AUSTRALIA – zagadnienia spoleczno gospodarcze

1
Materialy pochodza z Platformy Edukacyjnej
Portalu www.szkolnictwo.pl
Wszelkie tresci i zasoby edukacyjne publikowane
na lamach Portalu www.szkolnictwo.pl moga byc
wykorzystywane przez jego Uzytkowników wylacznie
w zakresie wlasnego uzytku osobistego oraz do
uzytku w szkolach podczas zajec dydaktycznych.
Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesylanie,
publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie
tych tresci do celów komercyjnych jest
niedozwolone. Plik mozna dowolnie modernizowac na
potrzeby wlasne oraz do wykorzystania w szkolach
podczas zajec dydaktycznych.
2
AUSTRALIA zagadnienia spoleczno gospodarcze

• Justyna Drop

3
Zróznicowanie rasowe i etniczne

• Australijczycy sa pokoleniem imigrantów.
• Ponad 90 obywateli Australijskich ma pochodzenie
  europejskie, glownie brytyjskie. Aborygeni
  stanowia tylko 1 ludnosci.

Aborygeni - to rdzenni mieszkancy Australii,
przybyli tam ok. 40 tysiecy lat temu,
prawdopodobnie przedostajac sie na te
tereny z Azji, nie wiadomo jednak, czy
zasiedlenia dokonali jednorazowo, czy fale ich
migracji powtarzaly sie. Aborygeni tworzyli
jezykowo-terytorialne wspólnoty plemienne, które
dzielily sie na mniejsze grupy, przemieszczajace
sie w obrebie terytorium plemiennego
w poszukiwaniu zywnosci. Obecnie Aborygeni
zamieszkuja glównie slabo zaludnione i
nieurodzajne obszary Australii Zachodniej,
Queenslandu i Terytorium Pólnocnego. Liczna
populacja Aborygenów zamieszkuje takze slumsy w
wielkich australijskich miastach.
Cechy antropologiczne - Aborygeni sa zazwyczaj
zaliczani do rasy czarnej, choc wedlug niektórych
antropologów tworza odrebna rase badz odmiane
australoidalna, wykazujaca podobienstwa zarówno
do typu negroidalnego, jak i europeidalnego. Pod
wzgledem fizycznym charakteryzuja sie ciemna
karnacja (barwa od czekoladowej do czarnej),
kreconymi lub falistymi wlosami, brazowymi i
czarnymi oczami, dluga glowa ,szerokim nosem i
masywnymi zebami.
4
Kolonizacja Australii

• Przed przybyciem Europejczyków Australie
  zamieszkiwali czarnoskórzy Aborygeni, których
  liczba ksztaltuje sie wspólczesnie na poziomie
  okolo 250 tys.
• Od XVIII w. rozpoczela sie kolonizacja.
• Na poczatku osiedlali sie tu Anglicy, Irlandczycy
  i Szkoci, pózniej - Wlosi, Niemcy i Grecy. Duzo
  Polaków do Australii naplynelo podczas i po
  drugiej wojnie swiatowej. Zamieszkuja oni przede
  wszystkim duze miasta. Polonie australijska
  ocenia sie na okolo 140 tys. osób.
• Naplyw imigrantów z Europy byl glówna przyczyna
  szybkiego wzrostu liczby ludnosci tego kontynentu
  w drugiej polowie XIX i na poczatku XX w.
• Masowa imigracja do Australii byla spowodowana
  odkryciem zlóz zlota oraz wywolana przez to
  goraczka zlota.
• Wraz ze wzrostem liczby Europejczyków, malala
  liczba Aborygenów. Ocenia sie , ze przed
  przybyciem Europejczyków na terenie Australii
  zylo ich ok. 700 tysiecy. W roku 1990 liczba
  Aborygenów zmniejszyla sie do 60 tys. Przyczynila
  sie do tego polityka kolonizatorów, zmierzajaca
  do wyniszczenia pierwotnej ludnosci.      Aboryge
  ni zostali zepchnieci na nieurodzajne obszary
  pólpustyn, sawann i wilgotnych lasów równikowych.
  Zamieszkuja wspólczesnie rezerwaty, pracuja jako
  robotnicy rolni na plantacjach lub prowadza
  koczowniczy tryb zycia.
• W 1967 roku Aborygenom przyznano prawa
  obywatelskie.

5
Kolonizacje Australii
Posiadlosci brytyjskie Posiadlosci
holenderskie Posiadlosci niemieckie Obszary
poznane do 1818 r. Obszary poznane w latach
1818-1876 Obszary poznane po 1876 r. Wazniejsze
morskie szlaki brytyjskie
6
Jezyk i religia w Australii

• Pod koniec XVIII wieku istnialo 350-750 róznych
  aborygenskich spolecznosci i podobna liczba
  jezyków czy dialektów. Na poczatku XXI w.
  pozostalo mniej niz 200, a wszystkie one, z
  wyjatkiem ok. 20, sa wysoce zagrozone.
• Najbardziej liczebne jezyki aborygenskie, to
  warlpiri i tiwi, zna je okolo 3 tysiace
  uzytkowników.
• Jezykiem urzedowym i najpowszechniej uzywanym
  jest angielski. Australijski opiera sie w glównej
  mierze na "standardowym" (brytyjskim) jezyku
  angielskim, ze znacznymi nalecialosciami
  amerykanskiej odmiany tego jezyka, pewnymi
  elementami zapozyczonymi z jezyków europejskich
  oraz nielicznymi slowami zapozyczonymi z jezyków
  aborygenskich.
• W 2006 roku, 63,8 Australijczyków to
  chrzescijanie, 2,1 to buddysci, 1,7 stanowia
  muzulmanie, 0,7 hinduisci, 0,4 zydzi, 1,2
  wyznawcy pozostalych niechrzescijanskich religii,
  a 30,6 nie identyfikuje sie z zadna religia.
  Wsród chrzescijan najwieksza grupe stanowia
  katolicy (25,8 ludnosci) i anglikanie (18,7).
• Na ksztalt wierzen rodzimych mieszkanców
  Australii decydujacy wplyw miala izolacja
  kontynentu, charakterystyczne srodowisko
  naturalne oraz nieuksztaltowana struktura
  spoleczna. Praktykowane sa obrzedy zwiazane z
  magia, a znaczaca role odgrywa zjawisko
  totemizmu.
• Wsród Aborygenów istnieja trzy rodzaje totemizmu
• klanowy
• plci
• indywidualny
• Totemami (kobongi) moga byc zwierzeta, rosliny,
  lub inne obiekty naturalne.

7
Kult Uluru

• Uluru, Oolora (znana takze pod nazwa ang. Ayers
  Rock oraz The Rock) formacja skalna w
  centralnej czesci Australii, Terytorium Pólnocne.
  Znajduje sie w parku narodowym Uluru-Kata Tjuta.
• Nazwa "Ayers Rock" zostala nadana przez
  europejskich osadników na czesc premiera
  Australii Poludniowej sir Henry'ego Ayersa.
• Monolit Uluru jest dla Aborygenów miejscem
  swietym, swoistym sanktuarium, punktem
  orientacyjnym na szlaku sennej drogi, która
  wytyczyli praprzodkowie. Kazde jego zaglebienie,
  kazda szczelina posiadaja mitologiczne znaczenia,
  np. liczne jaskinie z malowidlami sciennymi u
  podnóza Uluru uwazane sa za slady pozostawione
  przez plemie "zajeczego kangura".
• Obiekt znajduje sie na liscie swiatowego
  dziedzictwa UNESCO.
• Wysokosc 868 m n.p.m.

8
Liczba ludnosci

•    Australia jest najslabiej zaludnionym
  kontynentem (3 osoby na 1 km2), oczywiscie poza
  bezludna Antarktyda.
• Liczba ludnosci wynosi 22,4 mln osób ( 2010r.)
• Az 90 Australijczyków zamieszkuje wielkie
  miasta.
• Najbardziej zaludnionym miastem Australii jest
  Sydney - nowoczesne, liczace ponad 4,3 mln
  mieszkanców.
• ( 2009r.) . Niewiele mniejsze jest Melbourne
  (4,0 mln mieszkanców 2009r.) - wazny osrodek
  przemyslowy, kulturalny i oswiatowy kraju.
  Stolica Zwiazku Australijskiego jest zalozona w
  pierwszej pol. XX w. Canberra ( nieco ponad 350
  tys. osób).
•       

Opera w Sydney
Melbourne
9
Rozmieszczenie ludnosci w Australii

• Rozmieszczenie ludnosci jest bardzo
  nierównomierne.
• Rozlegle obszary wnetrza kontynentu sa prawie
  bezludne (ludnosc koncentruje sie tam przede
  wszystkim w osrodkach górniczych).
• Wiekszosc mieszkanców Australii skupiona jest na
  wybrzezu poludniowo wschodnim. Obszar ten
  charakteryzuje sie najkorzystniejszymi warunkami
  dla rozwoju osadnictwa.

Liczba mieszkanców na 1 km 2
100 -200 50 -100 10 - 50 1 10 Ponizej
1 Obszary niezamieszkane
Brisbane
Adelaide
Perth
Miasta powyzej 4 mln mieszkanców
Miasta 1 -3 mln mieszkanców
10
Zwiazek Australijski

• Kontynent Australijski to jedyny kontynent i
  zarazem panstwo ( Zwiazek Australijski).
• Stolica Zwiazku Australijskiego jest Canberra (
  350 tys mieszkanców),
• Ludnosc Zwiazku Australijskiego wynosi 22, 4
  mln mieszkanców ( 2010r.), co daje jej 54.
  miejsce pod tym wzgledem na swiecie,
• Gestosc zaludnienia 3os/km 2,

Podzial administracyjny Australii
Canberra
11
Podzial Administracyjny Australii

• Australia to panstwo federalne podzielone na 6
  stanów i 3 terytoria federalne

Sydney
Terytoria zalezne
12
Gospodarka Australii

• Zwiazek Australijski jest wysoko rozwinietym
  krajem przemyslowo-rolniczym.
• Wspólczesnie dominujaca role przejal przemysl
  wydobywczy i przetwórczy. Australia obfituje we
  wszelkiego rodzaju bogactwa naturalne, dlatego
  znaczne ilosci róznego rodzaju produktów
  przeznacza sie na eksport.
• Do polowy lat 70-tych, glówna role w eksporcie
  kraju zajmowaly produkty rolnicze (glównie
  eksport welny).
• Obecnie kraj nalezy do najwiekszych eksporterów
  na swiecie.
• Glównymi towarami eksportowymi sa wegiel
  kamienny, zloto, produkty przerobu ropy naftowej,
  tlenek glinu, rudy zelaza, skroplony gaz ziemny,
  uran, nikiel, srebro, cynk, miedz, szafiry i
  opale.
•  Australia jest najwiekszym swiatowym producentem
  i eksporterem boksytów. Niezwykle wazna role
  odgrywa wydobycie rud zelaza (trzecie miejsce na
  swiecie), olowiu i cynku, a takze rud miedzi,
  niklu, wolframu, zlota (czwarte 2008r.) oraz
  srebra (czwarte 2008r.). Ponadto eksploatuje
  sie znaczne ilosci wegla kamiennego i brunatnego,
  a od niedawna rope naftowa i gaz ziemny.
  Wiekszosc surowców jest przeznaczona na eksport,
  glównie do Japonii.
•    

W 2009 roku wartosc eksportu wyniosla 196 mld
AUD. Eksport Australii jest zdominowany przez
surowce mineralne - 37,4 i produkty rolnicze -
4,6 eksportu w 2009).
boksyt
13

• Glówne górnicze osrodki znajduja sie w górach
  Hamersley - rudy zelaza - Kopalnie rud zelaza
  Mount Tom Price i Mount Whaleback w regionie
  Pilbara (Australia Zachodnia) naleza do
  najwiekszych na swiecie
• Mount Isa i Broken Hill - rudy miedzi, cynku,
  olowiu i srebra
• Weipa i Gove boksyty,
•  Stan Queensland i Nowa Poludniowa Walia (w
  zaglebiu Newcastle - wegiel kamienny - wydobywa
  sie go tu spod dna morza),
•  Ciesnina Bassa, Wyspa Barrowa oraz na
  pólnocno-zachodni szelf - najwazniejsze zloza
  ropy naftowej,      Szybko rozwijajacy sie
  przemysl przetwórczy skoncentrowal sie w
  poludniowo-wschodniej czesci kraju. Hutnictwo
  zlokalizowalo sie w okolicach Perth. W Sydney,
  Melbourne i innych okolicznych miastach rozwija
  sie produkcja samochodów osobowych i ciezarowych,
  odbiorników telewizyjnych i radiowych. Wazne
  miejsce w gospodarce kraju zajmuje przemysl
  wlókienniczy, chemiczny i spozywczy.

Kopalnia zlota Super Pit
Mount Tom Price kopalnia rud zelaza
14
Przemysl
Górnictwo
Ropy naftowej Gazu ziemnego Wegla
kamiennego Wegla brunatnego Rud uranu Rud
zelaza Rud manganu Rud niklu
Rud miedzi Rud cynku i olowiu Rud
cyny Boksytów Zlota Srebra Diamentów
15
Rolnictwo w Australii

•  Australijskie rolnictwo charakteryzuje sie
• wysoka mechanizacja,
• niewielkim zatrudnieniem (ponizej 5 zawodowo
  czynnych mieszkanców kraju),
• Przewaga hodowli zwierzat nad uprawa roslin,
• Hoduje sie glównie owce w wielkoobszarowych
  gospodarstwach ( poglowie owiec w 2009 r wynosilo
  72,7 mln sztuk i bylo najnizsze od 1905 roku).
• Na gruntach ornych uprawia sie glównie pszenice,
  bawelne, winorosl i owoce cytrusowe,
• Uprawy koncentruja sie na poludniowym wschodzie i
  poludniowym zachodzie kraju, gdzie sa
  najkorzystniejsze warunki,
• Kraj ten kieruje swoja produkcje glównie na
  eksport.

Glównymi produktami eksportowymi australijskiego
rolnictwa sa welna - 1 miejsce w swiecie,
Australia eksportuje welne do piecdziesieciu
krajów. Chiny sa najwiekszym nabywca
australijskiej welny, cukier - drugie miejsce,
pszenica, maslo, groch - trzecie.
16
Hodowla zwierzat
W rolnictwie Australii dominujaca role odgrywa
chów zwierzat. Szczególnie widoczne efekty
ekonomiczne przyniosla hodowla owiec merynosów
zapoczatkowana w pol. XIX w. Istotnym czynnikiem
jej rozwoju byly wielkie potrzeby przemyslu
brytyjskiej metropolii, do której wysylano
wiekszosc wyprodukowanej w Australii welny.
Obecnie pod wzgledem hodowli owiec, Australia
zajmuje drugie miejsce w swiecie, po Chinach.
Merynosy
Strzyzenie owiec
17
Rolnictwo
Typy gospodarki rolnej
G. zbozowa wielkoobszarowa
Plantacje Rolnictwo prymitywne Hodowla
pastwiskowa Wilgotne lasy równikowe ( lesnictwo,
zbieractwo itp.) Inne lasy (lowiectwo,
zbieractwo) Obszary slabo, lub niewykorzystane
rolniczo Obszary lowiskowe,
Pszenica Ryz Maniok Ziemniaki Trzcina
cukrowa Rzepak Palma oleista i kokosowa
Owoce i warzywa Owoce cytrusowe Banany Winorosl
Kawa Kakao Bawelna