Evaluatie van het bestaande meetnet en verdere uitbouw van het ondiep grondwatermeetnet in Vlaanderen

1
Evaluatie van het bestaande meetnet en verdere
uitbouw van het ondiep grondwatermeetnet in
Vlaanderen

• Studiedag Nitraat in het grondwater
• Vrijdag 6 december 2002
• Filip Raymaekers
• AMINAL - afdeling Water

2
Kader nitraatmeetnet

• Europese nitratenrichtlijn 91/676/EEG
• elke lidstaat moet kwetsbare zones voor
  nitraatverontreiniging afbakenen en maatregelen
  nemen ter bescherming ervan
• kwetsbaarheid voor oppervlaktewater, grondwater
  en eutrofiëring
• kwetsbaar of reeds gekwetst gt 50 mg NO3-/l

3
Kader nitraatmeetnet

• Toepassing in Vlaanderen
• afbakening oppervlaktewater meetnet VMM
  afbakening volgens VHA of sub-VHA zones
• afbakening grondwater afdeling Water 2
  mogelijkheden
• potentieel kwetsbare gebieden voor grondwater
  afbakening volgens de eigenschappen van de
  ondergrond volgens hydrogeologisch homogene zones
  (HHZ zones)
• reeds gekwetste gebieden waar meer dan 50 mg
  nitraat per liter grondwater wordt gemeten

4
Voorgeschiedenis

• Oorspronkelijk nitraatmeetnet grondwater 250
  productieputten van landbouwbedrijven slechts 97
  putten onttrekken water uit de oxidatiezone
• Afbakening van kwetsbare zones voor het
  grondwater enkel op basis van de kenmerken van de
  ondergrond (HHZ-zones) werd niet aanvaard
• Alternatief een betrouwbaar meetnet om de reeds
  gekwetste gebieden af te bakenen

5
(No Transcript)
6
(No Transcript)
7
Principes grondwatermeetnet

• nitraat komt alleen voor in de bovenliggende
  geoxideerde zone van het freatisch grondwater in
  de diepere gereduceerde zone wordt nitraat
  afgebroken
• meetputten moeten representatief zijn voor de
  omgeving waarin het grondwater voorkomt,
  onafhankelijk van het bovenliggende bodemgebruik
• voor de toepassing van de Europese
  nitratenrichtlijn moet gemeten worden in
  landbouwgebieden

8
Voorkomen van nitraat in het grondwater
9
Principes grondwatermeetnet

• een Hydrogeologisch Homogene Zone (HHZ)
  vertegenwoordigt een welbepaalde kwetsbaarheid
  voor nitraatverontreiniging
• een VHA zone vertegenwoordigt een afstroomgebied
  van oppervlaktewater en freatisch grondwater
• HHZ zones worden gecombineerd met VHA zones, wat
  resulteert in ca. 1.000 deelzones voor Vlaanderen

10
Hydrogeologisch Homogene Zones
11
Nitraat gevoeligheid HHZ
12
VHA zones
13
Combinatie HHZ met VHA
14
Detail VHA-zone
15
Principes grondwatermeetnet

• 1 meetput per 200 ha landbouwgebruik in de meest
  kwetsbare gebieden, 1 meetput per 1.100 ha in de
  minst kwetsbare gebieden, wat resulteert in een
  meetnet van 2.107 meetputten voor Vlaanderen
• 3 filters per meetput 2 in de geoxideerde zone,
  1 in de gereduceerde zone
• wetenschappelijke toetsing concept

16
(No Transcript)
17
(No Transcript)
18
Criteria locatie meetput

• gelegen zijn in landbouwgebied
• voldoende spreiding over de deelzone
• min. 100 m afstand van randen deelzone
• min. 100 m s.a. van natuur, industrie, bebouwde
  zone, mestopslagplaats
• min. afstand van 5 x breedte van waterloop
• maximaal op openbaar domein beheerd door de
  gemeente ---gt buurtwegen
• toegankelijkheid boorploeg

19
(No Transcript)
20
Procedure uitbouw meetnet

• ruwe aanduiding ca. 4.000 potentiële locaties op
  topo-kaart
• terreinbezoek en intekenen juiste locaties
• digitaal invoeren putcodes, X en Y
• afdrukken kaarten met potentiële locaties per
  gemeente
• vraag om akkoord aan gemeenten 2.107
  voorkeurlocaties, evenveel reservelocaties
• definitief vastleggen locaties en laten boren
  putten

21
(No Transcript)
22
(No Transcript)
23
(No Transcript)
24
Boorlocatie
25
Boorpercelen
26
(No Transcript)
27
(No Transcript)
28
(No Transcript)
29
(No Transcript)
30
(No Transcript)
31
(No Transcript)
32
(No Transcript)
33
Stand van zaken meetnet

• 295 gemeenten werd akkoord gevraagd
• 140 gemeenten hebben akkoord gegeven
• 65 gemeenten zijn nog in behandeling
• 90 gemeenten wachten af
• eerste put geboord op 20 november 2002
• tot vandaag 25 putten geboord

34
Analysecampagnes

• Twee analysecampagnes per jaar vanaf 2003
  (voorjaar/najaar)
• 2 filters in oxidatiezone 2x per jaar, filters in
  reductiezone 1x per jaar
• Wat peilmeting, veldparameters, ionenbalans, TOC
• Rapportering

35
(No Transcript)