saqarTvelos saxelmwifo politika eleqtroenergetikaSi: mokle winaistoria da mimdinare procesebi

1 / 28
About This Presentation
Title:

saqarTvelos saxelmwifo politika eleqtroenergetikaSi: mokle winaistoria da mimdinare procesebi

Description:

aSS-sa da evrokavSiris daintereseba kaspiispireTis navTobisa da gazis eqsportis ... es informacia gaxmaurda da savaraudod, auqcioni amis gamo CaiSala ... – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:521
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 29
Provided by: tran82

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: saqarTvelos saxelmwifo politika eleqtroenergetikaSi: mokle winaistoria da mimdinare procesebi


1
saqarTvelos saxelmwifo politika
eleqtroenergetikaSi mokle winaistoria da
mimdinare procesebi
  • Lliana jervaliZe, energetikis eqsperti
  • saerTaSoriso gamWvirvaloba saqarTvelo
    prezentacia III
  • sastumro Tori, Tbilisi, 25 ianvari, 2008 weli

2
Sinaarsi
  • saqarTvelos energetika 1993-2000 wlebSi
  • saqarTvelos energetikuli obieqtebis privatizacia
  • ei-es-Telasidan rao-Telasamde
  • energoprivatizacia
  • privatizaciis gakveTilebi
  • daskvna

3
saqarTvelos energetika 1993-2000 wlebSi
  • saqarTvelo geopolitikuri interesebis konfliqtis
    epicentrSi
  • Sidapolitikuri destabilizacia
  • sabotaJi da teroristuli aqtebi energoobieqtebze
  • saqarTvelos importirebul eleqtroenergiaze
    damokidebulebis gazrda
  • eleqtroenergiis, mazuTisa da gazis importiT
    ganpirobebuli uaryofiTi tendencia energo mafia

4
saqarTvelo geopolitikuri interesebis konfliqtis
epicentrSi
  • aSS-sa da evrokavSiris daintereseba
    kaspiispireTis navTobisa da gazis eqsportis
    alternatiul marSrutSi saqarTvelos gavliT
  • ruseTis daintereba ar daeSva kaspiispireTis
    navTobisa da gazis alternatiuli marSrutis
    ganviTareba

5
saqarTvelo geopolitikuri interesebis konfliqtis
epicentrSi
6
I winaswari SeTanxmeba saqarTvelosa da TurqeTis
gavliT azerbaijanisa da yazaxeTis navTobis
eqsportis Sesaxeb (marti, 1993 w.)
  • afxazeTis konfliqtis eskalacia soxumis dacema
    (29/09/1993)
  • teroristuli aqti engurhesze (1993 wlis noemberi)
  • afTqeba gardabnis IX da X blokebze (1994 wlis
    dekemberi)

7
1993 wels saqarTvelos energetikuli obieqtebis
mimarT ganxorcielebuli teroristuli aqtebis
Sedegebi
  • gaizarda qveynis damokidebuleba importirebul
    eleqtroenergiaze, mazuTze da gazze
    (eleqtroenergiis sawarmoeblad)
  • moiSala qveynis ekonomika
  • gaRatakda qveynis mosaxleoba, daeca msyidvelobiTi
    unari
  • energomatareblebis importze aRmocenda mafia,
    romelic ar iyo dainteresebuli gaRatakebuli
    mosaxleobisaTvis eleqtroenergiis miwodebiT.
    importirebuli eleqtroenergia, iseve rogorc
    importirebul mazuTsa da gazze warmoebuli
    eleqtroenergia, mezobel qveynebSi iyideboda

8
saqarTvelos energetikuli obieqtebis privatizacia
1998-2003 ei-es-Telasidan rao-Telasamde
  • 1998 wels amerikulma transnacionalurma
    energokompaniam ATelasis aqciaTa 75 22,5 milion
    dolarad iyida
  • 1999 wels 16,5 milion aSS dolarad iyida
    gardabnis IX da X blokebi, romelTa reabilitacia
    dasrulebuli iyo germanuli ganviTarebis bankis
    kreditiT
  • 1999 wels moipova xramis eleqtrosadgurebis
    marTvis ufleba 25 wlis vadiT
  • 2001 wels moipova eleqtroenergiis Sesyidvis,
    tranzitisa da reeqsportis ufleba

9
ei-es-Telasis saqmianoba
  • 2002 wels daasrula 400 000 abonentis
    gamricxvelianeba
  • 2002 wels moxmarebuli eleqtroenergiis amoRebis
    maCvenebelma 86 Seadgina (danakargebis
    gamoklebiT)
  • 2002 wels kompaniis valebi saTavo ofisis mimarT
    800 milioni lari Seadgenda

10
EEei-es-Telasis valebis struqtura
11
azerbaijanis saerTaSoriso konsorciumis saboloo
gadawyvetileba navTobis saqarTvelosa da TurqeTis
gavliT jeihanSi transportirebis Sesaxeb (agvisto,
2001 w.)
  • 2001 wlis dekemberi - afeTqeba gardabnis IX da X
    blokebze. Sedegad X bloki mTliand ganadgurda
  • 2002 wlis noemberi - afeTqeba enguris agregatze
  • energetikuli krizisis axali faza

12
ei-es-Telasis problemebi 2001 wlis Semdeg
  • kaliforniis krizisi aSS energetikuli gigantis
    enronis gakotreba problemebi argentinasa da
    venesuelaSi
  • politikuri zewola saqarTveloSi
  • 2003 wlis finansuri angariSis mixedviT ei-es-ma
    Telasis 400 mln. aSS dolaris davalianebidan 210
    mln. Camowera rogorc uimedo davalianeba
  • am dros kompnias EBRD-isa da IFC-is davalianeba
    ukve gadaxdili hqonda
  • 2003 wlis seqtemberSi Telasi rusuli saxelmwifo
    kompania raos qvekompania rao nordikma 23 milion
    aSS dolarad iyida
  • rao Telasma tarifSi ei-es-Telasis wili
    SeinarCuna, miuxedavad eqspertTa mtkicebisa, rom
    ei-es-s Telasis davalianeba Cemowerili hqonda
    rogorc uimedo vali, ris Semdegac kompania raos
    mihyida

13
aes-Telasis gayidvis procesi 1AES Corporation
Annual Report 2003, Page 52
14
Telasis gayidvis procesi 2AES Corporation Annual
Report 2003, Page 105
  • In July 2003, AES reached an agreement to sell
    100 of its ownership interest in AES Mtkvari,
    AES Khrami and AES Telasi for gross proceeds of
    23 million. At June 30, 2003 these businesses
    were classified as held for sale and the Company
    recorded a pre-tax impairment charge of 204
    million during the second quarter of 2003 to
    reduce the carrying value of the assets to their
    estimated fair value in accordance with SFAS No.
    144. This transaction was completed in August
    2003 and resulted in a total write-off of
    approximately 210 million. AES Mtkvari and AES
    Khrami were previously reported in the contract
    generation segment and AES Telasi was previously
    reported in the growth distribution segment.

15
kiTxvebi AES Silk Road da RAO Nordic-s Soris
dadebul garigebasTan dakavSirebiT
  • ratom gayida AES Silk Road ma Telasi dabal
    fasad?
  • Tu kompaniam 210 milioni aSS dolaris davalianeba
    Camowera (rogorc uimedo vali), ratom SeinarCuna
    RAO Telas-ma AES-Telasis wili tarifSi?

16
saqarTvelos xelisuflebasa da rao-s Soris
gaformebuli memorandumi
  • kompania iRebs valdebulebas, ar moiTxovos 2006
    wels dadgenili tarifis gazrda 2015 wlamde, Tu
  • inflaciis maCvenebeli ar miaRwevs orniSna cifrs
  • ar gaizrdeba gazis tarifi
  • kompania iRebs valdebulebas, 2015 wlamde
  • moaxdinos 56,3 milioni aSS dolaris investireba
    energoaqtivebSi
  • ar moiTxovos kompaqturad Casaxlebuli ltolvilebis
    mier 2007 wlis 1 martamde dagrovili davalianebis
    dafarva

17
privatizcia axali xelisuflebis dros
gaerTianebuli sadistribucio kompaniis, aWaris
energokompaniis da eqvsi hesis gayidva
  • varianiti I kaxa benduqiZis SeTavazeba - gayidva
    or lotad
  • (1) dasavleTis generacia da dasavleTis
    distribucia (enguris garda)
  • (2) aRmosavleTis genaracia da distribucia
    (saxelmwifo sakuTrebaSi darCenili)
  • es varianti gamoricxavda liberalur bazars,
    vinaidan arc mwarmoebels da arc momxmarebels ar
    eZleodaT momxmareblis da momwodeblis Tavisufali
    arCevis ufleba

18
privatizacia axali xelisuflebis dros
gaerTieanebuli sadistribucio kompaniis, aWaris
energokompaniis da eqvsi hesis gayidva
  • CaSlili auqcionebi
  • I auqcioni mxolod kompaniam bagebi 2004
    gamoTqva survili, monawileoba mieRo auqcionSi. es
    kompania asocirdeboda erT-erT umaRles
    Tanamdebobis pirTan. es informacia gaxmaurda da
    savaraudod, auqcioni amis gamo CaiSala
  • II auqcioni aqtivebi Sefasda 350 milion aSS
    dolarad. amxela Tanxis gadaxdis msurveli ar
    gamoCnda da auqcioni CaiSala

19
privatizcia axali xelisuflebis drosPgaerTieanebul
i sadistribucio kompaniis, aWaris energokompaniis
da eqvsi hesis gayidva
  • 2007 wlis 5 Tebervals es aqtivebi 132 milion aSS
    dolarad Cexurma komapnia energo-prom SeiZina
  • dasavleTis hesebi (362 megavati) 73,5 milioni
    aSS dolari
  • gaerTianebuli sadistribucio kompania 32 milioni
    aSS dolari
  • aWaris energokomapnia 14,5 milioni aSS dolari

20
energo-pros qarTul bazarze Semosvlamde mTavrobis
mier miRebuli zomebi
  • aWaris enrgokompaniis, gaerTianebuli
    sadisitribucio kompaniis da eqvsi generaciis
    obieqtis valebisgan gaTavisufleba
  • gaizarda zRvruli tarifi da SemoRebuli iqna
    safexuriani tarifi
  • tarifis zrda (investoris Semosvlamde) mTavrobam
    daasabuTa
  • rusul gazze fasis momatebiT
  • surviliT, safuZveli gamoecala investoris mimarT
    mosaxleobis arakeTilganwyobisaTvis

21
energo-pros qarTul bazarze Semosvlis kontraqtiT
gansazRvruli pirobebi
  • kontraqtis mixedviT, energo-pros aqvs aqtivebis
    Sesyidvis Tavisufali reJimis ufleba
  • 2007 wlis 29 ivnisisaTvis, rodesac kompaniam
    miiRo aqtivebis flobis ufleba, mas gadaxdili
    hqonda mxolod aWaris energokompaniisa da
    gaerTianebuli sadistribucio kompaniis aqtivebis
    safasuri 14,5 milioni da 32 milioni aSS dolari
  • generaciis obieqtebis aqtivebis Rirebuleba (73
    milioni aSS dolari) dResac ar aris dafaruli

22
energo-pros qarTul bazarze Semosvlis kontraqtiT
gansazRvruli pirobebi
  • winamdebare xelSekrulebiT gaTvaliswinebul
    sadistribucio sivrceSi iqneba mxolod erTi
    eqskluziuri ganawilebis licenzia, sxva licenziebi
    ar gaicema. es punqti (Tavi 7 qvepuntqti i)
    gamoricxavs liberaluri bazris Camoyalibebis
    survilis arsebobas. mflobels aSkarad ar surs,
    konkurenti ixilos Tavisi saqminobis arealSi
  • myidvels eqneba SeuzRudavi gzis ufleba Tavis
    biznesTan mimarTebaSi. es niSnavs, rom Tu mas
    aqtivebamde misasvlelad mudmivad esaWiroeba
    saxelmwifo an kerZo mflobelobaSi myofi teritoriis
    gamoyeneba, igi gaTavisulebulia am teritoriis
    mflobelisTvis kompensaciis an ijaris gadaxdisgan
    (Tavi 7, qvepunqti ii)

23
energo-pros qarTul bazarze Semosvlis kontraqtiT
gansazRvruli pirobebi
  • maregulireblis mier miRebuli iqneba komunaluri
    aRricxvis wesebi, romlis moqmedebis vada
    gansazRvruli iqneba sul mcire aTi wliT, rogorc es
    mocemulia winamdebare xelSekrulebis danarTSi 15
    Tavi 5, punqti f
  • umokles vadaSi, winaswari eqvsTviani periodis
    gasvlidan araugvianes sami Tvisa, damoukidebeli
    maregulirebeli valdebulia, miiRos dadgenileba
    tarifebis indeqsaciis Sesaxeb (Tavi 7, punqti
    n). es imas niSnavs, rom inflaciis paralelurad
    unda moxdes tarifebis indeqsacia, rac tarifis
    zrdis mauwyebelia. energo-pro jorjiam ukve
    gaakeTa winaswari ganacxadi tarifis indeqsaciis
    moTxovnis Sesaxeb

24
Ddaskvna gamWvirvaloba
  • Energo-prosTan warmoebuli molaparakebebis procesi
    da damdgari Sedegi ar miuTiTebs imaze, rom axali
    xelisuflebis pirobebSi saTanado yuradReba eqceva
    privatizaciis gamWvirvalobas

25
Ddaskvna liberaluri bazris Camoyalibebis survili
da neba
  • ganxiluli xelSekrulebebi ar warmoadgenen
    liberaluri bazris mimarTulebiT gadadgmul nabijs.
    piriqiT, energo-pro xelSekrulebiT iTxovs, rom ar
    iqnas daSvebuli sxva miwodebis an distribuciis
    licenzianti misi saqmianobis arealSi

26
Ddaskvna deregulireba
  • Energo-pro jorjiasTan dadebuli xelSekruleba
    zRudavs deregulirebas. rogorc eleqtroenergiiis
    Sesyidvis, ise gadacemisa da dispeCerizaciis
    tarifebi winaswar damoukidebeli maregulireblis
    mier unda iyos daregulirebuli da Seesabamebodes
    xelSekrulebiT gaweril tarifebs

27
saboloo daskvna
  • am kvelvis farglebSi mopovebuli masalebidan
    gamomdinare SeiZleba gakeTdes daskvna, rom
    parlamentis mier miRebul dokumentSi saqarTvelos
    energetikuli seqtoris ganviTarebis ZiriTadi
    mimarTulebebi gacxadebuli prioritetebi
    gamWvirvaloba, liberaluri energetikuli bazris
    mimarTulebiT moZraoba da deregulireba saxelmwifo
    eleqtroenergetikul politikaSi jer ar aisaxeba. am
    mimarTulebiT jer kidev bevri aris gasakeTebeli

28
  • m a d l o b a
  • Y y u r a d R e b i s a T v i s
Write a Comment
User Comments (0)