LEVERINSUFFICI

1
LEVERINSUFFICIËNTIE

• 3de Proef Diergeneeskunde
• Universiteit Gent

Jacques Debraekeleer
2
ROL van de LEVER

• Metabole processen
• Excretoire functies
• Endocriene functies
• Stockering Reserve
• Hemodynamische functie

3
De LEVER is UNIEK

• Bloed toevoer
• Reservecapaciteit
• Herstelvermogen

4
Metabole Afwijkingen

• Glycogeenreserve ?
• glucagon-insulin ratio ?
• Insuline resistentie
• Glucoseintolerantie
• Gluconeogenese ?
• Hepatische encefalopathie

5
Leverinsufficiëntie Doel van de Dieetvoeding

• Metabole homeostase
• Accumulatie van toxische bijproducten ?
• Risico van HE ?
• Voedingstoestand verbeteren
• Herstel van de lever ondersteunen
• Electrolyten huishouding herstellen
• Diarree en malassimilatie voorkomen

6
LeverinsufficiëntieDieetvoeding Belangrijkste
Voedingsstoffen

• Energie
• Eiwit aminozuren
• Vet vetzuren
• Koolhydraat
• Mineralen
• Vitamines
• Oligo-elementen
• L-Carnitine

7
LEVERINSUFFICIËNTIEENERGIE

• RER tot 1.5 x RER
• RER 290 kJ/kg0.75
• Voldoende energierijk dieet
• Voldoende niet-eiwit calorieën
• eiwit sparend
• vermindert HE

8
vet
eiwit
X
structurele functies
energie
9
LeverinsufficiëntieEiwit

• Voldoende eiwit
• Hoge kwaliteit - gematigde hoeveelheid
• Eiwitbronnen
• plantaardig eiwit
• melk eiwitten
• ei
• Hond 3,5 - 4,5 g/ kg0,75
• Kat 3,0 - 4,0 g per kg LiG

10
Gluconeogenese tijdens de postprandiale fase
Alanine
Alanine
Alanine
Pyruvaat
Gluconeogenese
Glucose
Aminozuren (BCAA)
Glucose
Lever
Spier
Bloed
11
Nucleic Acids
Amino Acids
Amines
Glutaminase
GlutamateDehydrogenase
GlutamineSynthetase
NH3
Glutamate
Glutamine
Oxaloacetate
Transaminase
Carbomoyl Phosphate HCO3
BacterialUrease
?-Ketoglutarate
Aspartate
Ornithine
Citrulline
Urea
UREACYCLE
Argininosuccinate
Arginine
Fumarate
12
LeverinsufficiëntieAminozuren

• BCAA
• mobilisatie voor gluconeogenese
• gedaald in plasma
• Arginine
• Ureum cyclus - ammoniak
• insuline resistentie
• Methionine
• hoge dosis verhoogt HE

13
LeverinsufficiëntieKoolhydraat

• Antiketogeen en eiwitsparend
• Koolhydraat resistentie
• 20 - 50 van energie
• Zeer verteerbaar
• Rijst
• Oplosbaar vezel

14
Leverinsufficiëntie Vet

• Voldoende vet
• Eiwitsparend
• Energierijk
• Bron van essentiële vetzuren
• Vetoplosbare vitaminen
• MCT

15
Leverinsufficiëntie Vet

• Moeten de vetopname verminderd worden wegens
  steatorree?

25 - 35 van de energie als vet ? betere
overleving Strombeck 1990

• Triglyceriden - assimilatie
• matige cholestasis
• extra-hepatische galweg obstructie
• Vrije vetzuren energiebron
• Eiwit sparend
• Eiwit-tekort stimuleert vetaccumulatie
• L-Carnitine

16
Rol van L-Carnitine
17
LEVERINSUFFICIËNTIE Mineralen

• Natrium
• Ascites
• Portale hypertensie
• Kalium
• Hypokaliëmie
• Insuline-resistentie
• Glucose-intolerantie
• Magnesium

18
LEVERINSUFFICIËNTIE Oligo-elementen

• Koper
• Bedlington terriër, West-Highland white terriër,
  dobermann, skye terriër
• minimum behoefte 3 mg/kg DS

19
LEVERINSUFFICIËNTIE Oligo-elementen

• Zink
• ? bij lever patiënten
• ? absorptie van koper (10 mg/kg)
• Antifibrotisch
• Minimum behoefte 1 mg/kg LiG

20
LEVERINSUFFICIËNTIE Oligo-elementen

• IJzer
• Verlaagd in plasma
• Tekort verhoogt lipid accumulatie
• Accumulatie in lever Hemosiderosis
• Oxyderend
• Min. behoefte hond 1.4 mg/kg LiG

21
LEVERINSUFFICIËNTIE Vitaminen

• Vetoplosbare vitaminen
• hebben galzouten nodig
• Vitamine K - stollingsfactoren
• Vitamine A
• PU/PD - wateroplosbare vitaminen
• Anti-oxydant vitaminen E C
• vit. C 25 mg/kg
• Vit. E 100 mg/kat - 200-600 mg/hond

22
LEVERINSUFFICIËNTIE Voedingsschema

• Anorexie
• Glycogeen reserve
• Gluconeogenese
• Voortijdige mobilisatie van spiereiwit
• Frekwente kleine maaltijden

23
BESLUIT - SAMENVATTING
Protein BCAA Arginine
Energy Non-protein calories
Frequent small meals
Antioxidant vitamins
Trace-elements