Prof. Dr. Ronny Decorte

1
Genetica en genealogie

• Prof. Dr. Ronny Decorte

2
Genetica en DNA
3
DeoxyriboNucleicAcid DNA
DNA Dit Niet Achterlaten
4
chromosoom
cel
DNA
5
Kern-DNA - Chromosomen
Autosomale chromosomen
1 cel bevat 46 chr. (2 x 22 XX of XY)
6
Overerving van kern-DNA
Helft van moeder Helft van vader
7
Genetische variaties
SNP (Single Nucleotide Polymorphism)
Microsatelliet of STR (Short Tandem Repeat)
8
Overerving van kern-DNA
13
10
12
18
10
13
Helft van moeder Helft van vader
9
Y chromosoom - haplotype
Haplotype combinatie van genetische variaties
op hetzelfde DNA-segment
10
Y chromosoom - genealogie
11
Y-STR diversiteit in België

• KU Leuven (113), U Antwerpen (113) en NICC
  (125)
• Minimaal haplotype (9 Y-STRs) DYS19, DYS389I,
  DYS389II, DYS390, DYS391, DYS392, DYS393 en
  DYS385a/b
• 254 verschillende haplotypes geobserveerd (351)
• 35 gemeenschappelijke haplotypes (gt1)
• Meest frequente haplotype 6,3

• 226 mannen - 190 haplotypes - 22
  gemeenschappelijke haplotypes (gt1)
• Meest voorkomende haplotype 2,65 (2 haplotypes)

• PowerPlex Y (commerciële kit, 12 Y-STRs)

12
Y-STR haplotype (37 merkers)
STR Allel STR Allel Multicopy STR Allel
DYS19 13 DYS447 25 YCAIIa 19
DYS388 12 DYS448 19 YCAIIb 23
DYS389I 13 DYS449 30 DYS385a 11
DYS389II 30 DYS454 11 DYS385b 14
DYS390 24 DYS455 11 DYS459a 9
DYS391 11 DYS456 15 DYS459b 10
DYS392 13 DYS458 18 DYS464a 14
DYS393 13 DYS460 10 DYS464b 15
DYS426 12 DYS570 16 DYS464c 17
DYS437 15 DYS576 18 DYS464d 17
DYS438 12 DYS607 19 DYS724a 36
DYS439 11 GATA H4.1 21 DYS724b 36
DYS442 17
13
Madame Charpentier avec ces enfants Pierre-Augus
t Renoir (1878)
14
mtDNA
15
Mitochondriaal DNA (mtDNA)
Vergelijking met een internationale sequentie
(Anderson of Cambridge Reference Sequence)
Anderson S. et al. Sequence and organization of
the human mitochondrial genome. Nature 290
457-65 (1981)
16
Rapportering mtDNA
HV1 Verschil 1 Verschil 2 Verschil 3 Verschil 4
1000-39 16311C
1000-40
1000-41 16189C 16192T 16309G 16390A
HV2 Verschil 1 Verschil 2 Verschil 3 Verschil 4 Verschil 5 Verschil 6
1000-39 73G 263G 309.1C 309.2C/ 315.1C
1000-40 263G 309.1C 315.1C
1000-41 73G 195C 263G 309.1C 309.2C/ 315.1C
identiek aan referentiesequentie C/
aanwezigheid van 2 verschillende populaties van
mtDNA (PCR-artefact)
17
mtDNA maternale genealogie
18
22 individuen
2009
Tijd
Verleden
19
22 individuen 18 voorouders 16 voorouders 14
voorouders 12 voorouders 9 voorouders 9
voorouders 8 voorouders 7 voorouders 7
voorouders 5 voorouders 5 voorouders 3
voorouders 3 voorouders 3 voorouders 2 voorouders
2009
Tijd
Verleden
20
2009
Tijd
Verleden
21
2009
Tijd
Verleden
22
2009
Tijd
Verleden
23
10 testpersonen
Naam Geboorteplaats Gekende stamboom
Cleeren Putte (Noord-Brabant) 10 generaties
Cleiren Antwerpen 9 generaties
Van den Cloot Borgerhout 16 generaties
Siebens Antwerpen 12 generaties
Van den Beemt Etten-Leur (Noord-Brabant) 12 generaties
Gabriels Roosendaal (Noord-Brabant) 17-18 generaties
Van Steenbergen Beerse 12 generaties
Dingenouts Steenbergen (Noord-Brabant) 13 generaties
Bertels Retie 11 generaties
Van Beers Turnhout 12 generaties
24
Y-STR haplotype Cleeren vs. Cleiren
STR Cleeren Cleiren STR Cleeren Cleiren Multicopy STR Cleeren Cleiren
DYS19 13 13 DYS447 25 25 YCAIIa 19 19
DYS388 12 12 DYS448 19 19 YCAIIb 23 23
DYS389I 13 13 DYS449 30 30 DYS385a 11 11
DYS389II 30 30 DYS454 11 11 DYS385b 14 14
DYS390 24 24 DYS455 11 11 DYS459a 9 9
DYS391 11 11 DYS456 15 15 DYS459b 10 10
DYS392 13 13 DYS458 18 18 DYS464a 14 14
DYS393 13 13 DYS460 10 10 DYS464b 15 15
DYS426 12 12 DYS570 16 16 DYS464c 17 17
DYS437 15 15 DYS576 18 18 DYS464d 17 17
DYS438 12 12 DYS607 19 18 DYS724a 36 36
DYS439 11 11 GATA H4.1 21 21 DYS724b 36 36
DYS442 17 17
25
Stamboom
Maximum 24 generaties geleden!
Voorvader ?
Henricus Petrus Cleiren Dominicus Johannes
Cleiren (1640-? ?) (1690-? Putte)
5 generaties
Philippus Cleiren (1831-? Putte)
9 generaties
Abraham Cleeren (1858-1940 Putte)
4 generaties
Cornelius Cleeren Patrick Cleiren (Putte) (Ant
werpen)
26
2009
Tijd
Verleden
27
(No Transcript)
28
2009
Tijd
Verleden
29
Evolutionaire stambomen - populatie genetica
30
Verleden
MRCA of meest recente gemeenschappelijke
voorouder
TCGAGGTATTAAC TCTAGGTATTAAC
Tijd
2009
31
Generatie 1 2 3 4 5
Verleden
MRCA of meest recente gemeenschappelijke
voorouder
TCGAGGTATTAAC TCTAGGTATTAAC
Tijd
2009
32
Generatie 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Verleden
MRCA of meest recente gemeenschappelijke
voorouder
TCGAGGTATTAAC TCTAGGTATTAAC TCGAGGTATTAGC
Tijd
2009
33
Generatie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Verleden
MRCA of meest recente gemeenschappelijke
voorouder
TCGAGGTATTAAC TCTAGGTATTAAC TCGAGGCATTAAC TCGAGGTA
TTAGC TCTAGGTATCAAC
Tijd
2009
34
Generatie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Verleden
MRCA of meest recente gemeenschappelijke
voorouder
TCGAGGTATTAAC TCTAGGTATTAAC TCGAGGCATTAAC TCTAGGTG
TTAAC TCGAGGTATTAGC TCTAGGTATCAAC
Tijd
2009
35
Generatie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 . . n
Verleden
MRCA of meest recente gemeenschappelijke
voorouder
TCGAGGTATTAAC TCTAGGTATTAAC TCGAGGCATTAAC TCTAGGTG
TTAAC TCGAGGTATTAGC TCTAGGTATCAAC
Tijd
2009
36
Generatie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 . . n
Verleden
MRCA of meest recente gemeenschappelijke
voorouder
TCGAGGTATTAAC TCTAGGTATTAAC TCGAGGCATTAAC TCTAGGTG
TTAAC TCGAGGTATTAGC TCTAGGTATCAAC
Tijd
2009
Populatie 1 Populatie 2 Populatie 3
37
Distributie van Y haplogroepen
38
Verspreiding in Afrika
A
B
39
Ontstaan van groepen in Afrika
M203
M213
A
B
40
Migratie uit Afrika
M216
D
C
M203
E
A
B
41
Haplogroep F K
P
N
O
M
D
M214
H
I
J
K
F
M213
E
A
B
C
42
Demografische gebeurtenissen in Europa en Azië
R
P
Q
K
D
I
I
F
H
H
H
E
A
B
C
43
Laatste ijstijd
44
Start Holoceen
R
R
E
E
45
C
Q
D
Q
O
O
J
F
G
E
M
C
46
Evolutionaire stamboom van J2b
M205
M205
M205
J2b
M205
M172
J2b1
J2b2
M12
M99
J2b2a
J2b2b
M280
M241
J2b2c
M321
J2b2d
P84
47
Resultaten Y haplogroepen J2
Naam Geboorteplaats Haplogroep
Cleeren Putte (Noord-Brabant) R1b1b2a2g (U152)
Cleiren Antwerpen R1b1b2a2g (U152)
Van den Cloot Borgerhout R1b1b2a2 (P312)
Siebens Antwerpen R1b1b2a2 (P312)
Van den Beemt Etten-Leur (Noord-Brabant) J2a (M410)
Gabriels Roosendaal (Noord-Brabant) R1b1b2a1 (U106)
Van Steenbergen Beerse J2b2 (M241)
Dingenouts Steenbergen (Noord-Brabant) R1b1b2a1 (U106)
Bertels Retie R1b1b2a1 (U106)
Van Beers Turnhout R1b1b2a1 (U106)
48
Herkomst en verspreiding van haplogroep J2
49
Resultaten Y haplogroepen
Naam Geboorteplaats Haplogroep
Cleeren Putte (Noord-Brabant) R1b1b2a2g (U152)
Cleiren Antwerpen R1b1b2a2g (U152)
Van den Cloot Borgerhout R1b1b2a2 (P312)
Siebens Antwerpen R1b1b2a2 (P312)
Van den Beemt Etten-Leur (Noord-Brabant) J2a (M410)
Gabriels Roosendaal (Noord-Brabant) R1b1b2a1 (U106)
Van Steenbergen Beerse J2b2 (M241)
Dingenouts Steenbergen (Noord-Brabant) R1b1b2a1 (U106)
Bertels Retie R1b1b2a1 (U106)
Van Beers Turnhout R1b1b2a1 (U106)
50
U152 verspreiding via de Kelten
51
Fylogeografie genetische grenzen
52
DNA-project Oud- Hertogdom Brabant