Module Zuigeling: geboorte en groei Les: Screening, leeftijdsgericht screenen en preventief orthopedisch onderzoek met speciale aandacht voor dysplastische heupontwikkeling (DHO) - PowerPoint PPT Presentation

1 / 51
About This Presentation
Title:

Module Zuigeling: geboorte en groei Les: Screening, leeftijdsgericht screenen en preventief orthopedisch onderzoek met speciale aandacht voor dysplastische heupontwikkeling (DHO)

Description:

Module Zuigeling: geboorte en groei Les: Screening, leeftijdsgericht screenen en preventief orthopedisch onderzoek met speciale aandacht voor dysplastische ... – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:205
Avg rating:3.0/5.0

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Module Zuigeling: geboorte en groei Les: Screening, leeftijdsgericht screenen en preventief orthopedisch onderzoek met speciale aandacht voor dysplastische heupontwikkeling (DHO)


1
Module Zuigeling geboorte en groeiLes
Screening, leeftijdsgericht screenen en
preventief orthopedisch onderzoek met speciale
aandacht voor dysplastische heupontwikkeling
(DHO)
  • KULeuven 30-11-2012
  • Hilde Bastiaens

2
Leerdoelen
  • De zin en onzin en het belang van preventieve
    zuigelingenzorg onderkennen
  • Begrippen zoals, preventie, screening,
    ontwikkelingstoezicht en evidence-based
    preventie-onderzoek kennen
  • De criteria van een goed screenings-onderzoek
    kunnen formuleren en het belang van
    leeftijdsgericht screenen kunnen duiden.

3
Lesoverzicht
JGZ_module zuigeling_screening 28 november 2012
  • Basisbegrippen
  • Preventie
  • Screening
  • Ontwikkelingstoezicht
  • Oefening op basis van een casus
  • Goed screeningsonderzoek?
  • Belang van leeftijdsgericht screenen
  • Prenatale en neonatale screening
  • Trisomie 21
  • Fenylketonurie

4
Preventie
  • Definitie
  • het uitvoeren van interventies of nemen van
    maatregelen teneinde de gezondheid te bevorderen
    en ziekten of gezondheidsproblemen te voorkomen,
    en zodoende gezondheidswinst te bereiken.

5
Preventie (2)
  • Vormen
  • Primaire voorkómen
  • bv gezonde voeding en obesitas, tandhygiëne
  • bv Vaccinaties
  • Secundaire vroegtijdig opsporen
  • Door screening (hielprik voor fenylketonurie)
  • Door periodiek onderzoek (van Wiechen voor oa
    taal-spraak)
  • Teriaire gevolgen beperken
  • Bv monitoring bij prematuren

6
Evidence based preventie onderzoek
  • Sacket Evidence based medicine (EBM) is the
    integration of best research evidence (a) with
    clinical expertise and patient values (b).
    (1997, 1)

7
Screening
  • Wat is screening?
  • De waarschijnlijk zieken van de waarschijnlijk
    niet zieken onderscheiden in een uiterlijk
    gezonde populatie
  • Wat is screening niet?
  • Het is geen op een individuele patiënt gericht
    diagnostisch onderzoek

8
Screening (2)
  • Wanneer is screening verantwoord?
  • Goed screeningsprogramma criteria van Wilson
    Jungner (1968)
  • Aanvullende criteria WHO (2008)
  • http//www.who.int/bulletin/volumes/86/4/07-05011
    2/en/index.html
  • BELANGRIJK
  • Goede screeningstest! (sensitiviteit,
    specificiteit en betrouwbaarheid)
  • Prevalentie van de aandoening!

9
Ontwikkelingstoezicht
  • individual development surveillance
  • Longitudinaal onderzoek
  • Op basis van gestandaardiseerde, genormeerde en
    uniform uitgevoerde en genoteerde onderzoeken
  • Rekening houdend met de context
  • Bv
  • Van Wiechenonderzoek
  • Bv BFMT

geen screenings- maar signaleringsinstrumenten
10
Evidence based preventie onderzoek
  • Sacket Evidence based medicine (EBM) is the
    integration of best research evidence (a) with
    clinical expertise and patient values (b).
    (1997, 1)

11
Oefening op basis van een casus
12
Casus
  • Twee maanden geleden is mevrouw Jansen van een
    gezonde baby bevallen, een meisje van 3200 kg.
    Dit na een probleemloze zwangerschap, maar wel
    een partus met stuitligging. Ook postpartum geen
    problemen.
  • Op de CB raadpleging ontdekt de arts dat de
    abductie van de heup links wat moeilijker is dan
    rechts. De Ortolani- en Barlow handgrepen kort na
    de bevalling waren negatief.

13
Wat ga je doen ?
  • Direct klinisch onderzoek
  • Echografisch onderzoek
  • Een Rx opname (Lauenstein opname)
  • Binnen één maand klinisch onderzoek
  • Gewoon afwachten en geruststellen

14
Wat weten we over DHO?
  • Wat?
  • Voorkomen?
  • Gevolgen?
  • Op te sporen? Hoe?
  • Behandeling?

15
Dysplastische heupontwikkeling (DHO) of
developmental dysplasia of the hip (DDH)
  • Dislocatie
  • Subluxatie
  • Instabiliteit
  • Inadequate ontwikkeling van acetabulum (te steil
    acetabulum)

16
(No Transcript)
17
DDH screening
  • Lange pre-klinische fase- asymptomatisch -
    detecteerbaar
  • Vroege behandeling effectief
  • Meest voorkomende congenitale defect bij
    zuigelingen (3 )
  • Late detectie grotere morbiditeit

18
DDH risico factoren
  • Familiale voorgeschiedenis
  • Stuitligging
  • Voetafwijkingen
  • Torticollis
  • 10 van alle zuigelingen hebben risicofactoren

19
DDH klinisch onderzoek
  • Ortolani
  • Barlow
  • Galeazzi
  • Symmetrische abductie

20
Handgrepen van Ortolani (li) en Barlow (re)
21
(No Transcript)
22
Echografie/RX diagnose
23
Screening van dysplastische heupontwikkeling
  • Verschillende screeningsmethodes klinisch
    onderzoek, echografisch onderzoek, RX
  • Bij pasgeborenen of bij zuigelingen gedurende
    eerste maanden ?
  • Bij iedereen of bij hoog risico ?

24
Opdracht
  • Bereken voor elk screeningsprogramma
    sensitiviteit, specificiteit, positieve LR,
    predictieve waarden
  • Predictieve waarden bij prevalentie van
    dysplastische heupontw. 1, 5 , 10
  • Beoordeling van screeningsprogramma a/d hand van
    criteria van Wilson Jungner

25
Diagnose 2 x 2 tabel
Zieken Niet zieken
Uitslag A B AB
Uitslag - C D CD
AC BD
26
Diagnostische waarden
  • Sensitiviteit A/AC het percentage zieken dat
    als zodanig herkend wordt
  • Specificiteit D/BD het percentage
    niet-zieken dat als zodanig herkend wordt

27
Diagnostische waarden
  • Predictieve waarde van een positieve test A/AB
    posterior kans bij een positieve uitslag
  • Predictieve waarde van een negatieve test D/CD
    posterior kans bij een negatieve uitslag

28
Onderscheidend vermogen
  • Aannemelijkheidsquotiënt of Likelihoodsratio
  • Kans op een bepaalde testuitslag bij zieken
  • Kans op een bepaalde testuitslag bij niet-zieken
  • LR sensitiviteit / 1 specificiteit
  • LR - 1 sensitiviteit / specificiteit

29
Criteria van Wilson en Jungner (1) kennis van de
ziekte
  • Relevant De op te sporen ziekte moet tot een
    belangrijke gezondheidsprobleem behoren
  • Herkenbaar Er moet een herkenbaar latent stadium
    bestaan wil opsporing de moeite lonen
  • Natuurlijk verloop Het natuurlijk verloop van de
    op te sporen ziekte moet bekend zijn.

30
Criteria van Wilson en Jungner (2) kennis van de
test
  • Opsporingsmethode Er moet een bruikbare
    opsporingsmethode bestaan
  • Aanvaardbaarheid De opsporingstest moet
    aanvaardbaar zijn voor de bevolking
  • Continuïteit Het proces van opsporing dient
    continu te zijn.

31
Criteria van Wilson en Jungner (3) behandeling
van de ziekte en kosten
  • Behandelbaar De ziekte moet behandelbaar zijn
    met een algemeen aanvaarde behandelingsmethode
  • Voorzieningen Er moeten voldoende voorzieningen
    voorhanden zijn om de diagnose en therapie uit te
    voeren
  • Wie is ziek? Er moet overeenstemming bestaan
    over wie als ziek moet beschouwd worden en dus
    behandeld moet worden
  • Kosten-baten De kosten dienen evenredig te zijn
    met de baten

32
DDH echografie
  • Hoge sensitiviteit meer sensitief dan klinisch
    onderzoek(3-21 van normale heupen bij KO zijn
    abnormaal op echo) Negatieve echo geen DDH
  • Lage specificiteit over-diagnosis hoog aantal
    vals-positieven

33
DDH screening
  • Klinisch onderzoek Handgrepen die grijpen naast
    de ziekte
  • Echografie bij - positief klinisch onderzoek -
    risicofactoren
  • Nood aan verder onderzoek over het natuurlijk
    verloop, de beste screeningsstrategie en optimale
    behandeling

34
DDH luxatie behandeling
  • lt 6 maand Pavlik
  • gt 6 maand tractie, gesloten of open reductie
    (narcose), cast
  • gt12 maand botchirurgie

35
Pavlik
36
Cast voor heupdysplasie
37
Screening DDH
  • Diagnose op latere leeftijd
  • morbiditeit stijgt
  • Diagnose zo vroeg mogelijk !!

38
Extra literatuur
  • Tjon WE, Pasmans HLM, van Douveren FQMP.
    Dysplastische heupontwikkeling. Medisch Journaal
    2003 (jrgang 32) 2 70-74
  • Cochrane

39
Prenatale en neonatale screening
  • Twee voorbeeld
  • Welke criteria gebruiken we ?
  • Discussie rond ethische aspecten
  • Hoe in de praktijk

40
Prenatale screening naar aneuploïdie (trisomie
13,18,21)
  • 3 à 5 van babys wordt geboren met afwijkingen
  • Slechts beperkt aantal door genetische
    afwijkingen
  • Opsporing van aneuploïdie via biochemische
    opsporing (PAPP-A , HCG) echografie (nekplooi,
    os nasale)
  • Sensitiviteit 70 à 90
  • vals positieven 5

41
Prenatale screening
42
Neonatale screening
  • Metabole massascreening naar stofwisselingsziekten
  • Wettelijke basis ( BS 16/07/97 en 1/01/2003)
  • Opsporen van fenylketonurie, congenitale
    hypothyreoïdie en congenitale bijnierhyperplasie

43
(No Transcript)
44
Fenylketonurie (PKU) of hyperfenylalaninemie
  • Belangrijk gezondheidsprobleem jaarlijks 3 à 4
    kinderen in Vlaanderen
  • Deficiënte enzymactiviteit van fenylalanine
    hydroxylase ? hersenbeschadiging, neurologische
    en psychiatrische afwijkingen, huidafwijkingen

45
Fenylketonurie (PKU) of hyperfenylalaninemie
  • Eenvoudige, betrouwbare test
  • Hoge sensitiviteit 100 specificiteit 99,98 -
    - kleine risico op vals positieve resultaten
  • Behandeling is mogelijk mits tijdige diagnostiek

46
Nieuwe mogelijkheden
  • Neonatele screening voor andere metabole
    ziektenbiotinidasedeficiëntie - galactosemie -
    andere aminoacidopathiën - vetzuuroxidatiestoornis
    sen organische aciduriën
  • Genetisch screening voor astma, diabetes

47
Criteria ?
  • Criteria van Wilson en Jungner
  • Ethische reflectie voordelen hoger dan de
    nadelen ?

48
Ethische vragen
  • Wordt neonatale screening uitsluitend aangeboden
    voor het kind of voor de ouders? Wie heeft er
    belang bij?
  • Is het aanvaardbaar om ook te screenen op
    aandoeningen waarvoor (nog) geen goede
    behandeling mogelijk is?
  • Hoe is informed consent mogelijk bij screening op
    een groter aantal aandoeningen tegelijk
    (multiplex screening?)

49
Ethische vragen
  • De plicht om te weten versus het recht om te
    weten
  • Zekerheid of angst
  • Het kind kopen of krijgen
  • Informed consent
  • Perceptie van handicap

50
Extra literatuur
  • Hunt LM, de Voogd KB, Castaneda H. The routine
    and the traumatic in prenatal genetic diagnosis
    does clinical information inform patient
    decision-making? Patient Educ Counseling 2005
    56 302-312

51
Contact
Postgratuaat diabeteseducator _ Groepseducatie
  • Hilde BastiaensVakgroep eerstelijns- en
    interdisciplinaire zorg
  • Universiteit Antwerpenhilde.bastiaens_at_ua.ac.be
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com