PERSEKITARAN FIZIKAL AG1133

1
PERSEKITARAN FIZIKALAG1133

• KULIAH 1

2
PENGENALAN

• APA ITU GEOGRAFI?
• Geografi ialah ilmu yang mengkaji tentang
  interaksi antara manusia dan alam sekitar dalam
  ruang pada sesuatu masa, sama ada ia merupakan
  ruang fizikal ataupun ruang sosial.
• Ruang fizikal merujuk kepada semua unsur fizikal
  iaitu atmosfera (udara), biosfera (hidupan),
  hidrosfera (air) dan litosfera (kerak bumi).
• Ruang sosial merujuk kepada semua aktiviti
  manusia seperti pergerakan manusia (mobiliti/
  migrasi dll), demografi atau kependudukan
  (kelahiran, kematian dll), petempatan,
  perbandaran dan banyak lagi yang berkaitan dengan
  aktiviti manusia.

3
BEBERAPA DEFINISI GEOGRAFI
Eratosthenes Ilmuan Greek/Yunani Geo membawa
maksud BUMI Graphos bermaksud KAJIAN _at_
PENERANGAN

• Ptolemy , 150 SM
• Geografi menyediakan satu pandangan menyeluruh
  mengenai bumi melalui pemetaan lokasi bagi setiap
  tempat di bumi.
• Carl Sauer, 1925
• Ahli geografi mesti melihat geografi dalam
  perspektif yang saintifik dimana ahli geografi
  mesti mampu menyusun, menghuraikan hubungan unsur
  dan menjelaskan bagaimana hubungan ini mencorak
  ruang dan lanskap tersebut menjadi sesuatu yang
  unik dan tersendiri berbanding kawasan lain. (Ini
  kerana perubahan sesuatu lanskap mempunyai
  pertalian antara aspek/ unsur fizikal dan manusia
  yang membentuk unsur/ fenomena/ faktor sosial
  dalam dalam sesuatu ruang)

4

• Cho (1995)
• Takrifan geografi bukan sekadar apa yang
  digariskan pada perkataan yang dikaitkan dengan
  kajian ke atas bumi tetapi juga meliputi fitur/
  unsur/ fenomena dan karakter-karakter yang
  membentuk sesuatu lanskap itu mempunyai ciri
  tersendiri, istimewa, berbeza dan unik dalam
  sesuatu ruang geografi.
• Bergman Renwick (1999)
• Geografi adalah kajian interaksi semua fenomena
  fizikal dan manusia dalam-satu-satu tempat/ruang
  dan bagaimana interaksi ruang mewujudkan pula
  aspek pengurusan untuk ruang itu sendiri.

5
APA ITU GEOGRAFI FIZIKAL

• Geografi fizikal ialah kajian mengenai
  proses-proses fizikal di ruang fizikal atau ruang
  sosial pada sesuatu masa.

6

• 4 tema utama pengajian geografi-
• Pengajian Ruangan
• (The Spatial Traditions)
• Pengajian Kawasan
• (Area Studies Traditions)
• Pengajian Manusia dan Alam Sekitar
• (Man-Land Traditions)
• Pengajian Sains Bumi
• (Earth Science Traditions)

7
TEMA-TEMA GEOGRAFI FIZIKAL

• General Physical Geography study of spatial
  patterns of weather and climate, soils,
  vegetation, animals, water, and landforms,
  including human and environment interaction.
• Astronomy study of the solar system
• Geology (Earth Science) studies the earth's
  surface and the processes that shape it
• Natural Hazards and Disasters earthquakes,
  volcanoes, hurricanes, floods, tsunamis,
  droughts, etc.
• Biogeography
• spatial relationships of plants and
  animalsGeomorphology Topography
• study of landforms and landscapesNatural
  Resources Energy SourcesClimatology (Climate)
  study of the condition of the atmosphere over a
  long period of time and the effect of weather on
  life, including climate zones
• Hydrology study of water in all forms, including
  waterbodies and the hydrological (water) cycle
• Oceanography study of the ocean and its
  phenomenon, including ocean currents, tides,
  coastlines, and the seafloor
• Ecology Conservation study of ecosystems and
  the interactions between plants and animals and
  their environment conserving natural resources
• Meteorology (Weather) study of the condition of
  atmosphere for short time periods
• Pedology study of soils
• Some Specific Landforms, Waterbodies, Other
  Physical Features

8

• Antara persoalan-persoalan penting untuk dijawab
  dalam kajian geografi ialah seperti berikut-
• Persoalan Asas APA, DI MANA, KENAPA dan
  BAGAIMANA ?
• Kenapa manusia dan aktivitinya wujud dan di mana
  ia berada sekarang?
• Bagaimana unsur/ elemen dan aktiviti di satu-satu
  tempat bertinteraksi dan menjadikan sesuatu
  lokasi/ ruang/ tempat/ kawasan itu unik ?
• Apa hubungan antara lokasi/ruang/tempat/ kawasan
  yang berbeza keunikannya ?
• Apakah faktor atau daya yang menyebabkan
  penyerakan dan pengagihan unsur/elemen dan
  aktiviti mengikut lokasi/ruang/ tempat/ kawasan ?
• Bagaimana dan kenapa penyerakan dan agihan mampu
  berubah-ubah ?

9
Sejarah perkembangan geografi

• Geografi mula wujud apabila sekitar 400 ribu
  tahun lampau
• Manusia mula ingin mengetahui tentang
  persekitarannya
• Mengembara/ belayar untuk mencari tempat baru

10

• Tahap 1 Zaman klasik
• Herodotus (485-425 SM)- Menulis tentang manusia
  dan geografi fizikal dari banyak wilayah semasa
  pemerintahan Parsi.
• Aristotle (684-322 SM)- secara saintifik telah
  menggambarkan bumi sebagai berbentuk sfera-
  permulaan kajian tentang bentuk bumi
• Eratosthenes (276-194 SM) mengkaji tentang bentuk
  muka bumi
• Strabo (64 SM-20 M) menulis 17 siri penulisan
  bertajuk Geographia yang berkaitan dengan
  geografi budaya pelbagai kaum di Britain, India,
  Selatan Utopia dan utara Iceland.
• Ptolemy(100-178 M) melakukan kompilasi maklumat
  geografi Greek dan Roman. Hasil penulisan beliau
  bertajuk Geographike hyphegesis atau Guide to
  Geography.- memperkenalkan juga kordinat

11

• Tahap 2 Zaman Pertengahan
• Zaman pertengahan (Middle age-abad 5 hingga 13 M)
  memperlihatkan perkembangan geografi yang agak
  pesat. Di Eropah- Viking of Scandavia giat
  mencari tanah jajahan baru.
• Timur Tengah, ahli akademik berbangsa Arab mula
  menterjemahkan hasil kerja Tamadun Greek dan
  Rom. Al-Idrisi mahir membuat peta- terkenal
  dengan hasil deskripsi geografi beliau Kitab
  nuzhat al-mushtaq fi ikhtiraq al-afaq atau "The
  Pleasure Excursion of One Who Is Eager to
  Traverse the Regions of the World".
• Ibn Battutah and Ibn Khaldun terkenal dengan
  penulisan berkaitan pengembaraan mereka di utara
  Afrika dan Timur Tengah.

12

• Tahap 3 zaman Renaissance
• 1400-1600 M semasa zaman Renaissance- Pelayaran
  yang membawa kepada perkembangan pelbagai ilmu
  termasuk geografi fizikal- Tokoh-tokoh
  Christopehr Columbus, Vasco da Gamma, Ferdinand
  Magellan, Jacques Cartier, Sir Martin Frobisher
  dan John Davis.
• Martin Behaim (1492)-Membuat glob sfera tiga
  dimensi.
• Tahap 4 Abad ke-17 dan 18
• 1622-1650 M- Bernadus Varenius- menerbitkan
  rujukan geografi yang penting- Geographia
  generalis (General Geografi 1650).-idea-idea
  dalam geografi- membahagikan kajian geografi
  kepada 3 cabang iaitu (1) bentuk dan dimensi
  bumi, (2) variasi iklim dan pergerakan matahari
  dan bumi terhadap ruang dan masa dan (3) geografi
  budaya.
• Immanuel Kant (1724-1804)-Pengetahuan manusia
  diperolehi daripada 3 cara (1) Pengetahuan yang
  diperolehi berdasarkan objek yang dikaji, (2)
  Pengetahuan daripada sejarah (temporal dimension)
  dan (3) Pengetahuan daripada memahami fakta dan
  hubungannya dengan ruang disebut sebagai
  geografi.- Membahagikan geografi kepada
  fizikal, metamatikal, moral, political, komersial
  dan teologi.

13

• Abad ke 18 banyak kesatuan yang berminat dengan
  isu geografi terutamanya di Amerika Syarukat dan
  Eropah- Alexander Von Humbolt (1844) Kosmos
  menjelaskan geologi dan geografi fizikal bumi.
• Frederich Ratzel (abad 19) teori bahawa variasi
  budaya manusia dipengaruhi oleh persekitaran
  fizikal
• Tahap 5 Abad -19
• 1950-an revolusi kuantitatif
• 1964 4 tradisi Willian Pattison (1) Tradisi
  ruang (2) Tradisi kawasan (3)Tradisi manusia dan
  alam sekitar (4)Tradisi sains bumi
• Terus berkembang sehingga kini- wujud tema
  berkaitan dengan persekitaran fizikal iaitu
  hidrosfera, atmosfera, litosfera dan biosfera.

14
Sejarah Perkembangan Geografi Fizikal

• Perkembangan geografi fizikal seiring dengan
  perkembangan ilmu yang lain.
• Geografi berkembang dengan pesat pada 1850-1950
  akibat daripada beberapa faktor\
• Uniformitarianism- Teori yang menyatakan bahawa
  keadaan bumi dipengaruhi oleh kejadian lampau
  dan kejadian kini.
• Evolusi- Yang dicetuskan oleh Charles Darwin
  (1859)- Menjelaskan bahawa manusia akan mengalami
  perubahan genetik bagi generasi seterusnya.-
  Penggunaan sains salam menjelaskan tentang
  sesuatu fenomena dan mula mengabaikan mitos
• Explorasi dan pemerhatian- koleksi data
• Pemuliharaan- Perhatian kepada persekitaran yang
  semakin membangun
• Selepas 1950-an perkembangan geografi terutama
  dalam
• Revolusi kuantitatif
• Kajian tentang hubungan manusia dan alam sekitar

15
BIDANG KAJIAN

• Ahli geografi fizikal bebas memilih apa yang
  hendak
• dikaji. Secara umumnya, kajian ahli geografi
  fizikal
• boleh ditumpukan mengikut komponen
• asas sistem bumi iaitu
• Atmosfera
• Biosfera
• Hidrosfera
• Litosfera
• Pedosfera

Atmosfera- Kajian tentang udara, iklim dan
cuaca. Kajian boleh dijalankan dengan
megkaji proses dan bentuk atmosfera.
Contohnya pemanasan global
penipisan ozon, jerebu, pencemaran udara dan
sebagainya yang berkaitan
dengan atmosfera. Biosfera- Biosfera merupakan
semua hidupan di bumi yang terdiri daripada
tumbuhan, haiwan dan manusia. Ia juga disebut
sebagai life layer. Bahagian ini meliputi lapisan
permukaan bumi (lapisan biofizikal) dan 300 kaki
permukaan lautan
16

• Hidrosfera- Hidrosfera adalah jisim yang
  berkaitan dengan air, sama ada ia dalam bentuk
  cecair, pepejal dan wap. Ia meliputi air
  permukaan bumi (Laut, tasik, kolam dll), Air
  bawah tanah (air perigi, air tanih dll) dan wap
  di atmosfera serta pepejal dalam bentuk ais,
  glasier dan juga salji.
• Litosfera- Litosfera adalah bahagian kerak bumi
  yang keras dan mempunyai ketebalan di antara
  0-1000km. Ia membentuk benua yang merupakan
  platform yang mengelilingi bumi dan sebagai
  tempat tinggal hidupan. Litosfera terdiri
  daripada lapisan batuan dan lapisan tanih yang
  sangat kaya dengan nutrien dan organisma. Ia juga
  merupakan permukaan yang membentuk lanskap bumi
  atau bentuk muka bumi (landform) seperti
  gunung-ganang, bukit-bukau, cerun dan sebagainya.
  
• Pedosfera- Pedosfera pula merupakan bahagian
  tanih. Ia terdiri daripada elemen yang membentuk
  tanih. Ia berada sama lapisan dengan Litosfera.

17
PENUTUP

• Geografi fizikal merupakan bidang yang mengkaji
  tentang persekitaran fizikal. Ia telah bermula
  sejak 400 tahun lampau dan melalui
  sekurang-kurangnya lima tahap perkembangan
  sehingga kini. Tumpuan utama kajian ialah
  terhadap elemen yang membentuk sistem bumi, iaitu
  atmosfera (udara), biosfera (hidupan), hidrosfera
  (air) dan litosfera (kerak bumi) sertai pedosfera
  (bahagian tanih). Elemen ini saling berinteraksi
  antara satu sama lain sebagai satu sistem bumi.
  Banyak isu boleh dikaji oleh ahli geografi
  fizikal seperti isu penambakan, pencemaran,
  ekosistem dan sumber air.

18

• CADANGAN RUJUKAN
• Bradshaw, M Weaver, R. 1993. The Physical
  Geography an introduction to earth environments.
  United State of America The C.V Mosby Company.
• Chan Ngai Weng dan rakan-rakan. 1993. Pengantar
  Geografi. Kuala Lumpur Dewan Bahasa dan Pustaka.
• Gregory, K.J. Walling, D.E. 1988. Manusia dan
  Proses Persekitaran. Terj. Kuala Lumpur Dewan
  Bahasa dan Pustaka.
• Jamaluddin Jahi dan Ismail Ahmad. 1987. Pengantar
  Geografi fizikal. Bangi Universiti Kebangsaan
  Malaysia.
• Web
• http//www.physicalgeography.net/fundamentals/1a.h
  tml
• http//www.fiu.edu/longoria/geo2200/ch01AC.html
• Dan bahan lain yang bersesuaian.../

19
SEKIAN