3. Hanteren, verpakken, opslag en transport

1
3. Hanteren, verpakken, opslag en transport
2
Hanteren (1)

• Meeste ongelukken gebeuren hier!
• Let op zwakke plekken, vb. barsten
• Eerst nadenken, dan doen
• Gebruik handschoenen katoen (vooral metalen en
  fotonegatieven) of latex (glad of schimmel)

3
(No Transcript)
4
Hanteren (2)

• Pas op voor sieraden, horloge, sleutelbos
• Draag een stofjas met blinde sluiting
• Gebruik indien nodig stofmasker (P2-kwaliteit) of
  stofbril
• Geen balpen, wel potlood
• Zware voorwerpen denk aan je rug!
• Gebruik een stevige ladder

5
Hanteren (3)

• Boeken buren naar achter schuiven
• Vel papier tussen wijs- en middenvinger
• Schilderij ondersteun lijst met mousse, verflaag
  naar je toe dragen
• Keramiek en glas ondersteunen, niet aan oortjes
  vastnemen

6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8
Verpakken (1)

• Zachte wikkel in harde schil
• Zorg voor stevig verpakkingsmateriaal, bv.
  transportkisten
• noppenfolie (niet voor langdurige opslag)
• Externe aanduidingen, bij voorkeur met afbeelding
  in kleur

9
(No Transcript)
10
(No Transcript)
11
Verpakken (2)

• Stof trekt vocht, schimmel en beestjes aan
• stofvrij bewaren dozen en hoezen
• Kartonnen dozen
• Zuurvrij materiaal wordt ooit zuur!
• Zoveel mogelijk vlak bewaren (textiel)
• Hoezen voor textiel in baalkatoen of melinex

12
(No Transcript)
13
(No Transcript)
14
Verpakken (3)

• Kunststof dozen
• Stapelbare dozen
• Dozen niet te vol
• Voorkom verstikking (boor gaatjes in dozen)
• Pas op voor weekmakers in plastic geen
  rechtstreeks contact met voorwerpen
• Papier/boeken geen plakband, paperclip ipv
  nietjes gebruiken

15
Opslag (1) registratie

• Weet wat je in huis hebt!
• Plaatsinventaris, desnoods rudimentair (nummer
  rekken en kasten)
• Sorteer materialen

- hout - steen - schilderijen -
ivoor/been/hoorn - boeken - veren en pluimen -
papier - bont/leer/perkament - textiel -
riet - metalen - fotografisch materiaal -
keramiek en glas
16
(No Transcript)
17
(No Transcript)
18
(No Transcript)
19
Opslag (2) ordening materiaal

• Orde scheppen niets op de grond, ordenen in
  rekken
• Hang niets tegen buitenmuren! ( risico
  condensatie)
• Plaats niets op of boven verwarmingselementen
• Vitrines zorgen voor een buffer
• Geen (eiken)houten kasten of MDF

20
(No Transcript)
21
(No Transcript)
22
(No Transcript)
23
(No Transcript)
24
(No Transcript)
25
(No Transcript)
26
(No Transcript)
27
(No Transcript)
28
(No Transcript)
29
(No Transcript)
30
(No Transcript)
31
(No Transcript)
32
Opslag (3) ruimte

• Liefst geen zolder of kelder, droge ruimte
• Ramen en deuren DICHT!
• Mensen en collecties hebben verschillende
  klimaatwensen
• Ideaal voor collectie koel, pikdonker, geen
  verluchting
• Ideaal voor mens aparte werkruimte met
  verluchting
• Zo constant mogelijke temperatuur (16-18C
  3C/24h) en luchtvochtigheid (gemengde collectie
  48-55 3/24h)

33
(No Transcript)
34
(No Transcript)
35
(No Transcript)
36
Transport (1) intern

• - controle reisweg
• - vermijden of beheersen van obstakels
• - maak gebruik van karretje
• - teamwork liefst per twee, deuren openen

37
(No Transcript)
38
Transport (2) extern

• keuze specialisten vs. eigen medewerkers
• reisweg en transportdocumenten
• Acclimatiseren let op voor plotse schommelingen
  in T en RV
• Pas op voor trillingen! (vb. schilderij op doek)
• Maak voorwerpen zoveel mogelijk vast

39
(No Transcript)
40
(No Transcript)
41
(No Transcript)
42
4. Schoonmaak en onderhoud
43
(No Transcript)
44
Schoonmaak en onderhoud

• Vermijd water (doet RV stijgen!) en
  oplosmiddelen/schoonmaakproducten
• Vloer stofzuigen (filter!), elektrostatische
  doeken (swiffer)
• Voorwerpen droog reinigen, geen plumeau,
  museumstofzuiger

45
(No Transcript)
46

• http//opleiding.collectiewijzer.nl/depotschoonmaa
  k

47
Theorie en praktijk
Het Suppoostenboek
Over de kunst van waken en werken in het
museumSamenwerking tussen Stedelijke Musea
Antwerpen, Vlaamse Museumvereniging en
Koninklijke Museum voor Schone Kunsten Antwerpen
VerzekerDe Bewaring
Realisatie van Ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap, Afdeling Beeldende Kunst en Musea
48
Hout
eigenschappen
- vochtopname gt uitzetten en inkrimpen -
samengestelde objecten - afwerkingslaag

• typische schade

- barsten, scheuren, spleten en kromtrekken -
loskomen van afwerkingslaag en onderdelen
opslag
- grote objecten op palets - kleine objecten in
metalen rekken
49
Schilderijen
eigenschappen
- samengesteld object drager gt isolatielaag gt
grondlaag gt ondertekening gt verflaag gt vernislaag

• typische schade

- houtschade - doekscheuren - verf- en
vernisaantasting
opslag
- verticaal ophangen - metalen schuifpanelen met
gaasrek
50
Papier
eigenschappen
- plantvezels lt krachten van uitzetten en
inkrimpen - lichtgevoeligheid - uiteenlopend
gebruik druk, tekening, schilderij

• typische schade

- verkleuren - papier- en inktvraat - vouwen,
scheuren, kreuken en rimpelen
opslag
- horizontaal - zuurvrij materiaal tussenvellen,
passe-partout en bewaardozen
51
Boeken
eigenschappen
- boekband en boekblok - gelijmd en/of genaaid

• typische schade

- verkleuren - papier- en inktvraat - vouwen,
scheuren, kreuken en rimpelen - aantasting
insecten en dieren
opslag
- staand tenzij groot en zwaar - gebruik van
boeksteunen
52
Textiel
eigenschappen
- plantaardig, dierlijk of synthetisch - vezels gt
stof (weven/breien/haken) gt kleding

• typische schade

- schimmels - aantasting insecten en dieren -
vouwen, scheuren, kreuken en rimpelen -
verkleuren (licht en schoonmaak)
opslag
- vlak bewaren in bewaardozen en/of laden - grote
oppervlakken en tapijten op rol - kleding op
hangers en in stofhoes - accessoires (schoenen,
handtassen, hoeden) stofferen en ondersteunen
53
Metalen
eigenschappen
- ertsen, warmte- en stroomgeleidend,
magnetisch - gebruik zuiver, in legering of als
oppervlaktelaag - samengesteld object

• typische schade

- corrosie neiging tot terugkeren naar
oorspronkelijke minerale toestand - invloed van
lucht, vocht, zuren, basen en zouten
opslag
- vermijden van direct contact - bewaren in
microklimaat (silicagel)
54
Keramiek en glas
eigenschappen
- aardewerk gt steengoed gt porselein - zand

• typische schade

- breuken, barsten, krassen - verlies
glazuurlaag - zoutuitbloei - glasziekte
opslag
- afgesloten bewaring - ondersteunen op maat