Hoofdstuk V: Een sociale werkelijkheid creлren: organisaties als culturen

1
Hoofdstuk V Een sociale werkelijkheid creëren
organisaties als culturen
Blykers Leentje Claeys Evy Colaert
Alexander Cuypers Ellen De Beus Pieter Geeraerts
Melanie Herwege Lien Huwaert Aurélie Vanderstraete
n Karen
2
Inleiding

• Jaren 60 Amerikaanse industrie management
• Jaren 70 ommezwaai
• Japan uitbouw industrieel keizerrijk
• Reden
• Cultuur heeft determinerende rol
• ? Organisaties als culturen

3
Wat is nu eigenlijk cultuur?

• cultuur cultivatie
• 19de eeuw cultuur ? ontwikkelingspatroon
• Vandaag cultuur ? eigen manier van leven

4
Organisaties als cultureel fenomeen

• Emile Durkheim over de verdeling van de arbeid
• Pieter De Beus

5
Inleiding

• Cultuur?
• Verschillende groepen
• Verschillende manieren van leven
• Morgan belangrijke dimensies van de moderne
  cultuur zijn geworteld in de structuur van de
  industriële samenleving, waarvan de organisatie
  op zich al een cultureel fenomeen is!

6
Emile Durkheim

• Het belang van deze auteur
• Ontwikkeling van de samenleving gaat gepaard met
  een verschraling van de traditionele patronen van
  de maatschappelijke orde
• Het probleem van cultureel management

7
The divison of labour in society

• De verdeling van de arbeid
• Naar aanleiding van de talrijke veranderingen in
  de maatschappelijke samenhang
• Bewerking door Lieven Vandekerckhove

8
Centrale gedachte

• Vergelijkende studie
• Moderne, industriële samenleving vs.
  traditionele, pre-industriële samenleving
• Verklaring voor de overgang van het ene
  samenlevingstype naar het andere
• Transformatie van de maatschappelijke samenhang
• De mutatie van het rechtssysteem
• Oorzaak?
• De verdeling van de arbeid

9
Centrale vraag

• Verhouding individuele persoonlijkheid en sociale
  solidariteit
• Autonoom individu vs. individu afhankelijk van de
  gemeenschap
• Botsing!
• Oorzaak?
• Oplossing?

10
Het probleem

• Is de arbeidsverdeling, die een natuurwet is, ook
  een morele regel voor het menselijke gedrag?
• Ja? ? in welke mate?
• Taak van de mens
• Streven naar compleet wezen dat af is?
• Streven om een deel van het geheel te zijn, een
  orgaan van het organisme?

11
Het antwoord

• JA !

12
De 3ledige oplossing

• Vergelijking met de gedragsregel die ons een
  plicht oplegt.
• De functie van deze gedragsregel
• Het collectief bewustzijn beschermen
• De tegenstrijdige regel van de specialisatie
• de wet van de arbeidsverdeling
• Noodzakelijk voor cohesie binnen de samenleving

13
Analyse van het rechtssysteem

• 2 categorieën van morele regels
• Regels met een repressieve sanctie
• Wat?
• Strafrecht
• Diffuus georganiseerd
• ?mechanische solidariteit
• Regels met een restitutieve sanctie
• Wat? Art 1382BW
• Burgerlijk recht, handelsrecht,
  verbintenissenrecht,
• ?organische solidariteit

14
Analyse van het rechtssysteem

• Morele regels vormen de fundamentele voorwaarden
  van de sociale solidariteit
• ? moreel is alles wat bron is van solidariteit !
• Moraliteit vrijheid ?
• Neen!
• Individu deel van het geheel te maken

15
Analyse van het rechtssysteem

• Rol van de arbeidsverdeling ?
• Van hulpbron bij definitie moraliteit
• Tot essentiële voorwaarden van de sociale
  solidariteit
• Evolutie van het collectief bewustzijn
• Ontstaan van een cultus van persoonlijke waarden
• Door de arbeidsverdeling wordt het individu zich
  bewust van zijn afhankelijkheid t.a.v. de
  gemeenschap

16
Is de mens een onaf wezen?

• Leidt de arbeidsverdeling tot de creatie van
  wezens die onaf zijn?
• Meerwaarde van ontwikkeling in de breedte?
• De mens moet zijn eigen natuur realiseren?
• Verschil tussen ontwikkelde samenleving en
  primitieve samenleving
• De gelijke zijn van zijn medemens
• De rol spelen van het orgaan

17
Solidariteit ?

• Leidt de arbeidsverdeling tot sociale
  solidariteit?
• Ja!
• Schept een systeem van rechten en plichten
• Cohesie
• Regels alleen voldoende?
• Rechtvaardigheid
• Menselijke moraal
• De ideale samenleving.

18
Besluit

• Dankzij Durkheim een beter inzicht in de
  achterliggende reden van de economische crisis
  die de moraal ondergaan heeft.
• Aanzet tot nadenken over mogelijke oplossingen
• Cultureel management
• Wie?

19
Organisaties als cultureel fenomeen

• Ellen Cuypers

20
Algemene schets van de Japanse organisatiecultuur

• Japanse opvattingen verschillen van Westerse
• Japan organisatie gemeenschap
• Kenmerken gemeenschapsverband
• gemeenschappelijke verantwoordelijkheid
• onderlinge afhankelijkheid
• wederzijdse hulp
• gezagsverhoudingen ? respect

21
Algemene schets van de Japanse organisatiecultuur

• Murray Sayle
• Japanse organisatie rijstveld in combinatie met
  samoerai
• - Rijstveld
• kwestie van intensieve samenwerking
• geen individuele winnaars of verliezers
• centraal onderling respect en onderlinge
  afhankelijkheid
• herkenbaar in prototype Japanse organisatie
• - Samoerai
• relatie rijstarbeider - samoerai ? respect
• hedendaagse Japanse organisatie clans

22
Japanse organisaties het werk in de praktijk

• gt Verslagen over Japanse organisaties
• ? weinig of geen aandacht voor geklaag
  werknemers
• gtUitzondering Japan aan de lopende band van
  Satoshi Kamata

23
Japan aan de lopende band door Satoshi Kamata

• Een blik in het binnenste van Toyota Motor Co.
  Ltd.
• leven van seizoenarbeider de lopende band
• mensonwaardige zijde van de Japanse
  bedrijfsvoering
• lt studie van binnenuit
• Kamata kroop zelf in huid seizoenarbeider
• democratische literatuur

24
Waarover gaat het boek Japan aan de lopende
band?

• Actueel Japanse voorbeeld nagebouwd in Westerse
  wereld
• ? 1. implementatie Japanse dualistische
  economische structuur
• 2. introductie vormen van flexibilisering
• 3. nauwe relatie tussen vakbond en directie
• 4. Overname elementen van Japans management

25
1. De Japanse dualistische economie en
arbeidsmarkt

• Dualistische economische structuur sleutel tot
  succes
• Dominante sector
• werkt samen met / wordt ondersteund door overheid
• zaibatsu en keiretsu
• Ondergeschikte sector
• sub-contractors of suppliers of co-partners
• toeleveranciers van de dominante sector
• stelt merendeel Japanse beroepsbevolking te werk

26
Figuur subcontracting systeem in de
auto-industrie
27
1. De Japanse dualistische economie en
arbeidsmarkt
28
1. De Japanse dualistische economie en
arbeidsmarkt

• Japanse dualistische structuur ? dubbele
  arbeidsmarkt
• langs scheidingslijn vaste - tijdelijke
  werknemers
• Verschillen in werktijden, lonen, werkzekerheid,
  arbeidsomstandigheden

29
2. Vormen van flexibilisering

• Arbeidstijden
• Lonen
• Levenslange werkgelegenheid

30
2. Vormen van flexibilisering

• Arbeidstijd
• Japanse werknemer werkt /- 9 weken meer per
  jaar
• hoe groter het bedrijf, hoe langer deze periode

31
2. Vormen van flexibilisering

• Lonen
• loonverschil van 6 tot 17 tussen lonen
  werknemers moederbedrijf / toeleveranciers
  (sub-contractors)

32
2. Vormen van flexibilisering

• Opbouw lonen
• 1) Basis maandloon
• zeer laag
• leeftijd en opleidingsniveau
• andere factoren
• 2) bonussen
• goed gedrag
• efficiëntie
• bereidheid tot meewerken

33
2. Vormen van flexibilisering

• Life-time-employment
• voorbehouden voor vaste werknemers
• overplaatsingen (plaats werkzaamheden)
  accepteren
• levenslange werkgelegenheidsgarantie is eindig ?
  pensioen
• ! Geen werknemers ontslaan!

34
3. De nauwe relatie tussen directie en vakbond

• Japan vakbond ten dienste van de organisatie
• bedrijfsorganisatie vertegenwoordiging van
  vakbond
• Satoshi Kamata Woede werknemers is steeds een
  doodgeboren kind
• productiviteit boven veiligheid / kwantiteit
  boven kwaliteit

35
4. Elementen van Japans management

• JIT Just In Time of de Kanban-methode
• Japanse organisatie ? rationalisatie-politiek
• rationalisatie arbeiders daalt, productie
  stijgt
• DUS door arbeidsintensivering
• productiebeheersingsmethode voorraad tijdens
  productie klein
• ? voorraadkosten laag
• ? winst opdrijven
• keerzijde dwangarbeid

36
4. Elementen van Japans management

• TQC Total Quality Management o.b.v.
  kwaliteitskringen
• kleine groepen-activiteiten
• ter verhoging productiviteit
• ter beperking kwaliteitsverlies
• keerzijde eindeloze checklists en procedures
• ? bergen papierwerk
• ? bureaucratie

37
Besluit

• Praktijkmodel vs. Feodaal hiërarchisch systeem
• Morgan Cultuur bepaalt karakter van de
  organisatie
• Theo Bouwman Niet alleen cultuur, ook andere
  belangrijke factoren bepalen karakter
  organisatie
• ? cultuur speelt rol, maar mate waarin vatbaar
  voor discussie

38
Bedrijfsculturen en subculturen

• Alexander Colaert

39
.

• Groepen en organisaties hebben een verschillende
  persoonlijkheid terwijl ze veel gemeen hebben
• BEDRIJFSCULTUUR
• . Vb. een hechte groep of familie, geloven in
  samenwerking
• . Beste manier om te bestuderen als een
  buitenstaander

40
Smircich Morgan

• Leadership the management of meaning

41

• Onderzoek naar directie verzekeringsmaatschappij
• . 2 bevindingen
• Schijnbare nadruk op samenwerking,
• bedrijfsmotto was we maken vrienden
• 2. Samenwerkingsgedachte was enkel uiterlijk
  vertoon,
• stafvergaderingen niets meer dan
  vergaderingen

42
Waarom?

• 10 jaar geleden, toen bedrijf niet lang bestond,
  traumatische periode gt ontslaan van 2
  president-directeurs
• Inhuren van een groep proffessionals van buiten
  het bedrijf

43
Gaf aanleiding tot 2 gescheiden subculturen

• Oorspronkelijk personeel, de binnengroep
• 2. De nieuwe professionals, de buitengroep

44

• Nieuwe president trachtte teamgeest te kweken
• om beide groepen dichten bij elkaar te brengen
• Verlangde dat men meningsverschillen
• zou onderdrukken
• Verlangen naar harmonie, niet naar debatcultuur

45

• Maakte gebruik van speciale rituelen
• Kalme beleefde samenwerking werd
• standaardprocedure
• Men aarzelde om iets te zeggen daar men
• schrik had teveel te zeggen

46

• Eensgezindheid en teamwerk werd ook
• nagestreefd door gebruik van beelden
• De spreuk samen voortgaan
• Logo het karrewiel over heel de firma
• verspreid
• Een echt karrewiel verhuisde van de ene
• afdeling naar de andere

47

• Effect
• Uiterlijke schijn van eensgezindheid,
• terwijl ondergronds conflict doorwoedde
• 2. Veroorzaakte scheiding tussen schijn en
• werkelijkheid van organisatie

48

• Identificeren van problemen leidde tot
• controverse die men niet wilde oplossen
• Problemen werden voorgesteld als uitdagingen
• Problemen kregen dus niet de aandacht die ze
• verdienden
• Firma ondertussen weer opgeslorpt door
• het moederbedrijf

49

• Bedrijfscultuur kan zich als ethos ontwikkelen,
• gesteund door sociale processen, beelden,
• symbolen en rituelen
• Rituelen vaak verankerd in formele
• organistaiecultuur zoals in het geval van de
• wekelijke stafvergadering
• Voorbeeld illustreert belangrijke rol van
• machthebbers

50
'How American business can meet the Japanese
challenge'

• Evy Claeys

51
Inleiding

• Succes Japan
• Theorie Z How American business can meet the
  Japanese challenge

52
THEORIE Z

• Wat kunnen we leren?
• Lifetime employment - Niet universeel -
  Jaarlijkse aanwerving - Promoties binnenin -
  Tot pensioen

53
Evaluatie en promotie

• Vb. Sugao - Mitsubeni bank - 10 jaar zelfde
  loon promotie - korte termijn ontmoedigen
• ? lijkt onaanvaardbaar
  Amerikanen

54
Japan vs. Amerika
Ouchi tegenovergestelden

• Japanse organisatie
• Lifetime employment
• Trage evaluatie en promotie
• Collectieve besluitvorming
• Collectieve verantwoordelijkheid

• Amerikaanse organisatie
• Korte termijn werk
• Snelle evaluatie en promotie
• Individuele besluitvorming
• Individduele verantwoordelijkheid

55
Z organisatie

• - Eigen kenmerken - sterke gelijkenis Japan
• Beslissingen sterk overwogen Amerika???
  (onderdelen, samenhang)

56
Toepassing op cursus

• Verlangen succes en productieve organisatie bleef
  ?overschakeling theorie Z

57
Theorie Z

• Long-term employment
• Aandacht voor in-company- opleidingen
• Creëren van homogene teams en collectieve
  besluitvorming
• Relatief langzame promoties
• Besluiten die in ondernemingscultuur passen

58
Vb Hewlett Packard Leider micro-electronica
40 Bill Hewlett en Dave Packard sterke
betrokkenheid team aannemen en terug ontslaan
70 inzakken markt ? negen dagen in twee
weken
59

• Personeel nam genoegen met
• - 10 salarisvermindering - 10 minder uren
  - Iedereen zelfde lot gtVerplichtingen nodig
• Sfeer Bij H-P vertrouwen en waarderen we je

60
Gelijkenis Japanse rijstvelden

• Noodzaak samenwerking (planten-uitplanten-oogsten)
  
• Best mogelijke prestaties gt optimaal resultaat
• Oogst mislukt gt iedereen gestraft
• Inzakken markt gt iedereen zelfde lot

61
Telephone Telegraph

• Verschillende bedrijfscultuur onder Geenen
• Corrupte, geruchtmakende onderneming
• Rechtlijnig en eenvoudig
• Concurrerende sfeer (confrontatie en intimidatie)
  
• Angst

62
Psychoanalist Michaël Maccoby

• De jager in de jungle de menager die hongert
  naar macht en die leven en werken ziet als een
  jungle waarin men eet of gegeten wordt, en waar
  de winnaar de verliezer vernietigd.

63
Conclusie

• Geenen (halzen afsnijden en met ellebogen werken)
  
• Hewlett-Packard (succesvolle teamsfeer) -gt
  verschillende cultuur door verschillende stijl
  bedrijfsvoering gt houding top beïnvloedt
  motivatie hele organisatie

64
Subcultuur, tegencultuur en de industriële
subcultuur

• Karen Vanderstraeten

65
Subcultuur en tegencultuur volgens Morgan

• Machtspositie van de leiding heeft geen
  monopoliepositie.
•  
• Andere invloedsfactoren
•       - informele leiders
•       - eigen wijze van handelen 
• ð     belang van de individuen in het sociale
  verkeer

66
In een organisatie is er geen eenduidige
bedrijfscultuur.   Verschillende waardesystemen ?
verschillende onderverdelingen ? verschillende
subculturen.   Subculturen op basis
van -         professionele groeperingen -       
  sociale of etnische groeperingen -        
verdeling in loyaliteit
67
Professionele groeperingen

• Verschillende beroepsgroepen hebben verschillende
  visies
• -         Eigen filosofie cf. boekhouders en
  marketers.
• -         Eigen vakjargon.
• -         Eigen referentiekader om de
  prioriteiten van het bedrijf te formuleren
•  
• ð     professionele subculturen, die moeilijk met
  elkaar in overeenstemming zijn te brengen

68
Sociale of etnische groeperingen

• Binnen deze groeperingen zijn er opnieuw andere
  normen en gedragspatronen.
• ?W.F. Whyte onderzoek in restaurants leverde op
  dat er problemen ontstaan inzake
• - status (aanzien)
• - andere sociale verschillen(beroepseth
  iek)
• ?culturle oorlog

69
Loyaliteit

• Subculturen kunnen ontstaan doordat de loyaliteit
  van de leden verdeeld is.
• Door hun leven betekenis te geven ontstaan er
  subculturen. De wijze waarop dit gebeurd is
  anders
• -     vriendschappen sluiten
• -     persoonlijk gewin voorop stellen
•  
• Mensen met dezelfde waarden vormen coalities.
• gt Tegenculturen, die indruisen tegen de
  organisatiewaarden van degenen die formeel de
  leiding hebben.

70
.

• gt Gevolgen
•    - meningsverschillen binnen management en
  organisatie
•   - machtstrijd
•    - strijd om het recht om de bedrijfscultuur
  te bepalen.
•  gt Kenmerken van vakbondsculturen
•        - duidelijke ideologie aanwezig
•        - verschil belangen werknemer en
  management
•        - filosofie, waarden en normen

71
Subcultuur en industriële subcultuur volgens
Turner
Subcultuur een duidelijk onderscheiden
verzameling van meningen die gedeeld
worden door een groep van mensen wier
gedragspatronen tot op zekere mate
verschillen van die van de ruimere
gemeenschap.   Main
Culture gtlt Subculture   Nieuwkomers
ondergaan een leer of socialisatieproces. ?
individuele waarden koppelen aan de waarden van
de groep. Hulpmiddel voor sociologen om
de verschillen tussen subculturen te
bestuderen.
72
Bedrijfsorganisaties hebben veel gelijkenissen
maar verschillen met de maatschappij gt
industriële subcultuur   Industriële subcultuur
- hoofdbedrijfsorganisaties -
dochterondernemingen - micro-cultures
73
Kenmerken

• gt segmental subculture verwijderd van de
  thuisomgeving en de vrije tijd
• stable subculture o.w.v
• middelen
• huwelijk tussen bedrijfssector en de
  bureaucratie
• deze stabiliteit zorgt voor een
  doordringing in de - sociale cultuur
• - publieke sector

74
Hoe moeten bedrijfssociologen de industriële
subcultuur onderzoeken?

• 1. naar waarden en normen van de subcultuur
  vragen
• 2. bestuderen wat de cultuur ondersteunt
• - socialisatieproces
• - rituelen
• - taalgebruik

75
Socialisatieproces gt pre-socialisatie gt
tweede socialisatie gt formele socialisatie
76
Selectie pre-socialisatie

• Aanwervingscriteria
• opleidingscriteria
• klassencriteria
•  
• Niet in de laagste lagen van de bedrijfscultuur ?
  
• ! machtsverwerving buiten de controle van het
  topmanagement !
•  
• Slaagt men lagen over, zijn tests noodzakelijk
  want je slaagt ook stappen in het
  socialisatieproces over.

77
Tweede socialisatie

• Bedrijfsleiders achten het nodig om nieuwkomers
  te socialiseren. Twee redenen
• - gezag
• - reeds bestaande vaardigheden worden aangepast
  aan specifieke doeleinden
•  
• Nieuwkomer moet
• - leren bewegen binnen zijn nieuwe omgeving
• - naamgeving leren gebruiken
• - aanvaarde en verwachte gedragspatronen hanteren

78
Formele socialisatieinstallatie en training

• Informeel proces oude werknemer leert de
  nieuwkomer alles.
• Gevaar minder technische normen worden
  aangeleerd.
• Niet gunstig voor managent gt Formele
  socialisatie
• - formele procedures
• - formeel training
•  
• Formele installatie
• - weg binnen bedrijf
• - winkeltjes in de buurt
• - kantine
• - toiletten en dergelijke meer

79
Scheppen van een organisatorische werkelijkheid

• Lien Herwege

80
Morgan

• cultuur proces dat een werkelijkheid creëert
  die mensen in staat stelt bepaalde
  gebeurtenissen, handelingen, manieren, uitingen
  of situaties te zien en te begrijpen op hun eigen
  manier

81
Garfinkel

• grondlegger van de etnomethodologie
• Studies in Ethnomethodology
• opkomst jaren zestig
• meeste routinematige en vanzelfsprekende kanten
  van de sociale werkelijkheid aangeleerde
  vaardigheden

82
Grondslag

• gt Albert Schütz
• gt Fenomenologische inzichten
• gt Individu handelt zinvol vanuit
• - intersubjectieve leefwereld
• - hierin heersende natuurlijke
• houding

83
Uitgangspunt

• leden van een samenleving
• - gt gemeenschappelijke, meestal niet
  uitgesproken kennis
• - gtop eenzelfde wijze gebruikt bij het
  interpreteren van de werkelijkheid
• werkelijkheid sociale realiteit
• resultaat van sociale
  interactie en
• van een interpreterende
  activiteit.

84
Structuur van de alledaagse wereld

• 2 soorten regels
• Normatieve regels
• Interpretatieve regels

85
Normatieve regels

• groepsgebonden normen, rolverwachtingen en
  kennisinhouden
• inhoudelijk bepaald
• sociaal-historisch gebonden
• aan de actoren bewust
• gebonden aan gevoel van morele
  verplichting

86
Interpretatieve regels

• constitutief voor het handelen en voor elke
  vorm van interactie
• niet inhoudelijk bepaald
• niet bewust aan de actoren
• geen gevoel van morele verplichting
• fundamenten voor de normatieve regels

87
Stock of knowledge at hand

• gt basis van het actuele handelen
• gt via taal overgedragen, gedistribueerd of
  gedeeld
• gt taal belangrijkste patroon van het alledaagse
  communicatieve gedrag

88
Accountable

• centrale plaats
• tot verantwoording gehouden, uitleg geven
• praktisch ordenende handelen van ieder dag de
  wijze waarop personen er rekenschap van geven

89
Aron V. Cicourel

• de verhouding tussen
• - de wetenschappelijke taal versus de alledaagse
  taal
• - onderzoek als interactieproces

90
breaching experiments

• . expres het dagelijkse leven verstoren
• . voorbeelden metropassagier, buren
• . conclusie aard van een cultuur is te vinden
  in haar sociale normen en gewoonten door zicht
  te houden aan die gedragsregels creëert men de
  juiste sociale werkelijkheid

91
Situatie beoordeling

• - cultuur meer dan regels volgen
• - Regels onvermijdelijk incompleet
• - inschattingen van de situaties beïnvloeden de
  regels en de gedragscodes
• - afweging onbewust door eerdere socialisatie en
  vanzelfsprekende kennis

92
Besluit

• cultuur opgebouwd uit normen en waarden
• gt gedragspatronen
• toch (stilzwijgende) afweging alvorens toepassing

93
De organisatorische werkelijkheidsbepaling

• Aurélie Huwaert

94
Enactment volgens Morgan

• Enactment proces waarlangs we onze
  werkelijkheid vormen en structureren.
• ? anticiperen is hier heel belangrijk
• ? niet enkel objectieve criteria
•  
• Cultuur anticiperend proces om de werkelijkheid
  te creëren
• ? niet langer variabel en simpel

95
Enactment volgens Morgan

• Op termijn gemeenschappelijk doel
• door ?
  regels
• Maar ook ? gevoelens
• ? gedachten
•  
• Ook andere criteria zoals het beleid, de
  organisatiestructuur, doelstellingen,
• ?
• rijk aan symboliek

96
Enactment volgens Weick

• Gebaseerd op Karl E. Weick  ? The Social
  Psychology of
•  OrganizingVoorname
  lijk over organiseren Niet beperkt tot 1 soort
  organisatie

97
De kern van organiseren

• Organiseren Organiseren is een consensueel
  gevalideerde grammatica voor het verminderen van
  de dubbelzinnigheid door middel van verstandig
  gekoppeld gedrag.
•  
• Wat is hier aan de hand? ? interactie
• ? koppelen van gedrag
• 3 processen van organiseren ? variatie
• ? selectie
• ? retentie

98
De kern van organiseren

• Variatie zowel tussen - leden van 1 groep
• of - tussen leden van
• 
  verschillende sociale
• groepen 
• Hoe groter variatie, hoe rijker de vernieuwing
  kan zijn dubbelzinnigheden
•  
• Samenvoegen van gedragingen gt oplossingen vinden
  -gt zeker 1 keer voorkomen, anders geen selectie

99
De kern van organiseren

• Selectie men weet niet goed wat het is
• Wanneer geselecteerd? ? aanwezig
• 2 criteria
• Voor intern functioneren van het systeem
• Voor het extern functioneren van het systeem

100
De kern van organiseren

• Retentie opslaan in het geheugen
•  
• ? invloed op dingen die we ondernemen
• ? ze bewerken dingen
• ?

101
Denken in sociale cirkels

• Mensen nemen dubbelzinnigheden op, maar orde is
  ook belangrijk ? om te verwijderen
•  
• Werkelijkheid enkel te begrijpen als we denken in
  cirkels

102
Denken in sociale cirkels

• Beginpunt interactie tussen mensen gt dubbele
  interactie
• Handeling van A ? actie
• Reactie van B ? interactie
• Antwoord A op reactie B ? dubbele interactie
•  Reageren op wat ze zelf hebben uitgelokt
•  ? dubbele interacties processen
• gt door koppelen van gedrag ? collectieve
  structuur
•  
• Op termijn gemeenschappelijk belang en
  gemeenschappelijke doelen

103
Evolutie van dit proces

• Begin organiseren dubbelzinnigheden zien
• ? Door evolutie verdwijnt dit
•  

104
Verbonden processen

• Relaties worden verondersteld één en wederzijds
  te zijn. Vb. de overheid
•  
• 2 soorten
• () direct ? verandering in dezelfde richting
• (-) indirect of omgekeerd ? verandering in
  omgekeerde richting

105
Verbonden processen
106
Verbonden processen

• Enacted environment mensen leven in een wereld
  die ze zelf hebben gecreëerd door te denken en te
  handelen.
• Door te denken en te handelen versterken we
  onszelf.
•  
• Enactment zich bezighouden met de wereld om zo
  dubbelzinnigheden op te merken

107
Verbonden processen
108
De rol van (stille) taal binnen het
organisatorische leven

• Melanie Geeraerts

109
Rol van taal binnen het organisatorische leven

• Roger Evered Organizational symbolism
•  
• ? Werking en systemen binnen de U.S. Navy
•  
• Edward T. Hall The Silent Language
•  
• ? bijvoorbeeld de tijd als
  communicatiemiddel

110
The Language of Organizations The Case of the
Navy.

• ? U.S. Navy complexe woordenschat en
  tekensysteem ( signs)
•  
• Iedere organisatie eigen karakteristieke
  taalsystemen, oriëntatiesessies,
  opleidingsprogrammas, terminologieën, symbolen
  en metaforen
•  
• Hoe groter de organisatie hoe meer taal hoe
  kostelijker de opleidingsprogrammas

111
De gebruikte taal binnen een organisatie
definieert de werkelijkheid.

• U.S. Navy - gestructureerd systeem van
• gecodificeerde symbolen
• - 1020000 personen in dienst
  in 1979
• - complex en extreem
  apparatuur
• - in 79 55 biljoen dollar
  budget
• Het Departement van de Navy
• - Navy Department
• - Shore Establishment
• - Operating Forces

112
Communicatiesystemen nood aan woordenschat,
grammatica en communicatiesystemen.


?

face to face, intercoms, e-mail,   De Navy ook
nog geluidssystemen, bijvoorbeeld sirenes,
hoorns, zoemers,
113
Aansluiting bij de Navy regels en voorschriften
aanleren door nieuwe rekruten
? handboeken
van officiële reglementeringen en
standaardprocedures aard en stijl door middel
van symbolen
114
Woordenschat van zeevaren

• Vaartuig, vaart, technologie, ontwikkelen eigen
  woordenschat en gespecialiseerde terminologie.
•  
• Letterwoorden en afkortingen niet uniek. Kijk
  maar naar de Grieken en de Romeinen.
• Bv. SPQR Senatus Populusque Romanus
• Nog voorbeelden  RADAR, ANZAC
•  
• ? letterwoorden voor organisatorische groepen,
  voor projecten en voor technologische plannen.
  
  

115
Woordenschat van zeevaren

• Internationale code van seinen / signalen
• communicatie gerelateerd aan de veiligheid van
  navigaties en personen.
•  
• ? aanvaardt verschillende methoden van signalen
• single-letter signals
• two-letter signals
• three-letter signals
•  
• Jargon verschaft verbindende idiomen,
  significant voor de werkelijkheid van de groep.

116
Stemmen van de tijd

• tijd spreekt, duidelijker dan woorden.
• Waar woorden liegen, zal de tijd de waarheid aan
  het licht brengen.
•  
• Manier van handelen met de tijd heeft alles met
  communicatie te maken.
• Stel je wordt gebeld om 06h/ 12h/ 23h.

117
Cultuur de manier van leven van een persoon
werkgebied van de
antropoloog   The Silent Language nooit
volledig bewust van wat we communiceren ?
verschillende interpretatiemogelijkheden Hall
cultuur om onze eigen cultuur te begrijpen
118
Woordenschat van culturen

• 10 vormen van menselijke activiteit PMS
•  
• Primary Message Systems zijn
• - wisselwerking -
  associatie
• - middel van bestaan -
  biseksualiteit
• - grondgebied -
  tijdelijkheid
• - geleerdheid/wetenschap - bespelen
• - verdediging -
  uitbuiting
•  
• Cultuur complexe reeks van activiteiten
•  

119
Het belangrijkste drietal

• Formele, informele en technische level.
•  
• Communicatie manier waarop iemand van tijd
  gebruikt maakt, kan heel veel duidelijk maken.
• Bijvoorbeeld formal time
• informal time
• technical time
•  
• Informele tijd geeft het meest van al ons
  tijdsgebruik weer.

120
Sterke kanten en beperkingen van de
cultuurmetafoor

• Leentje Blykers

121
Positieve gevolgtrekkingen

• Aandacht voor de symbolische betekenis
• Ely devons verband tussen besluitvorming bij
• primitieve stammen
• formele organisaties
• Rationaliteit als mythe van moderne samenleving
• Benadrukking van het symbolische aspect

122
Positieve gevolgtrekkingen

• 2. Biedt de kans om nieuwe opvattingen en
  processen van management te ontwikkelen
• Traditioneel management vastleggen gedragsstijl
• Voorbeeld
• Autocratische manager ? Democratische leider

123
Positieve gevolgtrekkingen

• 3. Geeft aandacht en richting aan het creëren van
  georganiseerde actie
• Andere middelen beïnvloeden gt waarden en normen
  verbreden
• Symbolisch management

124
Positieve gevolgtrekkingen

• 4. Helpt bij de herinterpretatie van de aard en
  de betekenis van de relaties tussen organisatie
  en omgeving
• George Bateson gt Mind Nature
• gt Natuur en geest met
  elkaar
• verbonden
• Ons begrip van natuur is cultureel

125
Positieve gevolgtrekkingen

• 4. Helpt bij de herinterpretatie van de aard en
  de betekenis van de relaties tussen organisatie
  en omgeving
• Relatie tussen omgeving en organisatie
• Eigen grenzen opstellen hierin handelen
• Kneden van de omgeving
• Strategisch management
• enactment

126
Positieve gevolgtrekkingen

• 5. Levert een belangrijke bijdrage aan ons begrip
  van organisatieverandering
• Veranderingsproces een probleem van
  veranderingen in de technologie, de structuur, de
  vaardigheden en de motivaties van de werknemers
• !Niet volledig!

127
Negatieve gevolgtrekkingen

• Manipulatie en totalitair gedrag
• Managers goeroes van het bedrijfsleven
• Nieuwe bedrijfsideologie bevat onsubtiele
  manipulatie en controle
• Onrust bij de arbeiders niet belicht

128
Negatieve gevolgtrekkingen

• 2. Tweede opmerking
• Cultuur voortdurende evolutie
• Afzonderlijk patroon abstactie
• Managementtheoretici cultuur een afzonderlijke
  eenheid met duidelijk omschreven eigenschappen
• Organisatiestructuur een geheel van
  onderscheiden variabelen die samen 1 cultureel
  geheel vormen
• gt mechanische houding
• Organisatie van binnenuit HOLOGRAFISCH

129
Negatieve gevolgtrekkingen

• Franz Boas gt Kwakiutl indiaan in New York
• Aandacht
• Naar details
• Niet naar fundamentele organisatiestructuur

130
Conclusie

• Enkele nadelen
• Veel nieuwe en belangrijke inzichten door het
  gebruik van de cultuurmetafoor