De organisatie van kansspelen door de Nationale Loterij: Het arrest van 10 maart 2004

1
De organisatie van kansspelen door de Nationale
Loterij Het arrest van 10 maart 2004

• Thibault Verbiest
• Advocaat bij de Balies van Brussel Parijs
• Voorzitter Observatorium van de Rechten op het
  Internet
• Thibault.Verbiest_at_ulys.net

2
Probleemstelling

1. Toepassing van de wet van 7 mei 1999 op de
   Nationale Loterij (artikel 39 Wet 19 april 2002)
2. Vergunning voor het exploiteren van kansspelen
   rechtstreeks of onrechtstreeks
3. Toezicht en handhaving door de kansspelcommissie
   (artikel 21 Wet 19 april 2002)

3
1. Toepassing Wet 7 mei 1999

• De kansspelwet van 7 mei 1999 is van toepassing
  op de
• kansspelen georganiseerd door de Nationale
  Loterij
• Arbitragehof vernietigt art. 39 Wet 2002
• Niettegenstaande de Nationale Loterij een
  naamloze vennootschap van publiek recht is, ...,
  oefenen de inrichtingen die kansspelen
  organiseren eenzelfde activiteit uit, ongeacht of
  zij werken voor de Nationale Loterij of niet
• De kansspelen georganiseerd door de Nationale
  Loterij zijn vanzelfsprekend te vergelijken met
  die welke vallen onder het toepassingsgebied van
  de kansspelwet.
•  Bijgevolg bestaat de mogelijkheid dat voor die
  kansspelinrichtingen de leeftijdsvoorwaarde, de
  bijzondere beschermingsregelingen,
  locatievoorwaarden en dergelijke meer, niet zou
  gelden. 

Art.3 bis
4
1. Toepassing Wet 7 mei 1999 (1.2)

• Raad van State
• Het is onlogisch te bepalen dat kansspelen
  geen kansspelen meer zijn zo gauw ze door de
  Nationale Loterij georganiseerd worden. Deze
  spelen blijven immers dezelfde aard behouden,
  ongeacht de organisator ervan.
• Voorbereidende werken

5
Toepassing Wet 7 mei 1999 (1.3)

•  Mter Ph. Vlaemminck 
•  In tegenstelling tot wat hier en daar beweerd
  wordt,
• krijgt de Kansspelcommissie door voorliggend
  ontwerp
• een volledige bevoegdheid.
• Er is één klein onderscheid de Nationale
  Loterij moet bij
• de Kansspelcommissie geen vergunning aanvragen
• omdat ze deze heeft krachtens de wet. Bijgevolg
  is het de
• wetgever die in de plaats van de
  Kansspelcommissie aan
• de Nationale Loterij haar vergunning geeft.

6
Toepassing Wet 7 mei 1999 (1.4)

• Minister H. Daems 
•  Naast de rationalisering van het beheer van de
  
• Nationale Loterij , kunnen ook kansspelen
  worden
• georganiseerd met inachtname van dezelfde
  regels
• waaronder alle kansspelen vallen .
• Het voorliggend ontwerp voorziet nu dat als de
  Nationale Loterij kansspelen wil organiseren, zij
  voor die activiteiten onderworpen wordt aan
  dezelfde controles als de andere aanbieders van
  kansspelen.
•  

7
Toepassing Wet 7 mei 1999 (1.5)

• Onderscheid kansspel - loterij
• Art. 2 Wet 7 mei 1999
•  kansspelen  elk spel waarbij een
  ingebrachte inzet van om het even welke aard,
  en waarbij het toeval een zelfs bijkomstig
  element is
• gt Definitie Hof van Cassatie
•  Wat een loterij van een kansspel onderscheidt
  is dat bij een loterij de winnaars louter door
  het lot, het toeval of enige andere kansbepaling,
  waarop zij geen overwegende invloed hebben,
  worden aangewezen, zonder dat zij daarbij op
  enige wijze actief optreden of medewerken 

8
Toepassing Wet 7 mei 1999 (1.6)

• Europees recht Loterij is een  soort 
  kansspel
• Richtlijn elektronische handel
•  gokactiviteiten waarbij een geldbedrag wordt
  ingezet, zoals loterijen en weddenschappen. 

9
Toepassing Wet 7 mei 1999 (1.7)

• Art. 3 Wet 1999 uitsluiting van loterijen
• Uitzondering moet strikt worden geïnterpreteerd
• Voorbereidende werken 
•  Zoals uit de toelichting van de regering
  (...), bedoelt men met dit vierde punt een
  beperkte uitsluiting van het toepassingsgebied
  van deze tekst. Door in de wettekst expliciet op
  te nemen welke vorm van loterijen niet onder de
  wet op de kansspelen en de kansspelinrichtingen
  valt, herleidt men deze uitzonderingsbepaling tot
  haar essentie de loterijen, met name alle
  loterijproducten, zoals ze geregeld zijn in de
  wet van 1851 en 1991, en geen andere.

10
Toepassing Wet 7 mei 1999 (1.8)

• functionele interpretatie van  kansspel 
• Afhankelijkheid bescherming speler
•  Short odd loterij  VLT -  jack pot
• Participatie Nationale Loterij in casino
• Brussel

11
Voorlopig besluit

• Wet van 7 mei 1999 op de kansspelen is integraal
  van toepassing op de kansspelen georganiseerd
  door de Nationale Loterij
• Nuance m.b.t. de  oorsprong  vergunning
  Nationale Loterij
•  
• Notie  kansspel  moet ruim worden
  geïnterpreteerd, notie   loterij  strikt
• Functionele interpretatie i.f.v.
  afhankelijkheid/verslaving
• Vermoeden dat  short odd  spelen kansspelen
  zijn.

12
Gevolgen toepasbaarheid

• Vergunning (2)
• Exploitatie van een kansspel is verboden tenzij
  vergunning
• Rechtstreeks en onrechtstreeks
• Toezicht en handhaving (3)

13
2. Vergunning

• Art. 4 Wet 1999 algemeen verbod
•  Het is verboden, onder welke vorm, op welke
  plaats en op welke rechtstreekse of
  onrechtstreekse manier ook, één of meer
  kansspelen of kansspelinrichtingen te exploiteren
  tenzij die overeenkomstig deze wet zijn
  toegestaan.
• Niemand mag zonder voorafgaande (...) vergunning
  van de kansspelcommissie een of meer kansspelen
  of kansspelinrichtingen exploiteren 

14
Vergunning (2.2)

• Art. 2 Wet 1999
• kansspelinrichting  de gebouwen of plaatsen
  waar één of meerdere kansspelen worden
  geëxploiteerd
•  exploiteren  in werking stellen of houden,
  installeren of instandhouden van één of meerdere
  kansspelen of kansspelinrichtingen

15
Vergunning (2.3)

• Arbitragehof
•  Bijgevolg moet worden vastgesteld dat indien
  de kansspelwet de organisatie van de kansspelen
  via informatiemaatschappij-instrumenten niet
  uitdrukkelijk regelt, die kansspelen niet kunnen
  worden geacht toegestaan te zijn.
• Onderscheid tussen kansspelen
• rechtstreeks geëxploiteerd door de Nationale
  Loterij
• onrechtstreeks geëxploiteerd via
   tussenpersonen  o.a. De Post of NMBS.

16
Vergunning (2.4) rechtstreekse exploitatie

• Nationale Loterij heeft recht om  kansspelen 
  te organiseren (de facto monopolie)
• Vergunning rechtstreeks uit de wet art. 3,6 en 7
  
• Arbitragehof
• Betreffende de controle op de kansspelen
  georganiseerd door de Nationale Loterij dient de
  kansspelcommissie geen toezicht te houden op de
  vergunningen, omdat de vergunning van de
  Nationale Loterij voortvloeit uit de wet.
• Mter Ph. Vlaemminck
• Er is één klein onderscheid de Nationale
  Loterij moet bij
• de Kansspelcommissie geen vergunning aanvragen
• omdat ze deze heeft krachtens de wet.
•  

17
Vergunning (2.5) onrechtstreekse
exploitatie

• Exploiteren van kansspelen via één of meerdere
• tussenpersonen
• Houden van een videoterminal (VT) is een vorm van
  exploitatie
• Noodzaak om bijkomende vergunning in functie van
  de activiteit
•  Kansspelinrichting  klasse (I),II of III
• Personeel kansspelinrichting klasse IIklasse D
• Leverancier van materiaal (VT) klasse E

18
Vergunning - Kansspelinrichting (2.6)

• Arbitragehof maakt onderscheid tussen de
  exploitatie van kansspelen BINNEN of BUITEN een
  kansspelinrichting (art. 21 Wet 2002)
•  De wetgever heeft ervoor geopteerd het toezicht
  van de kansspelcommissie te beperken tot de
  kansspelactiviteiten van de Nationale Loterij in
  kansspelinrichtingen en niet uit te breiden tot
  de kansspelactiviteiten van de Nationale Loterij
  buiten de kansspelinrichtingen en de openbare
  loterijen

19
Vergunning - Kansspelinrichting (2.7)

• Art. 4 Wet 1999 algemeen verbod
• Kansspel kan alleen worden georganiseerd
  (geëxploiteerd) binnen een kansspelinrichting
• Arbitragehof onderscheid wordt niet (altijd)
  weerhouden
• Minister van Justitie (Wet 2002)
•   Buiten deze inrichtingen mogen aan het
  publiek geen kansspelen worden aangeboden.
  Krachtens dit artikel mogen in België bijgevolg
  geen computersites worden gecreëerd en uitgebaat
  waarop kansspelen worden aangeboden.

20
Vergunning- Kansspelinrichting (2.8)

• Onderscheid binnen of buiten kansspelinrichting
  kan niet worden weerhouden
• Indien de Nationale Loterij een kansspel
  organiseert, moet dit in een kansspelinrichting
• Idem instrumenten informatiemaatschappij
• Verplichting om in funtie van de omstandigheden
  een vergunning voor een kansspelinrichting te
  bekomen
• klasse II vergunning klasse B
• klasse III vergunning klasse C

21
3. Toezicht en handhaving

• Rechtreeks toezicht door de regering
• Staat rechter en partij
• Financiële belangen voorkeur bescherming
  maatschappij consument? 
• Voorbereidende werken (Wet 2002)
•  Hij vreest echter dat de twee ministers ...
  kunnen afwijken van het advies van de
  kansspelcommissie, voorrang zullen geven aan
  overwegingen van budgettaire aard, teneinde de
  Nationale Loterij toe te laten een zo groot
  mogelijke omzet te realiseren
• Marketing van Nationale Loterij

22
3. Toezicht en handhaving (3.1)

• De noodzaak om toezichtsbevoegdheid toe te kennen
  aan een onafhankelijk gespecialiseerd orgaan
  kadert in een coherent en efficiënt
  (kans)spelbeleid ( consistent gaming policy )
• Europees Hof van Justitie Gambelli
• Frankrijk Trucy rapport
• Nederland Brief College van Toezicht
• Verenigd Koninkrijk Gambling Commission
• Artikel 86 EG Verdrag b.v. BIPT

23
Toezicht en handhaving (3.2)

• Kansspelcommissie heeft bevoegdheid
•  krachtlijn  van de Wet van 2002
• Mter Vlaemminck  krijgt de
  Kansspelcommissie door voorliggend ontwerp een
  volledige bevoegdheid
• Artikel 21 van wet 19 april 2002
• 1
• Kansspelcommisie  is belast met de controle
  nadere regels
• Controle  in  kansspelinrichtingen
• 2 geen controle bij de Nationale Loterij

24
Toezicht en handhaving (3.3)

• Artikel 21, 2 Wet 2002
• Bepaling wordt vernietigd door Arbitragehof
•  Aangezien ingevolge artikel 21, 2, van de wet
  van 19 april 2002, de kansspelcommissie het recht
  niet heeft de gebouwen van de Nationale Loterij
  te betreden, is het onduidelijk hoe de
  kansspelcommissie haar controle efficiënt kan
  uitoefenen, te meer daar bepaalde spelen aan het
  computersysteem van de Nationale Loterij zijn
  gebonden.
•  Meer nog, door de toegang tot het gebouw te
  verbieden, ontneemt de wetgever aan de
  kansspelcommissie de mogelijkheid controle uit te
  oefenen op kansspelen die worden georganiseerd
  door informatiemaatschappij-instrumenten.
•  

25
Toezicht en handhaving (3.4)

• Art. 21 1 Wet 2002 omvang controlebevoegdheid
• Onderscheid binnen of buiten kansspelinrichting
  kan niet worden weerhouden
•  belast met de controle op de naleving van de
  nadere regels, vastgesteld in de
  uitvoeringsbesluiten 
• Spelmodaliteiten spelduur, maximumverlies,
  toegang, enz.
• Omvang toezicht?
• Enkel toezicht op naleving van deze
  uitvoeringsbesluiten?
• Of ook naleving van de wet van 7 mei 1999?

26
Besluit

• Wet van 7 mei 1999 is van toepassing
• Kansspel kan alleen binnen een kansspelinrichting
  worden georganiseerd
• Nationale Loterij heeft een verguning op basis
  van de wet, doch dit heeft geen invloed op
• De noodzaak om andere vergunningen te bekomen
  wanneer zij kansspelen onrechtstreeks
  exploiteert.
• De toezichtsbevoegdheid van de kansspelcommissie

27
Ik dank u voor uw aandacht

• Je vous remercie de votre attention

Thibault Verbiest Thibault.Verbiest_at_ulys.net