Sc

1
Scéalaíocht sa Ghaeilge

• Óstán Galway Bay
• Ruairí Mac Dónaill
• Mi na Samhna 2007

2
Fáilte

• Cén fáth an scéalaíocht?
• Taitneamh Aidhm an Churaclaim
• Spéis a chothú -Snáthaonad
• Tuiscint teanga - Snáthaonad
• Úsáid teanga- Snáthaonad

3
An Scéalaíocht

• Is bealach isteach i saol na samhlaíochta agus na
  mothúchán iad na scéalta.
• Éalaíonn na páistí i bhfad ón ngnáthshaol ar
  bhrat draíochta na scéalaíochta agus cuireann sé
  sin lena bpléisiúr. (T.M. lch. 101)

4
Scéalaíocht agus forbairt na cumarsáide

• saibhreas teanga Agus cá bhfuil mo mhála scoile,
  bhí mé cinnte gur fhág mé sa chistin é
• leaganacha cainte-Bealaí éagsúla chun an rud
  céanna a rá mar shampla go maith
• feasacht cultúir
• struchtúr - tús, lár agus deireadh
• T.M.lch.100-101104-105

5
Scéalta a roghnú

• Scéalta atá ar eolas
• Na Trí Mhuc
• Na Trí Bhéar
• Cochaillín Dearg
• An Tornapa Mór
• Jeaic agus an Gas Pónaire
• An Buachaillín Sinséir
• Tomás na h-Ordóige le Noirín Ní Nuadhain

6
Tréithe scéalta oiriúnacha

• Athrá
• Cloiste cheana i dteanga eile acu, tuigeann siad
  an scéal
• Léaráidí tarraingteacha
• Scéal ann le
• Tús
• Lár
• Deireadh

7
Cur Chuige

• Réamhchumarsáid nó Réamhéisteacht
• Foclóir nua a thabhairt
• Carachtair a chur in aithne
• Cumarsáid
• An scéal ina iomláine a insint
• Má tá go leor athrá bíodh na páistí á insint leat
• Iarchumarsáid
• Dráma den scéal.
• Bainfimid triail as!

8
Forbairt an cheachta

• Tascanna bunaithe ar an scéal
• Mascanna a dhéanamh
• Puipéid a dhéanamh
• Treoracha a leanúint
• Éist agus Dathaigh
• Eist agus Gearr
• Éist agus Tarraing
• Agallamh idir carachtair
• Cé tusa ? Is mise Reics, an madra An maith
  leat cnámh? Is maith liom cnámh, bhuf, bhuf

9
Ceacht 2

• Réamhchumarsáid
• -Téigh siar ar an bhfoclóir nua
• -Tasc tabhair puipéad den bhfear agus den bhean
  (lch72) do ghach leanbh. Leanann na páistí
  treoracha ón múinteoir, cuir dath glas ar an
  léine,
• cuir dath buí ar a bhríste rl(Bíodh na
  treoracha oiriúnach do leibhéal tuisceana an
  ranga) Tóg siosúir ,gearr ar an líne briste
• Cumarsáid
• Inis an scéal le cabhair ó na páistí, ag baint
  úsáide as na bpictiúir. Fág bearnaí agus tú ag
  insint an scéil ionas gur féidir leis na páistí
  na bearnaí a líonadh.Déan dráma má tá am
• Iarchumarsáid
• Bain úsáid as na puipéid chun obair bheirte a
  dhéanamh. An fear ag páiste amháin agus an bhean
  ag páiste eile.
• Fear Ó tá ocras orm.Rrrrr. Tá an tornapa
  ró-mhór .Cabhraigh liom, cabhraigh liom
• Bean Tá go maith ,táim ag teacht.Rrrrrrr. Tá
  an tornapa ró-mhór.
• -Bain úsáid as teanga an scéil sa rang,
  Cabhraigh liom Seán
• -Múin Cabhraigh liom a mhúinteoir

10
Ceacht 3

• Réamhchumarsáid
• -Tasc tabhair puipéad de chluasa an mhadra agus
  an cat agus (lch75)do ghach leanbh. Leanann na
  páistí treoracha ón múinteoir, cuir dath donn ar
  chluasa an mhadra,
• cuir dath Dubh ar chluasa an chait rl(Bíodh
  na treoracha oiriúnach do leibhéal tuisceana an
  ranga) Tóg siosúir ,gearr ar an líne briste
• Greamaigh na cluasa ar phíosa chairtchlár
• Ba chóir don mhúinteoir na gníomhartha seo ar
  fad a dhéanamh os comhair an ranga ionas go
  gcloiseann agus go bhfeiceann gach páiste an rud
  atá le déanamh.
• Cumarsáid
• Inis an scéal le cabhair ó na páistí, ag baint
  úsáide as na bpictiúir. Fág bearnaí agus tú ag
  insint an scéil ionas gur féidir leis na páistí
  na bearnaí a líonadh.Baineann na páistí úsáid as
  na frápaí (cluasa ,puipéid) agus iad ag cabhrú
  leat
• Iarchumarsáid
• -Obair bheirte. Bíodh comhrá idir carachtéir
• Mar shampla
• Fear Cé thusa?
• Madra Mise Rex
• Fear An maith leat bainne?
• MadraNí maith liom, is maith liom cnámh bhuf
  bhuf
• Arís tá se fíor thábhachtach don mhúinteoir na
  sceitsí beaga seo a mhúnlú ar dtús

11
Ceacht 4

• Réamhchumarsáid
• -Na pictiúir a chur in ord. Cuireann an
  múinteoir na pictiúirí suas san ord mí-cheart
  agus lorgaíonn sé/sí cabhair óna páistí an scéal
  a chur i gceart(an-chuid plé agus caint)
• -Obair bheirte. Bíodh comhrá idir carachtéir.
  Cuir leis an comhrá thuas le
• carachtéir nua, an bhean agus an cat.
• Cumarsáid
• Na páisti agus tusa ag insint an scéil ach ta
  páirt ar leith ag gach bord
• Malartaigh na páirteanna timpeall
• Iarchumarsáid
• Déanann na páisti sceitse beag ag baint úsáide
  as aon foclóir atá acu bunaithe ar an téama ata
  ar siúl an seachtain sin.
• - Obair Ghrúpa-Na pictiúir a chur in ord.Bíonn
  sraith de phictiúirí an scéal ag gach bord(Tá
  cead iad a chóipeáil agus tá siad soiléir dubh
  agus bán)Cuireann páiste na pictiúirí amach san
  ord mí-cheart agus lorgaíonn sé/sí cabhair óna
  páistí eile an scéal a chur i gceart(an-chuid plé
  agus caint)

12
Ceacht 5

• Réamhchumarsáid
• -Aimsigh an pictiúr atá in easnamh Cuireann an
  múinteoir na pictiúirí suas
• Dúnaigí na súile tógann sé /sí pictiúir amháin
• Osclaígí na súile. Cén pictiúr a thóg mé?
• Freagraíonn na páistí le líne ón scéal
• Cumarsáid
• Na páisti agus tusa ag insint an scéil ach ta
  páirt ar leith ag gach páiste ag gach bord
• Malartaigh na páirteanna timpeall
• Iarchumarsáid
• Na boird éagsúla ag déanamh an dráma dá chéile
• Obair ghrúpa-Aimsigh an pictiúr atá in easnamh
  Cuireann aiste ag bord na pictiúirí amach
• Dúnaigí na súile tógann sé /sí pictiúir amháin
• Osclaígí na súile. Cén pictiúr a thóg mé?
• Freagraíonn na páistí le líne ón scéal

13
Forbairt eile

• Clár bán idirghníomhach
• Cum scéal ar ócáid speisialta
• An Nollaig
• Cuir cúlra isteach
• Cuir carachtair isteach
• Bíodh na carachtair ag comhrá
• Déan taifeada ar an gcomhrá
• Déan cleachtaí labhartha nó scríofa bunaithe ar
  an scéal

14
Cum Scéal

• Smaoinigh ar sí-scéal Éireannach
• An Bradán Feasa
• Smaoinigh ar 6-8 eachtra sa scéal
• Cuir frása /caint dhíreach le gach pictiúr
• Téann, Fionn Óg , go Finnéagas, atá ag
  iascaireacht
• Bíonn Fionn ag foghlaim
• Beireann Finnéagas ar an mbradán
• Fionn á friochtadh Ná blais é
• Cloigín ar an iasc
• Pléascann Fionn é, Blaiseann sé é
• Finneagas ar buille
• Gach eolas ag Fionn
• Bain triail as ceann eile!

15
Mar chríoch..

• Bíodh na páistí ag baint taitneamh as.
• Bain taitneamh as tú féin
• Cuir leo
• Go n-éirí libh