXB2
LO
PGG2 PGH2 --------
Leukotrienler ( LTB4 LTC4 LTE4)
PGI2 prostasiklin
( PGE2 PGF2alfa PGD2 )
Fosfatidilkolin
93
Sikloksijenaz urunleri
  • Sikloksinaj enzimi
  • Prostanoidler,
  • prostaglandinler
  • Prostasiklinler
  • Tromboksanlar
  • Siklopentan halkadaki substituentlerin durumuna
    gore E,F,D,A,B, C alt gruplarina ayrilirlar

94
arachidonic acid
prostaglandinler
2 O2
Cyclooxygenase COX/
H2O
2 GSH GSSG
PGG2
PGH2
peroxidase
95
COX urunleri
Prostaglandin E2
PGI2 (prostacyclin)
Thromboxane A2
( PGD2 )
PGF2?
96
Prostanoidler
  • Sikloksijenaz (COX) enzimleri ile olusurlar
  • COX-1 ve COX-2
  • (COX-3, COX-1 enziminin splice varyantidir.)
  • Onemi olan Prostaglandinler
  • PGE1, PGE2 ve PGF2alfa
  • Prostasiklinler (PGI2)
  • prostaglandinlere cok benzerler, fakat bisiklik
    yapidadir bkz. Molekul yapisi
  • Yapim yeri daha kisitlidir endotel ve damar duz
    kaslarinda.
  • Cogunlukla COX-2 uzerinden, prostasiklin sentaz
    ile sentezlenir
  • Antihipertansif ilaclarin bircogu PGI2 sentezini
    artirir

97
  • Tromboksanlar siklopentan halkasinda 6 uyeli
    halka seklinde yapisal farkliliga sahiptir.
  • Genellikle trombositlerden salgilanir
  • Agregasyon ve adhezyon stimulasyonu ile trombus
    olusumunu stimule ederler
  • Bronkial ve vaskuler konstriksiyon etkileri cok
    gucludur
  • Membranlari zedeler, icten disa sizintiya neden
    olur. Yarilanma omru cok kisadir yarim dk.
  • Bu nedenle PGI2 lere zit etkiler gosterir
  • COX-1 ile sentezlenir

98
COX
  • COX-1 konstitutif yapisal enzimdir
  • Yaygin,
  • Ornek GIS epiteli, damar endoteli, renal
    glomerulus, renal tubuller, urogenital sistem
    organlari, vesicula seminalis, trombositler
  • NSAII.lar /aspirin dahil/, COX-1 'e daha yuksek
    affinite gosterir
  • NSAII ilaclar COX enzimi inhibisyon ile
    prostaglandin sentez inhibisyonu yaparlar.
  • COX-2 induklenebilir enzimdir.

99
  • COX-2 induklenebilir enzimdir.
  • Indukleyenlere ornek
  • Interleukinler, tnf-alfa, lipopolisakkaritler,
    PDGF, EFG, PAF, endotelin, 5-HT, surtunme stresi,
    enflamatuvar etkenler
  • Enflamasyon, alzheimer kanserde induksiyon
    gorulur
  • COX-2 inhibisyonunda Yara iyilesmesi gecikir
  • Kortizol ve Glukokortikoidler COX2 inhibe eder

100
  • Prostaglandinler dolasimda bulunamazlar.
  • Hormonal etkileri yoktur. Lokal etkilidir.
  • Yikimlari,
  • sentezlendikleri yakin cevrede,
  • Pulmoner ve renal bolgede.
  • Yikim urunleri tetranor (16 karbonlu)
    metabolitleridir. Inaktif.
  • Metilli prostaglandinler, yikima direnclidir.
    p.o. Verildiklerinde bile etkilidirler
  • Prostasiklin pulmoner yatakta yikilmaz, hepatik
    ve renal bolgede yikilir.

101
Farmakolojik ve Fizyolojik etkileri
  • Etkileri cok sayida ve farkliliklar gosterir
  • KVS
  • PGE ve PGI guclu vazodilator etkili
  • Prostastsiklinler butun damarlari dilate eder,
  • Antiaritmik etkili
  • Sitoprotektif etkili
  • Arteriol, prekapiller sfinkterler, venuller
    ozell. Etkilenir
  • Kanama travma ve sok durumlarinda PGI etkinligi
    artar NSAII etkisi de artar, onem kazanir!.

102
  • PGF2alfa hafif vazokonstriksiyon
  • TXA2 butun damarlarda vazokonstriksiyon
  • TXA2 ve leukotrienler aritmojenik etkili
  • Aspirin haric, NSAII.lar antihipertansif
    ilaclarin etkilerini kismen antagonize ederler
  • PGE1 ve E2, kapiler permeabiliteyi artirir.
  • PGE1 ve PGD2 trombosit agregasyonunu inhibe eder
    guclu etki
  • PGI2 de agregasyon ve adhezyonu onler guclu
    etki, trombosit agregatlarini dagitir!.
    Antitrombotik ve fibrinolitik etki, in vitro
    olmaz, sadece in vitro olur.
  • Prostasiklin / TXA2 orani onemlidir.

103
  • Renal dokuda prostaglandinler olusur.
  • COX-1 ile renal hemodinamik duzenlemeler
  • COX-2 ile su elektrolik atilmasinda onem vardir
  • Bazolateral Na-K-ATPaz inhibisyonu ..
  • PGI.ler renal kan akimini artirir.
  • Duyarli hipertansif hastalarda NSAII sorun
    yaratabilir.
  • PGE2 diuresis ve PGF2alfa ile natriuresis yapar

104
Genital organlar
  • Spermada yuksek miktarda var
  • Koitus sirasinda vaginaya dokulen spermadaki
    prostaglandinler sistemik dolasimdan oteye
    gecemez, fakat
  • Spermatozoonlarin cervix uterus, tuba uterinaya
    gecislerini ve fertilizasyonu kolaylastirdiklari
    dusunulur
  • PGE ve PGF'ler oksitosik etkili
  • Uterus tonus artar, kasilmalar olur,

105
  • gebelikte abortusa,
  • erken dogum eylemine neden olur
  • Gebeligin son iki trimesterinde bir sure aspirin
    verilmesi dogum eylemini geciktirir, eylemi
    uzatir
  • Indometasin ve aspirin gibi inhibitorler
    ovulasyonu inhibe edebilirler
  • PGF2alfa, luteolizis corpus luteum gerilemesine
    neden olur, plasma progesteron duzeyini azaltir.

106
Salicylic acid
Acetylsalicylic acid (aspirin)
Indometasin
107
Gastrointestinal sisteme etkileri
  • PGE1 ve 2, prostasiklinler mide asid salgisini
    inhibe eder
  • PGE1 ve PGE2 analoglari daha guclu inhibisyon
    yapar
  • Rioprostil, mizoprostol, enprostil )
  • Prostaglandinler, mide barsak mukus salgisini ve
    pankreas ekzokrin salgisini artirirlar
  • Sitoprotektif etki
  • Iloprost PGI2 stabil analogu
  • PGE2, PGF2alfa, barsaklardan su.tuz tutulmasini
    inhibe eder, sulu diare yaparlar. Barsak tonus
    motilitesini artirirlar
  • Maddelerin Barsakta kalis suresi azalir

108
Solunum sistemi
  • PGE1 ve PGE2 bronkodilatasyon
  • PGF2alfa bronkokonstriksiyon yapar
  • Bazi astimlilar COX inhibitorlerine aspirin ve
    benzerleri gibi duyarlidir ve
  • bronkospazma neden olur aspirine duyarli astma

109
Sinir sistemi
  • PGE2 SSS.de fazladir.
  • Hippocampus, eminentia media, corpus pineale
  • Termoregulasyon piresis ve uyku

110
Endokrin etkiler
  • Genital organlar ve ureme ile iliskisi var.
  • PGE1 antilipolitik etkli
  • Kemikten kalsiyum mobilizasyonu, kemik
    rezorbsiyionu.
  • Hiperkalsemi solid tumorlerde
  • Adenohipofizden TSH, ACTH, GH, LH, FSH artisi
    yapabilirler
  • Adrenal korteks etkisi kortizol ve aldosteron
    salgi artisi.

111
Eikozanoid Reseptorleri
  • Reseptorler hucre membranlarinda yerlesmis
  • Reseptor tipleri
  • 7TM tipinde ve GPCR tipindedirler
  • DP PGD2 icin
  • EP PGE2 icin
  • FP PGF2alfa icin
  • IP prostasiklin icin
  • TP tromboksan icin
  • Reseptor alt.tipleri vardir. Orn EP1, EP2, ..3
    ..4

112
Fizyolojik ve Patolojik olaylarda Rolleri
  • Enflamasyon
  • Dolasimda lokal homeostaz ve Hipertansiyon
  • Tromboz ve ateroskleroz
  • Tromboksa / prostasiklin orani!.
  • Aspirin 300 mg / 3 gunde bir etkili.
  • Renal diuresis ve natriuresis
  • Diabet TxA2 ve PGI2 olusumu ve orani bozulur
  • Dismenore PGF2alfa artar

113
  • Tumor ve mastositoz
  • Bazi kanserlerde karsinoid tumor, tiroid,
    pankreas ve mastositozlarda prostaglandin
    sentezi artar. Sonucunda
  • Hipotansiyon, flushing, tasikardi, abdominal
    kramp, diare. tadavide antihistamin NSAII
  • Yeni doganlarda ductus arteriosus kapanmasi
  • Kapanmasi icin, bu damarda PGE2 etkinligi devam
    etmemelidir. NSAII /aspirin, indometazin vb.
    etkilidir/

114
Ilaç olarak Kullanilan Prostaglandinler
  • 1.
  • Dinoproston, (PGE2)
  • Karboprost (15.metil.PGF2alfa) ,
  • Gemeprost (PGE1 analogu)
  • obsteterik amaç terapotik abortus, dogum oncesi
    uterus serviksi olgunlastirilmasi, dogum
    induksiyonu

115
2. Alprostadil
  • PGE1 'dir.
  • Konjenital kalp hastalikli dogan ve ductus
    arteriosus bir sure acik kalmasi gereken
    yenidoganlarda indike.
  • ductus arteriosus açik kalmasini saglar.
  • Alfaprostadil erektil disfonksiyonda
    intrakavernoz enjeksiyon

116
3. Epoprostenol sodyum
  • PGI2 nin ilac olarak adi.
  • Vazodilator, antiagregan amacla, pulmoner
    hipertansiyon, hipertansif kriz ve periferik
    damar hastaliklarinda incelenmete.
  • Iloprost ve sikaprost PGI2 analoglaridir.

117
4. Mizoprostol, Rioprostol, Enprostil Arboprostil
  • PGE serisinin metilli analoglari
  • Inaktivasyona daha direncli
  • Mide barsak hucrelerinde sitoprotektif etkili
  • pahali

118
5. Bimatoprost, Latanaprost, Travoprost
  • Göze uygulanan prostaglandin analoglari
  • Aköz humor drenajini artirir,
  • Göz içi basinci düsürürler
  • Iris pigmentasyonu yapar
  • Oftalmik solusyon

119
6. Luteolitik prostaglandinler
  • Prostaglanin F serisi
  • Luteolitik etki nedeniyle veteriner hekimlikte
    yararli
  • Hayvanlarin kizginlik ve ciftlesmelerinde
    senkronizasyon ve verim amaci
  • Klonoprostenol, Delprostenat, Fenprostalen,
    Fluprostenol, Luprostiol, Prostalen

120
Lipoksijenaz urunleri ve Leukotrienler
  • Lipoksijenaz enzim ile olusurlar
  • Endotel, Leukosit ve trombositler
  • 5-Lipoksijenaz 5-LO etkinligi ile
    hidroperoksi ara urunler olusur HPETE'ler
  • Urunler halkasiz, tetraenoik yapidadir

121
(No Transcript)
122
Leukotrien Reseptorleri
  • BLT eski ad LTB4 Resept.
  • SisLT1 eski ad LTD4 Resept.
  • sisLT2 eski ad LTC4 Resept.

123
  • SisLT1 reseptorlerinin antagonistleri vardir.
  • Zafirlukast ve Montelukast bronchial astma
    tedavisinde kullanilir.

124
Eikozanoid Sentez ve Reseptor Blokorleri
  • 1. Reseptor blokorleri
  • Prostaglandin R. blokorleri
  • Leukotrien R. blokorleri
  • 2. Sentez inhibitorleri
  • Fosfolipaz inhibisyonu
  • Sikloksijenaz inh.
  • Tromboksan sentaz inh.
  • Lipoksijenaz inh.
  • Antiromatik ve Gut Tedavisinde Kullanilan Ilaçlar

125
Reseptör Antagonistleri
  • Prostaglandin ve Tromboksan Reseptör Blokorleri
  • Leukotrien Reseptör Antagonistleri
  • Antienflamatuvar ve bronkodilatör etkili
    astma tedavisi
  • Montelukast
  • (p.o., 10 mg Y.E. agri, diare, yorgunluk)
  • Zafirlukast
  • ( astma profilaksisi p.o. 2X20 mg
  • ( Zileuton 5-LO enzim inhibitoru p.o., 4x
    600 mg)

126
Sentez Inhibitörleri
  • Fosfolipaz A2 inhibitörleri
  • antienflamatuvar etki
  • Glukokortikoidler (Kortizon, prednizon,
    prednizolon, deksametazon, betametazon,
    parametazon, triamsinolon....)
  • Tromboksan sentaz inhibitörler
  • Nikotinik asid, burimamid (önemi az)
  • Prostasiklin sentaz inhibisyonu
  • nikotin

127
  • Lipoksijenaz ve leukotrien sentez inhibisyonu
  • Antienflamatuvar ve astma tedavisinde yeri
    olabilir
  • Sulfasalazin
  • Benoksaprofen
  • zileuton
  • .

128
Siklooksijenaz inhibitörleri
  • COX-1, COX-2, (COX-3 (splice varyant) )
  • Non-Steroidal Antiinflamatuvar Ilaçlar
  • Antiinflamatuvar analjezikler
  • (NSAII NSAIDs)
  • Etkiler
  • Antiinflamasyon
  • Antiprezis
  • Analjezi / Antinosiseptif etki

129
Siklooksijenaz inhibitörleri
  • Aljezik mediyatörler histamin, serotonin, P
    maddesi, angiotensin, enflamasyon mediatörleri
  • Hiperaljezik maddeler (PGE2, PGI2)
  • Pirezis'de Santral etki mekanizmalari
  • Enfeksiyon, kanser,enflamasyon
  • Termoregulator merkez
  • Sitokinlerin inhibisyonu
  • (IL-1, tnf-alfa, IFN-gamma, IL-6, CSF-1)

130
Siklooksijenaz inhibitörleri
  • Oksijen radikalleri ile etkilesme
  • Lizozom membran stabilizasyonu
  • Ilaçlarin pKa degerlerinin 3-5 civarinda olmasi
  • Ilaçlar
  • Planar özellikte anyonik maddeler

131
Siklooksijenaz inhibitörleri
  • NSAII'lerin siniflandirilmasi
  • Kimyasal yapilarina göre
  • 1. Salisilatlar
  • 2. Para.aminofenol türevleri
  • 3. Pirazolon t.
  • 4. Profenler (fenilpropionik asid t.)
  • 5. Fenilasetikasid t.
  • 6. Indolasetik asid t.
  • 7. Fenamik asid t.
  • 8. Oksikamlar
  • 9. COX-2 inhibitörleri
  • 10. Digerleri

132
1. Salisilatlar
  • Aspirin ve sodyum salisilat
  • En eski,
  • en fazla, en yaygin kullanilan
  • En ucuz
  • Toksisitesi görece düsük
  • COX-1 ve COX-2 irreversible inh. Eder
  • Antitrombositik etki (uzun süreli düsük doz)
  • Gastrik absorbsiyon
  • Kanda ve Hepatik hidroliz
  • Doza paralel t1/2 artar
  • Renal ekskresyon

133
aspirin
  • Analjezik amaçla 4 g / gun dozu geçmemeli
  • Romatoid artritte en cabuk etkili ve en ucuz ilaç
  • Antitrombositik (dusuk) dozda antienflamatuvar
    etki yok
  • Reye sendromu ve cocuklarda kullanim riski
  • Romatik atesli olgularda 5-8 g aspirin
  • Kolorektal kanser riskinin azaltilmasi

134
  • Sodyum Salisilat barsak kaplamali tablet. akut
    agrida tercih edilmez
  • Salisilik asid
  • Lokal solusyon, pomad.
  • Metilsalisilat, (cilt)
  • Fenilsalisilat (pomad gunes yanigi)
  • Mesalazin (5-aminosalisilat) ve benzerleri
  • Oral, rektal idiopatik enflamatuvar kolon
  • Diflunisal (salisilik asidin diflurofenil turevi )

135
Ortak yan etkiler
  • 1. G.I. Iritasyonu, kanamasi, ulserojenik etki
  • Analjezik gastroenteropatisi
  • En riskliden az riskliye dogru gruplar
  • A/ ketorolak, indometasin, azapropazon,
    piroksikam, tolmetin
  • B/ aspirin, naproksen, fenoprofen, sulindak
  • C/ ibuprofen, diklofenak, etodolak, diflunisal
  • D/ Cox-2 inihibitörleri
  • Aspirin alkol
  • Ulserli hastalarda riskleri

136
  • Gastrik mukozal iritasyon, epigastrik siskinlik,
    dipepsi, bulanti kusma..
  • Yan etkileri duzeltmek icin
  • ranitidin v.b. H2 antagonistleri
  • Misoprostol

137
  • 2. Kan, hemostaz, (kanama zamani)
  • 3. allerjik reaksiyonlar (aspirine duyarli astma)
  • 4. solunum stimulasyonu (uncoupling), asidoz,
    dilatasyon, hiperkalemi
  • 5. kardiyovaskuler sistem hipertansiflerde kan
    basincinin artmasi, cox2 inh. ve fatal yan
    etkiler!
  • 6. salisilizm
  • 7. urik asid ve glukoz metabolizmasi
    (diabetlilerde glisemiyi dusurur)

138
  • 8. hepatotoksisite (hepatoensefalopati reye
    sendromu)
  • 9. renal vaskuler etkiler, su tuz retansiyonu ve
    renal yetmezlik.. antihipertansif ilaçlara direnç
    gelismesi, papilla nekrozu, analjezik nefropatisi
  • 10. yara iyilesmesi (gecikmeler)
  • 11. aspirin, fertilite ve gebelik
  • Uzun kullanimda fertilite sorunlari
  • Ductus arteriosus erken kapanmasi
  • Son trimesterde alinmamali

139
  • 12. aspirin ve emzirme
  • Bebek midesinde etki, bebekte asidoz, grand mal
    tutariklar
  • 13. kondrotoksisite
  • 14. reye sendromu
  • Ergenlik öncesi donemde, nadir fakat fatal etki.
    (cocuklarda kullanilmasi riskli)
  • Salisilat zehirlenmesi (solunum ve dolasim
    depresyonu ile fatal etki olabilir.. )

140
2. Para-aminofenol türevleri
  • Parasetamol (asetaminofen)
  • En az toksik olan
  • Antienflamatuvar etkinlik dusuk
  • Santral etki
  • Oral, 3-4 saat maksimal etki
  • Hepatik eliminasyon
  • 500 1000 mg
  • Renal ve hepatik yetmezliklerde doz azaltilir
  • Allerji Fatal hepatik nekroz, hemolitik anemi
    nadiren..

141
3. Pirazolon türevleri
  • Myelosupresyon (bazen fatal!)
  • Su tuz retansiyonu
  • gastroenteropati
  • Aminopirin
  • Propifenazon
  • Metamizol sodyum (dipiron)
  • Fenilbutazon
  • Oksifenbutazon

142
4. Profenler (fenilpropionik asid t.)
  • Kullanimi fazla
  • S ve R enantiomerler metabolizmalari
    stereoselektif
  • Ibuprofen
  • Naproksen
  • Fenbufen
  • Tiaprofenik asid
  • Ketoprofen
  • Fenoprofen kalsiyum
  • Flurbiprofen
  • Indoprofen
  • zomepirak

143
5. Fenilasetik asid turevleri
  • Diklofenak sodyum
  • Yan etkiler genellikle G.I. Sistemle ilgili
  • Nadiren myelosupresyon
  • Nabumeton
  • Artritlerde, 1g, p.o. Tek doz /gun
  • Çocuklarda guvenli degil.
  • Fenklofenak

144
6. indolasetik asid t.
  • Indometasin
  • Analjezik, antipiretik antienflamatuvar
  • Oral 50 mg , 600 mg aspirin esdegeri analjezi.
  • Diartroz tipi eklemlerin osteoartirinde daha iyi
    sonuc verir.
  • Gastrik, oesofagal, duedenal ulserasyonlar,
  • Santral eksitason hepatit
  • Renal islev bozukluklari
  • Cocuklarda kontrindike
  • asematasin

145
  • Tolmetin
  • Ketorolak tometamol
  • Sulindak
  • Familial adenomatoz poliposis tedavisinde etkili
  • Cocuklarda kullanimi tavsiye edilmez

146
7. Fenamik asid t.
  • Mefenamik asid
  • Artritlerde kullanilir
  • Gebelerde kontrindike
  • Myelotoksisite, diare..
  • Flufenamik asid
  • Etofenamat
  • Tolfenamik asid

147
8. Oksikamlar
  • En uzun etki sureli NSAII'lerdir.
  • Gunde tek doz yeterlidir
  • G.I. Yan tesirleri fazla.
  • Piroksikam
  • Tenoksikam
  • Nimesulid
  • Prokuazon
  • Azapropazon
  • metotrimeprazin

148
9. COX-2 inhibitörleri
  • Ilaçlarin IC50 degerlerinin orani önemli
  • COX-2 tercih eden ilaçlar (meloksikam, etodolak)
  • COX-2 selektiflerin, protrombotik potansiyelleri
    var.
  • Koksib'ler..
  • Ciddi kardiyovaskuler riskleri var (rofekoksib
    myokard infarktus riski nedenyle piyasadan
    çekilmistir)
  • Selekoksib ilk COX-2 ye özgü inhibitor.
  • Romatoid artrit ve osteoartritler

149
GUT Tedavisinde Kullanilan Ilaçlar
  • Urik asid metabolizma bozuklugu
  • Purinler ? hipoksantin ? ksantin ? urik asid
  • (ksantin oksidaz) (ksantin oksidaz)
  • Primer gut, herediterdir
  • Sekonder gut, myeloid metaplazi, lösemi,
    polisitemilerde gorulur
  • Profilaktik, surekli..

150
  • Kolsisin
  • Sadece gut artritinde antienflamatuvar etki
  • Urat kristallerinin fagositozu inhibe olur
  • Mikrotubul parcalanmasi
  • p.o, 0.5 mg,
  • B12 malabsorbsiyonu barsak mukoza epitel
    bozulmasi, nöropati
  • Allopurinol
  • Ksantin oksidaz inhibitoru
  • p.o., bol su ile..

151
  • Probenesid
  • Renal proksimal tubul epitel transporter etkisi
    ile urik asid reabsorbsiyonu engellenir.
  • Profilaksi
  • Oncesinde , hastaya 3L / gun su verilir (su
    diurezi)
  • 1 g potasyum sitrat ile idrar baziklestirilir
  • Salisilatlar, aspirin urikozurik ilaç etkisini
    antagonize ederler
  • Benzbromaron
  • Probeneside benzer
  • (sulindak)

152
Arachidonik asid diger urunleri
  • endokannabinoidler
  • Arachidonoyletanolamid (anandamid)
  • 2-arachidonoyl gliserol (2-AG)
  • Trombosit aktive edici faktor (Platelet-activating
    -factor)
  • Fosfokolin turevi
  • Guclu Vazodilator ve hipotansif etkili
  • Renali vaskuler ve diger duz kas konstriksiyonu
  • Lewis 3lu yaniti
  • Trombosit agregasyonu. Trombositopeni yapar.
  • En guclu ulserojenik madde..
  • Ginkgolidler ile bloke olur (teboan)

153
(No Transcript)
154
(No Transcript)
155
. . .
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com